Ákim saılaýy: Atyraý oblysynda 52 úmitker baq synaıdy
– Azamat Maqsotuly, Atyraý oblysynda qansha aýyldyq okrýgte ákim saılaýy ótedi?
– Bıyl elimizde alǵash ret aýyldyq okrýgterdiń ákimin saılaýǵa turǵyndar tikeleı daýys beretin boldy. Muny elimizdegi demokratııalyq damýdyń shynaıy kórinisi deýge bolady. Al, bizdiń óńirdegi aýyl ákimderiniń saılaýyna toqtalatyn bolsaq, saıası doda 18 aýyldyq okrýgte ótedi. Onyń ishinde Atyraý qalalyq ákimdigine qarasty Damby jáne Qaıyrshaqty aýyldyq okrýgi, Jylyoı aýdanynda Qaraarna, Qosshaǵyl, Mahambette – Esbol, Beıbarys, Saraıshyq, Aqjaıyq, Inderde – Jarsýat, Kóktoǵaı, Qyzylqoǵada –Qyzylqoǵa,
Isataıda – Aqqystaý, Qurmanǵazyda – Aqkól, Asan, Safon, Kýdrıashov, Orly, Teńiz aýyldyq okrýgteri bar.
Bul aýyldyq okrýgterde 36 saılaý ýchaskesi quryldy. Saılaý ýchaskelerindegi komıssııalarda 236 múshe bar. Atalǵan okrýgterde daýys berý quqyǵy bar 44 305 saılaýshy tirkelgen.
– Maqat aýdanynda okrýg ákiminiń saılaýy ótpeıdi eken. Nege?
– «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy saılaý týraly» zańǵa sáıkes, aýyldyq, ne kent okrýgi ákiminiń saılaýy ókilettik merzimi aıaqtalǵanda ǵana ótedi. Osy turǵydan aıtqanda, 18 aýyldyq okrýgte ákimderdiń ókilettik merzimi aıaqtalǵan soń saılaý ótkizý taǵaıyndaldy. Al, Maqat aýdanyndaǵy 2 kent pen 1 aýyldyq okrýg ákimderiniń ókilettik merzimi áli aıaqtalǵan joq. Sol sebepten, bul aýdanda okrýg ákiminiń saılaýy ótpeıdi.
– Aýyldyq okrýgter ákiminiń saılaýyna qansha úmitker usynyldy? Úmitkerlerdiń qanshasy tirkeldi?
– Elimizdegi saılaý týraly zańdylyqqa sáıkes, 18 aýyldyq okrýg ákiminiń saılaýyna 73 úmitker usynyldy. Qalalyq, aýdandyq aýmaqtyq saılaý komıssııalarynda usynylǵan úmitkerler qujattarynyń zańdylyqqa sáıkestigi tekserildi. Sol tekserýdiń nátıjesimen 52 úmitker tirkeldi.
Máselen, Atyraý qalasynyń mańyndaǵy Damby aýyldyq okrýginen 7 úmitker usynylǵan bolatyn. Alaıda, keıinnen bul okrýgte 3 úmitker tirkeýden ótti. Eń kóp úmitker Mahambet aýdanyndaǵy Saraıshyq aýyldyq okrýginde tirkeldi. Bul aýylda ákim laýazymy úshin 4 úmitker saılaýǵa túsedi. Ózge okrýgterde 3, keıbirinde 2 úmitkerden tirkelip otyr.
Tirkeýden ótkenderdiń arasynda saıası partııalardan 24 úmitker bar. Naqtylaı aıtqanda, Nur Otan partııasynan 15, «Aýyldan» – 5, «Adaldan» – 2, Qazaqstan halyq partııasynan 2 úmitker tirkeldi. Sondaı-aq, ózin-ózi usynǵan 28 úmitker tirkeýden ótti.
– Tirkeýden ótpeı qalǵan úmitkerlerdiń qujatynda qandaı kemshilikter anyqtaldy?
– Úmitkerler tirkeýge qujat usynǵanda zańdylyqta kórinis tapqan talaptar saqtalýy tıis. Alaıda, sol talaptardy úmitkerlerdiń bári birdeı saqtamaıdy. Máselen, 1 úmitkerdiń qujatynyń «Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik qyzmeti týraly» zańǵa sáıkes emestigi anyqtaldy. Al, 2 úmitker kiris týraly deklaratsııada tıisti málimetterdi durys kórsetpegen bolyp shyqty. Taǵy 1 úmitker saılaý komıssııasyna tıisti qujattardy tolyq tapsyrmady. Buǵan qosa, 3 úmitkerdiń qujaty saılaý jarnasy tólenbegeni úshin tirkelmedi. Sondaı-aq, 12 úmitker óz erkimen kandıdatýrasyn alyp tastady.
– Endi ákim saılaýynda baq synaıtyn úmitkerlerdiń mamandyǵy, jas ereksheligi týraly ne aıtasyz?
– Aldymen aıtarym, okrýg ákimi bolýǵa bel baılaǵandardyń arasynda 23 úmitker saılaý ótetin aýyldarda turady. Saılaý komıssııasynda tirkelgen úmitkerlerdiń arasynda 16 áıel bar. Ózgeleri – er adamdar.
Úmitkerlerdiń mamandyǵyna taldaý jasaıtyn bolsaq, muǵalimderdiń úlesi basym. ıAǵnı, bul saılaýda 28 pedagog aýyl ákimi bolý úshin saıası dodaǵa túsedi. Sondaı-aq, aýyl sharýashylyǵy salasynyń 7, memlekettik qyzmettiń 18 ókili, 7 ekonomıst, 4 zańger bar. Saılaý ótetin aýyldardyń 8 ákimi laýazymyn saqtap qalýǵa úmitti bolyp otyr. Al, 28 úmitker bıýdjettik mekemelerde jumys isteıdi. Jumys istemeıtin 2 úmitkerdiń saılaýshylar daýysyn jınaýǵa tyrysady.
Úmitkerlerdiń jas ereksheligine toqtalsaq, eń úlkeni – 60 jasta. Eń jas úmitker – 1992 jyly týǵan.
– Óńirdegi keıbir aýyldardyń turǵyndary vahtalyq ádispen jumys isteıdi. Saılaýshylar arasynda sondaı turǵyndar bolsa, olar qalaı daýys beredi?
– Iá, Jylyoı aýdanyndaǵy Qaraarna, Qosshaǵyl, Isataıdaǵy Aqqystaý aýyldyq okrýgterinde vahtalyq ádispen jumys isteıtinder bar. Soǵan baılanysty saılaý kúni vahtalyq jumysta bolatyn saılaýshylardy aldyn ala aqparattandyrý júrgizildi. Olardyń arasynan 199 saılaýshy ótinish berdi. Sol ótinishke sáıkes, saılaý ótetin kúni saılaý komıssııasynyń músheleri vahtalyq jumystaǵy saılaýshylarǵa daýys berýge arnalǵan tasymaldaý jáshikterin aparady. Osylaısha, saılaý kúni jumysta bolatyn saılaýshylar jumys ornynda daýys beredi.
Eske sala ketelik, budan buryn Atyraý oblysynda 18 aýyldyq okrýg ákimin saılaýǵa 73 úmitker usynylǵanyn habarlaǵan edik.