Aqmola oblysyndaǵy kıik etin satatyn kombınatta jurt kezekte tur – reportaj
Aqmola oblysy Qorǵaljyn aýdanynyń Sabyndy aýylyndaǵy et kombınaty – «Ohotzooprom» mekemesiniń qyzmetkerleri atqan kıik etin turǵyndarǵa satatyn jeti orynnyń biri. Kazinform agenttiginiń tilshisi Esimjan Naqtybaı Astana qalasynan 70 shaqyrym jerdegi nysanǵa baryp, kıik eti qalaı satylyp jatqanyn kórip qaıtty.
Sabyndy aýylynyń shetinde, ońasha turǵan et kombınatynyń aldyna kelip, kólikten túse bastadyq. Bizden buryn kelgen eki kólikke jaqyndaǵanbyz. «Sizder úshinshisizder» dep, munda kezek baryn birden uqtyrdy.
«Astana Agroprodýkt» JShS-ne tıesili kombınattyń kúzetshileri jýrnalıst ekenimizdi estigen soń basshylyqqa habarlasyp, mán-jaıdy túsiniskenshe jarty saǵattaı ýaqyt joǵalttyq. Bul kezde bizden buryn kezek alǵan kóliktegiler ushalaryn tıep, jaıyna ketken.
Іshke kirip bara jatqanda kúzetshilerdiń biri: «Túski as kezinde kelgenderińiz jaqsy boldy. Qazir qaıta kezek az ǵoı. Tústen keıin kóbeıip ketedi keıde. Bir-birlerińizge kedergi jasamaıtyn boldyńyzdar», - dedi.
Birneshe esikten ótip, ǵımarattyń et saqtaıtyn bóligine jettik. Kózimiz birden arsaǵa temir ilgekpen ilingen qoı etinen aýmaıtyn ushalarǵa tústi.
Buryn ań etin jep kórgenderden qońyr ań azyǵyn qyrda jortyp tabatyndyqtan, eti maısyz bolady degendi estıtinbiz. Myna ettiń maıy kózge kórinip-aq tur. Osy oıymyzdy kombınat qyzmetkerlerine aıtyp edik: «Kıik maıyn arqasyna jınaıtyn sııaqty ǵoı», - dep qysqa qaıyrdy.
Qalypty kúnderi sıyr etin óńdep satatyn kombınat kıik atý bastalǵan kezden beri basqa jumystyń bárin tyıyp, osy ań ónimin satýǵa kóshipti. Demek, qoımada qazir kıik eti ǵana saqtaýly. Qoıma qyzmetkerleri bizdi osyǵan sendirdi.
Kıik etin qabyldap, satýǵa daıyndaý, saqtaý jumystary qalaı uıymdastyrylyp jatqanyn qoıma meńgerýshisi Almagúl Smaǵulova aıtyp berdi.
«Bizge kıikterdiń ishek-qarnyn aqtaryp, bas-sıraǵyn kesip ákeledi. Veterınar maman ishki qurylysyn qarap, satýǵa jaramdylaryn bólek irikteıdi. Satýǵa jaramsyzdary bolsa, ýtılge jiberemiz. Veterınar iriktegenderi bizge kelgen soń terisin sypyryp, etin taza sýmen shaıamyz. Osydan keıin bir kún tońazytamyz. Tońazyǵan etti sanıtarııalyq talap boıynsha arnaıy tsellofanmen oraımyz. Myna kórip turǵandaryńyz muzdatqyshta kún asyryp shyqqan daıyn ushalar. Et saqtaıtyn muzdatqyshtyń ishinde, -20 gradýs temperatýra deńgeıinde saqtalý kerek», - dep túsindirdi ol.
Munda etti tutas usha kúıinde ǵana satady, ıaǵnı kelilep alý múmkin emes.
«Bir ushanyń neshe keli tartatyny kıiktiń jasyna, jynysyna baılanysty. Tekeleri 30-35 kelige deıin barady. Qalǵany kóbine 10-15 keliden tartady. Ettiń bir kelisi – 1600 teńge. Kelýshiler kóp deýge bolady. Bir kúnde 50 adam kelgen kezder boldy. Kıik atýshylar jaýyndy kúni shyqpaıdy. Sondyqtan búgin terisin sypyratyn sátke kýá bola almaısyzdar. Kún raıy ashyq kezde kúnine 100-150 kıik ákelinedi. Bizdiń mindet – sony tazalap, tońazytyp úlgerip turý», - deıdi Almagúl Smaǵulova.
Kıik etin alýshylardyń qolyna kombınat mamandary eki qujat beredi. Onyń biri – júkqujat anyqtamasy bolsa, ekinshisi – veterınardyń anyqtamasy.
«Veterınardyń anyqtamasy ettiń qaýipsiz ekenin, eshqandaı aýrýy joq ekenin bildiredi. Talap etken klıenttiń bárine beremiz», - deıdi qoıma meńgerýshisi.
Shaızada Seıitjanova esimdi medbıke de áńgimege aralasyp, kıik etin satyp jatqandaryna bir aıdaı ýaqyt bolǵanyn, ázirge esh adamnan shaǵym túspegenin aıtty.
Kıik eti satýǵa qalaı daıyndalatynyn óz kózimizben kórip, qaıta syrtqa bettegende kombınat aýlasyndaǵy kólik qarasy sál kóbeıgeni baıqaldy. Besinshi bolyp kezek alǵan turǵyn kıik etin alý úshin Astanadan arnaıy kelgenin aıtty.
«Buryn kıik etin jep kórmegenmin. Tanystar «Aldyq, jaqsy eken» degen soń, sony estip kelip turmyn. Astanadan keldim. Kıik te qońyr ańnyń biri ǵoı. Etiniń dámi qalaı bolady eken degen qyzyǵýshylyq ta joq emes. Bir usha ǵana alatyn shyǵarmyn», - deıdi Nurlan Tápen.
Atyn ataýdan bas tartqan taǵy bir turǵyn bala kezinde kıik etin talaı jegenin aıtady.
«Ózim Jezqazǵannyń týmasymyn. Bala kezimizde kıik etin talaı jedik qoı. Ol kezde atýǵa shekteý joq bolatyn. Biraq ol kezde brakoner degen de bolǵan joq edi. Halyq tabıǵattyń yrzyǵy dep qajetine qaraı atyp alatyn. Osynda satylyp jatyr degendi estip, men de Astanadan keldim. Kórem, sapasy durys bolsa 4-5 ushany biraq alaıyn dep turmyn. Qysqa azyq qoı bul da», - dedi ol.
Biz Astanany qaıta betke alǵan kezde saǵat 16.30-dy kórsetip turdy. Sol kezdiń ózinde kombınat aldynda birshama kólik jınalyp qalǵanyn kórdik.
Aıta ketsek, buǵan deıin Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Aıdarbek Saparov kıik etin satatyn jeti et kombınaty bekitilgenin málim etken edi.
Al Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi atylyp jatqan kıik ushalary et kombınattaryna qalaı beriletinin túsindirgen bolatyn.
Sondaı-aq, Qostanaı oblysynda kıik etinen konservi shyǵaryla bastady.
