Aqmola oblysynyń jemqorlyqqa qarsy qyzmeti para beriletin salalardy atady
Vedomstvonyń baspasóz qyzmetinen málim etkendeı, Kókshetaýdaǵy «Antikor ortalyǵy» alańynda ótken brıfıngte halyqtyń sybaılas jemqorlyqty qabyldaý deńgeıin anyqtaý boıynsha 2019 jylǵy zertteý qorytyndysy sóz boldy. Belgili bolǵandaı, 23 qańtarda Transparency International halyqaralyq úkimettik emes uıymy óziniń 2019 jylǵy «Sybaılas jemqorlyqty qabyldaý ındeksi» atty basty jyl saıynǵy zertteý nátıjelerin jarııalady.
Byltyrǵy jyly memlekettik sektorda sybaılas jemqorlyqty qabyldaý boıynsha 180 memleketke baǵalaý júrgizildi. Kásipkerler saýalnamasynyń jáne saraptamalyq baǵalaýdyń 13 túrine súıene otyryp, TI sarapshylary elimizdiń sybaılas jemqorlyqqa nólden 100-ge deıingi shkala boıynsha qanshalyqty ushyraǵanyn baǵalady, nól – sybaılas jemqorlyq deńgeıi joǵary, 100 – tómen.
«Qazaqstan 34 upaı jınap, 180 eldiń ishinde 113-oryn aldy. Ótken jylmen salystyrǵanda kórsetkish 3 balǵa jáne 11 pozıtsııaǵa jaqsardy. Bul kórsetkishter sybaılas jemqorlyqty qabyldaý ındeksine qatysqan barlyq ýaqyt ishinde Qazaqstan úshin eń jaqsy kórsetkish bolyp tabylady», - dedi Murat Tóleýbaev.
Indeks sybaılas jemqorlyq deńgeıin baǵalaýǵa emes, ony qabyldaýǵa, birinshi kezekte sarapshylar, bıznes-qoǵamdastyq ókilderi men kásipkerlerge baǵyttalǵanyn atap ótý kerek. Qazaqstan boıynsha ındeksti esepteý kezinde Batys Eýropa men AQSh-ta ornalasqan belgili 9 halyqaralyq zertteý ortalyǵynyń derekteri negizinde biriktirilgen kórsetkishter paıdalanyldy.
Departament basshysynyń baıandamasynda aıtylǵandaı, birde-bir el sybaılas jemqorlyqty qabyldaý ındeksinde 100 ball jınaǵan joq. Osy jyly birinshi oryndy Jańa Zelandııa men Danııa bólisti, árqaısysynda 87 upaıdan. Somalı, Ońtústik Sýdan men Sırııa sáıkesinshe 9, 12 jáne 13 ball alǵan. Qazaqstan Ortalyq Azııa elderi arasynda kóshbasshylyqty aıtarlyqtaı nyǵaıtty. Mysaly, Ýkraına, Ázerbaıjan jáne Qyrǵyzstan 126-orynda, Reseı 137-orynda, Tájikstan jáne Ózbekstan 153-orynda.
Sonymen qatar, oblystyq Sybaılas jemqorlyqqa qarsy vedomstvonyń basshysy buqaralyq aqparat quraldaryna ótken jyly Transparensy International Kazakhstan qoǵamdyq qory júrgizgen Qazaqstandaǵy sybaılas jemqorlyq jaǵdaıyna monıtorıng nátıjeleri týraly aqparat berdi. Zertteý sheńberinde sarapshylar 9 000 respondentke saýal qoıyp, «Ashyq dıalog» portalyna túsken ótinishterdi zerdeledi. Saýalnama qorytyndysy boıynsha Aqmola sybaılas jemqorlyqqa qarsy eń úzdik oblystyń qataryna enbegen.
Halyqtyń pikirinshe, para berýge májbúr etetin eń kóp taralǵan sebepter jumysqa ornalasý, jer ýchaskesin resimdeý, balany balabaqshaǵa ornalastyrý, JQE buzý, ruqsat qujattaryn resimdeý bolyp otyr.