Aqyly aımaqtar jáne jeńildik: Almatyda kólikterge arnalǵan shekteý kúzde iske qosylýy múmkin

ALMATY. KAZINFORM — «Ashyq NQA» saıtynda Almaty aýasyn tazartýdyń jańa erejeleri talqylaýǵa shyǵaryldy. Ol boıynsha tómen ekologııalyq klasty kólikterge qala ortalyǵyna kirýi aqyly bolýy múmkin.

Almaty qalasynyń ákimdigi atmosferalyq aýany qorǵaý qaǵıdalarynyń jobasyna qatysty qosymsha túsinikteme berdi. Ákimdik málimetinshe, joba ashyq talqylaý arqyly daıyndalǵan. Jumys tobynyń quramyna qoǵam ókilderi, ǵylymı qaýymdastyq, salalyq qaýymdastyqtar, sarapshylar, bıznes ókilderi, ortalyq memlekettik organdardyń aýmaqtyq bólimsheleri qatysqan.

— Ekologııalyq monıtorıng derekterine sáıkes, Almaty álemdegi eń las qalalardyń biri bolyp otyr. 2024 jyly alǵash ret Almaty aglomeratsııasynyń shekti ruqsat etilgen shyǵaryndylary esepteldi. Buǵan deıin eskerilmegen — jeke sektor, monsha, syrttan keletin kólikter de esepke alyndy. Zertteý nátıjesinde jyldyq ekologııalyq júkteme 225 myń tonnadan asatyny anyqtaldy, onyń ishinde Almaty qalasynyń úlesi — 189 myń tonna. Sonyń 60%-y nemese 112 myń tonnasy avtokólikke tıesili. Al ekologııalyq klasy EVRO-0 kólikterinen shyǵatyn zııandy zattar avtokólik shyǵaryndylarynyń jalpy kóleminiń 84%-y nemese jylyna 94,6 myń tonna, — dep habarlady Almaty ákimdigi.

Osy sebepterdi eskere otyryp qala basshylyǵy birqatar keshendi sharalar qabyldaýdy kózdep otyr. Onyń ishinde tómen shyǵaryndylar aımaqtaryn (Low Emission Zones, LEZ) qurý josparlanǵan. Mundaı aımaqtarǵa ekologııalyq klasy tómen avtokólikterdiń qozǵalysyna shekteý qoıylady jáne ol aqyly bolady. Sondaı-aq kommýnaldyq jáne jeke avtoparkterge, statsıonarlyq shyǵaryndylar kózderine qoıylatyn talaptar kúsheıtiledi. Odan bólek zamanaýı tehnologııalardy paıdalaný arqyly ekologııalyq monıtorıng júıesin keńeıtilmek. Atap aıtqanda, datchıkter men ushqyshsyz apparattardy qoldanylady, sondaı-aq janarmaı sapasyna baqylaýdy kúsheıtiledi.

— LEZ aımaqtary kezeń-kezeńimen engiziledi. Aldymen ortalyq kóshelerde pılottyq rejımde iske qosylady. Bıylǵy qazan aıynan bastap alǵashqy synaq barysynda kólik ıelerinen aqy alynbaıdy. Bul kezeńde kólik qozǵalysynyń legi men avtoparktiń quramy taldanady. Keıin Evro-0-4 klasty kólikter úshin kirý aqyly bolady. Al elektromobılder, sýtekpen júretin kólikter men Evro-5 jáne Evro-6 klasty mashınalar tólemnen bosatylady, — dep túsindirdi ákimdikten.

Sonymen qatar joba boıynsha qala syrtynda turatyn azamattarǵa jeńildik qarastyrylǵan: «Taza qala» aqparattyq júıesinde tirkelip, tehnıkalyq baıqaýdan ótken jaǵdaıda aı saıynǵy abonementti arzandatylǵan baǵamen alýǵa bolady. Tólemnen túsken qarjy ekologııalyq bastamalarǵa, qoǵamdyq kólikti damytýǵa jáne halyqty qoldaýǵa jumsalmaq.

Eske salaıyq, buǵan deıin Almatyda eski kólikterdiń ortalyqqa kirýine shekteý qoıylatynyn jazǵanbyz.