AQSh, Eýropa jáne Ýkraına Reseıden 30 kúnge sózsiz bitim jasaýdy talap etti

ASTANA. KAZINFORM —  Ýkraına prezıdenti Vladımır Zelenskıı Kıevte ótken "Qalaý bildirýshiler koalıtsııasynyń" kezdesýinen keıin 12 mamyr, dúısenbiden bastap keminde 30 kúnge tolyq ári sózsiz atysty toqtatý bastalýy tıis ekenin málimdedi, dep habarlaıdy VVS.

10 mamyr kúni tańerteń Ýkraına astanasy Kıevke Germanııa kantsleri Frıdrıh Merts, Frantsııa prezıdenti Emmanıýel Makron, Ulybrıtanııa premer-mınıstri Kır Starmer jáne Polshanyń úkimet basshysy Donald Týsk bardy.

Sammıtten keıin Ýkraına prezıdenti Vladımır Zelenskıı jáne eýropalyq kóshbasshylar AQSh prezıdenti Donald Tramppen telefon arqyly sóılesip, olardyń Máskeýge qoıyp otyrǵan talabyn Tramp qoldady.

Qalaǵandar koalıtsııasynyń usynysy

— Ýkraına men barlyq odaqtas qurlyqta, áýede jáne teńizde 30 kúnge tolyq ári sózsiz atysty toqtatýǵa daıyn. Bul bitim dúısenbi kúni bastalýy tıis, — dedi Ýkraına Syrtqy ister mınıstri Andreı Sıbıga.

Zelenskıı atysty toqtatý 12 mamyrdan bastap kúshine enýi kerek ekenin naqtylady.

— Bastysy, biz dúısenbi, 12 mamyrdan bastap kem degende 30 kúnge sozylatyn tolyq ári sózsiz atysty toqtatýǵa kelistik. Biz buny Reseıden talap etip otyrmyz. AQSh bizdi bul másele boıynsha qoldap otyr. Sózsiz bitim degenimiz — eshqandaı shartsyz toqtatý, — dedi Zelenskıı.

Frantsııa prezıdenti Emmanıýel Makron Reseı kelispegen jaǵdaıda jańa sanktsııalar toptamasy daıyn ekenin eskertti.

— Eger Reseı kelispese, ol qosymsha sanktsııalarmen jáne Ýkraınaǵa qoldaýdyń kúsheıýimen betpe-bet keledi. Jańa sanktsııalar paketi daıyn, — dedi Makron.

— Eger [Pýtın] beıbitshilik týraly baıyppen aıtyp otyrsa, ony dáleldeýdiń ýaqyty keldi. «Eger», «biraq» sharttar men keshigýler jetedi, — dedi Ulybrıtanııa premeri Kır Starmer.

«Biz ózimizge eske salýymyz kerek: bul zańsyz soǵysty bastaǵan tek bir ǵana el bar — ol Reseı, jáne soǵysty beıbit sheshýge kedergi bolyp otyrǵan da sol el» dedi Starmer Kıevtegi sózinde.

Germanııa kantsleri Frıdrıh Merts bolsa, demalys kúnderinen keıin-aq Kıev odaqtastarynyń bul maqsatqa jete alatyny ne almaıtyny belgili bolatynyn atap ótti.

Reseıdiń reaktsııasy

Kremldiń baspasóz hatshysy Dmıtrıı Peskov Kıevten túsken bul usynysqa Reseı birden jaýap berýge daıyn emes ekenin aıtty.

— Biz bul týraly oılanýymyz kerek. Bul — jańa jaǵdaı. Bizdiń óz ustanymymyz bar. Biz Eýropanyń bizge qarsy ekenin kórip otyrmyz. Eýropa bizge óte ashyq túrde qarsy shyǵyp otyr, biz muny sezemiz, bilemiz, jáne biz mundaı jaǵdaıǵa ábden úırengenbiz, — dedi ol CNN-ge bergen suhbatynda.

Peskov sondaı-aq Reseıdiń tarıhta eshqashan qysymǵa berilmegenin atap ótti.

Eýropalyq kóshbasshylar Kıevte jańa sanktsııalar týraly eskertkende, Peskov ózge suhbatynda «Reseı sekildi úlken aýmaqty alyp jatqan eldi oqshaýlaý ońaı emes» dep málimdedi.

Sonymen qatar, ol Reseıdiń seriktesteri jetkilikti ekenin, jáne olarmen barlyq baǵytta baılanys jalǵasyp jatqanyn aıtty.

Kıevtegi sammıt kezinde Germanııa kantsleri Frıdrıh Merts soǵysty toqtatýǵa kómegi tıse, Reseı prezıdenti Vladımır Pýtınmen jeke kezdesý múmkindigin joqqa shyǵarmady.

Osyǵan baılanysty Peskov senbi kúni Reseı prezıdenti kez kelgen kóshbasshymen baılanysqa ashyq ekenin jáne bul baılanys olardyń óz daıyndyq deńgeıine baılanysty júzege asady dep jaýap berdi.

Qazirgi ýaqytta Reseı 30 kúndik bitimge kelisim bermeı otyr. ABC telearnasyna bergen suhbatynda Dmıtrıı Peskov Pýtınniń talabyn eske saldy: Ýkraınaǵa qarý jetkizý toqtamaıynsha, atysty toqtatýǵa bolmaıdy.

— Basqasha jaǵdaıda bul Ýkraına úshin tıimdi bolar edi. Ýkraına tolyq mobılızatsııany jalǵastyra beredi, jańa kúshterdi maıdan shebine jiberedi. Onda nege biz Ýkraınaǵa mundaı artyqshylyq berýge tıispiz? — dedi Peskov.

Ýkraına 11 naýryzda Saýd Arabııasynda ótken kelissózderden keıin AQSh usynǵan 30 kúndik bitimge kelisim bergen bolatyn. Pýtın sózsiz atysty toqtatýdan bas tartty, biraq eki ret — Pasha men Reseıdiń Jeńis kúninde ýaqytsha birjaqty «tynyshtyq» jarııalaǵan edi.

AQSh jáne Eýropa ustanymy

AQSh prezıdentiniń Ýkraına boıynsha ókili Kıt Kellog 30 kúndik atysty tolyq toqtatý (áýe, qurlyq, teńiz jáne ınfraqurylymda) Ekinshi dúnıejúzilik soǵystan keıingi Eýropadaǵy eń uzaqqa sozylǵan soǵysty toqtatýǵa bastama bolatynyn aıtty. Ol X (burynǵy Twitter) jelisinde: «@POTUS [prezıdent Tramp] birneshe ret aıtqandaı, qazir-aq kisi óltirýdi toqtatyńyzdar» dep jazdy.

Juma kúni keshke Aq úıdiń baspasóz hatshysy Kerolaın Levıtt prezıdent Donald Tramp Ýkraına men Reseı kelesi aptada usynylǵan 30 kúndik atysty toqtatýǵa kelisedi dep úmittenetinin málimdedi.

Donald Tramp 8 mamyrda Ýkraına prezıdenti Vladımır Zelenskıımen telefon arqyly sóıleskennen keıin, óziniń áleýmettik jelisi — Truth Social-da Reseı men Ýkraına arasyndaǵy beıbitshilikti «eýropalyqtarmen birlesip» ornatýǵa tyrysatynyn aıtty.

Aıta ketelik 30 kúndik bitimgerlikke aıyrbas retinde Reseı AQSh pen EO-ǵa talaptar qoıǵan edi.