Aq úı Trampqa ımpıchment jarııalaǵan jaǵdaıda kerek dep strategııa ázirlep jatyr

NЬıÝ-IORK. KAZINFORM — AQSh prezıdenti Donald Tramptyń keńesshileri kelesi jyly Ókilder palatasynda demokrattar kópshilik orynǵa ıe bolsa, oǵan qarsy taǵy da ımpıchment bastalýy múmkin degen stsenarııdi baıyppen qarastyryp otyr, dep jazdy TASS agenttigi Axios portalyna silteme jasap. 

Prezıdenttiń keńesshileriniń biri Djon Maklaflınniń pikirinshe, ımpıchmenttiń yqtımaldyǵy — bul Respýblıkalyq partııanyń Ókilder palatasyndaǵy múshelerine Tramptyń ekonomıkalyq platformasyn, ásirese 2017 jylǵy salyq jeńildikterin uzartý josparyn qoldaýǵa baǵyttalǵan «dabyl belgisi».

Aqparat kózderine súıensek, eki ret ımpıchment bastalǵan alǵashqy amerıkalyq kóshbasshy retinde Tramp pen onyń komandasy bul protsestiń Aq úıdiń jumysyna jáne prezıdenttiń kún tártibine qanshalyqty áser etýi múmkin ekenin jaqsy túsinedi. Taǵy bir ımpıchmenttiń qaýpi ákimshilikti 2026 jylǵy aralyq saılaýǵa deıin josparlanǵan zań jobalaryn múmkindiginshe tezirek júzege asyrýǵa yntalandyrǵan.

Aq úı keńesshisi Djon Maklaflınniń pikirinshe, ımpıchment yqtımaldyǵy — Respýblıkalyq partııa múshelerin ishki kelispeýshilikterdi bir jaqqa qoıyp, Tramptyń ekonomıkalyq baǵdarlamasyn qoldaýǵa ıtermeleý joly.

Demokrattardyń áreketteri

Trampqa ımpıchment jarııalaý bastamasyn Mıchıgan shtatynan saılanǵan demokrat Shrı Tanedar kóterdi. Óziniń beıneúndeýinde ol prezıdentti konstıtýtsııany buzdy jáne bılikti tartyp alýǵa tyrysty dep aıyptap, áriptesterin bul bastamany qoldaýǵa shaqyrdy.

Ol jeti aıyp taǵyp otyr. Zań shyǵarýshynyń pikirinshe, Tramp atqarýshy bılikti asyra paıdalanyp, ádil sotqa kedergi keltirgen, egemen elderdi áskerı basqynshylyqpen qorqytyp otyr sondaı-aq synshylar men buqaralyq aqparat quraldaryna qarsy áreket ete otyryp, sóz bostandyǵyna qol suǵady. Sonymen qatar, Tanedar prezıdentti tıranııa, jemqorlyq jáne «zańsyz organdar» qurdy dep jazǵyrady. Ol, atap aıtqanda, AQSh úkimetiniń jumysyn jaqsartý jónindegi departament (DOGE) quryp, onyń basshysy Ilon Maskke konstıtýtsııany birjaqty buzý quqyǵyn bergenin mysalǵa aldy. 

Buǵan deıin Tehas shtatynan saılanǵan demokrat El Grın de prezıdentke ımpıchment jarııalaý josparyn málimdegen. Tramptyń alǵashqy prezıdenttik merzimi kezinde ol birneshe ret bılikten shettetý týraly usynys engizgen, biraq onyń bári sátsiz aıaqtalǵan.

Qazirgi tańda Trampty qoldaıtyn Respýblıkalyq partııa Kongresstegi Senat pen Ókilder palatasynda kópshilik orynǵa ıe, bul ımpıchmentti boldyrmaýy múmkin. 

Tramp — AQSh tarıhyndaǵy eki ret ımpıchment bastalǵan alǵashqy prezıdent. Bul jaǵdaılar onyń alǵashqy merzimi kezinde — 2019 jáne 2021 jyldary oryn alǵan, biraq ekeýi de Senatta qabyldanbaǵan.

Impıchment protsedýrasynyń egjeı-tegjeıi

AQSh Konstıtýtsııasyna sáıkes, ımpıchment federaldyq qyzmetkerlerdi, sonyń ishinde prezıdentti, opasyzdyq, paraqorlyq nemese ózge de aýyr qylmystar men teris áreketter úshin qyzmetten bosatýdy qarastyrady. Aıyptaý quqyǵy tek Ókilder palatasyna tıesili.

Kongress músheleri bul máseleni Palatanyń quqyqtyq komıtetine qaraýǵa jiberý týraly daýys berýdi usyna alady. Eger aıyptaýlar negizdi dep tanylsa, resmı aıyptaý qujaty daıyndalady.

Odan keıin bul qujat Ókilder palatasynyń tolyq quramynda daýysqa salynady. Qarapaıym kópshilik daýyspen maquldansa, is Senatqa jiberiledi. Munda protsess sot otyrysyna aınalady jáne oǵan AQSh Joǵarǵy sotynyń tóraǵasy jetekshilik etedi. Ókilder palatasy aıyptaýshy tarap retinde áreket etse, senatorlar alqabıler rólin atqarady. Impıchmentti júzege asyrý úshin senatorlardyń úshten ekisiniń daýysyn jınaý qajet.

Buǵan deıin habarlanǵandaı, Amnesty International bolsa Trampty adam quqyqtary salasyndaǵy daǵdarysqa kináli dep jazǵyrady.