AQSh-Qytaı saýda kelissóziniń alǵashqy kúni qalaı ótti
ASTANA. KAZINFORM — AQSh-Qytaı saýda kelissózi aıasyndaǵy alǵashqy kezdesý 10 mamyr kúni Jenevada ótti. Kelissóz jeksenbi kúni jalǵasady dep josparlanǵan. Bul týraly Lianhe Zaobao basylymy habarlady.
Belgili bolǵandaı, AQSh qarjy mınıstri Skott Bessent pen saýda ókili Djeımıson Grır senbi kúni Jeneva qalasynda Qytaı Memlekettik keńesiniń vıtse-premeri He Lıfenmen jabyq esik jaǵdaıynda kezdesý ótkizdi. Kelissóz resmı Vashıngtonnyń Qytaı taýarlaryna asa joǵary baj salyǵyn engizýinen týyndaǵan shıelenisti báseńdetýge baǵyttalǵan. Osylaısha, taraptar arasynda tarıf máselesi boıynsha resmı dıalog qaıta bastaldy.
Kelissóz Jenevadaǵy BUU bólimshesiniń janyndaǵy Shveıtsarııa ókildiginiń rezıdentsııasynda, naqtyraq aıtqanda, Jeneva kóliniń sol jaǵalaýynda ornalasqan qarapaıym vıllada ótti. Taraptar kezdesýdiń egjeı-tegjeıi jaıly eshqandaı málimet bermedi.
Reuters agenttiginiń habarlaýynsha, AQSh prezıdenti Donald Tramp senbi kúni Truth Social áleýmettik jelisinde «Bul — tolyqtaı qaıta bastalǵan kelissóz. Kelissóz dostyq raıda ári mazmundy ótti… Búgin Qytaımen Shveıtsarııada óte jaqsy kezdesý ótkizdik. Kóptegen másele talqylandy, birqatar ortaq pikirge qol jetkizdik», dep jazǵan.
Lianhe Zaobao-nyń jazýynsha, jyl basynan beri AQSh prezıdenti Donald Tramp birqatar tarıftik sharalar engizip, Qytaıǵa qarsy baj salyǵynyń jalpy mólsherin 145%-ǵa deıin jetkizdi. Keıbir ónimderge qatysty jalpy tarıf mólsheri tipti 245%-dan asyp ketti. Buǵan jaýap retinde Qytaı AQSh taýarlaryna 125%-ǵa deıin qarymta tarıfter engizdi, nátıjesinde ekijaqty saýda toqyrap qaldy.
10 mamyrda Tramp áleýmettik jeli arqyly «Qytaıǵa 80% mólsherinde baj salyǵyn engizý oryndy bolar edi» dep málimdep, tarıf mólsherin tómendetýdi qarastyrýy múmkin ekenin meńzedi. Іzinshe AQSh saýda mınıstri Lýtnık BAQ ókilderine Tramptyń «Qytaımen sheshimge kelýdi» jáne «shıelenisti báseńdetýdi» qalaıtynyn aıtty.
Alaıda Aq úıdiń baspasóz hatshysy Levıtt AQSh-tyń tarıfterdi birjaqty tómendetpeıtinin, Qytaıdyń da tıisti qadamdar jasaýy qajet ekenin eskertti.
Sarapshylardyń pikirinshe, kedendik salyq 80%-ǵa deıin tómendetilgenniń ózinde, bul kásiporyndardyń kópshiligi úshin «óte joǵary» bolyp qala beredi, sondyqtan tarıfterdi tómendetý sımvolıkalyq qadam retinde qarastyrylýy múmkin.
Strategııalyq jáne halyqaralyq zertteýler ortalyǵynyń (CSIS) aǵa keńesshisi Bıll Reınsh qazirgi ýaqytta Qytaı men AQSh arasyndaǵy qarym-qatynastyń shıryǵyp turǵanyn aıtady.
— Bizdiń bir-birimizge engizgen tarıfterimiz ózara saýdany toqtatyp tastaıtyndaı deńgeıge jetti, ekijaqty qatynas nasharlap barady. Al osyndaıda kelissózge oralý — jaqsylyqtyń belgisi, — dedi ol.
Qytaı-Eýropa halyqaralyq bıznes ınstıtýtynyń professory Sıýı Bın kelissózdiń basty máni qos taraptyń ózara baılanysty saqtaýǵa peıildi ekenin kórsetýinde deıdi. Onyń aıtýynsha, «Qytaı — Tramptyń tarıf saıasatyna teń deńgeıde qarymta qaıtarǵan jalǵyz el».
Bessent buǵan deıin kelissózdiń basty maqsaty «jan-jaqty saýda kelisimine» qol jetkizý emes, «jaǵdaıdy báseńdetý» ekenin málimdegen. Al Qytaı tarapy AQSh-tan tarıfterdi aldymen alyp tastaýdy talap etip, ulttyq múddeni qorǵaýǵa tas-túıin daıyn ekenin málimdegen bolatyn.
Buǵan deıin taraptardyń «saýda soǵysyn» báseńdetý jóninde kelissózdi bastaǵanyn habarlaǵan bolatynbyz.