Jeke bastyń qamyn oılap, tegin qumdy satý derekteri de kezdesti - Erlan Muqan
AQTÓBE. KAZINFORM – Aqtóbe oblysyndaǵy Ahýaldyq ortalyq Jedel shtabpen birge jumys istep tur. Munda kimge qandaı kómek qajet ekeni, qaladaǵy sý sorý, qum tóseý jumystarymen birge arnaıy komıssııa jumysy onlaın baqylanady.
17 kúnde 20 myńǵa jýyq qońyrý qabyldandy
Aqtóbe oblysynda sý tasqyny kezeńi bastalǵan kezde turǵyndar shaǵymy men ótinishin qabyldaıtyn Ahýaldyq ortalyq úzdiksiz jumys tártibine kóshti. Mundaǵy dıspetcherlerdiń qataryna oblystyq TJD qyzmetkerleri, jedel shtab ókilderi qosyldy. Qońyraý shalǵandar sany kúrt artyp, dıspetcherler mınýt emes, sekýnd saıyn jaýap berdi.
- 24 naýryzdan bastap 19800-den astam qońyraý tústi. Onyń 11 myńy tirkeldi. Ózgesi qaıtalama qońyraý, ıaǵnı bir adam júz ret habarlassa da, bir ret dep iriktiledi. Qońyraý shalǵan adamdardyń ótinishi ártúrli boldy. Máselen, Aqtóbe sý qoımasynyń shlıýzi ashylǵanda Elek ózeni jaǵasyndaǵy, Sazdy sý qoımasyna sý tolǵanda osy mańdaǵy baý-baqsha ujymynyń turǵyndarynan qońyraý kóbeıdi. Qarǵalyda da dál osy jaǵdaı. Turǵyndar qum suratyp, sý sorý kólikterin jiberýdi ótindi. Ár turǵynnyń shaqyrýyn qabyldap, brıgadaǵa naqty mekenjaıyn, telefon nómirin jiberip otyrdyq. Olarǵa alystan emes, sol mańda júrgen brıgada baǵyttaldy, - dedi Aqtóbe oblysy Ahýaldyq ortalyǵynyń jetekshisi Erlan Muqan.
Ahýaldyq ortalyq dıspetcherleri qońyraý qabyldaıdy, al saraptama bólimi taldaý júrgizedi. 24 naýryzda munda 300-den astam, al 27 naýryz kúni 1900-ge jýyq qońyraý túsip, tasqynǵa qarsy kúres jumysy kúsheıtildi. Bul kúni Aqtóbe qalasynda tótenshe jaǵdaı qabyldanyp, evakýatsııalaý jumysy júrgizildi.
- Ózen deńgeıi kóterilip, úılerge sý kirgende adamdar jappaı qońyraý shaldy. Mundaı jaǵdaı kóbine keshkilik bastalyp, túnde jalǵasty. Mınýtyna emes, sekýndyna qońyraý túsip, qabyldandy. Sondyqtan ortalyqta adam sany da artty. Qazir jaǵdaı birqalypqa tústi. Endi turǵyndar qum jetkizý, qap pen tehnıka surap jatyr, - dedi Ahýaldyq ortalyqtyń bas menedjer Gúljan Jumabekqyzy.
Shyǵyndy esepteý komıssııasynyń jumysyn surap jatqan adam kóp
Úıin sý basqan aqtóbelikter qazir bir rettik tólem, shyǵyndy óteý suraqtaryn qoıyp, 109 nómirine habarlasyp jatyr. Aqtóbe qalasy men Áıteke bı aýdanynda 300 myń teńge, al ózge aýdandarda 100 AEK retinde bekitilgen kómekti alyp jatqandar sany kún sanap artyp keledi.
- Dıspetcherlerge komıssııa jumysy, tólem alý joly týraly aldyn ala aqparat berildi. Olar qońyraý shalyp, jolyn suraǵan adamdarǵa kidirissiz jaýap beredi. Sonymen birge keshe Qarǵaly ózeninde sý deńgeıi kóterilip, Balaýsa turǵyn alabyǵanan kómek suraǵandar boldy. Bir aıta keterligi, «bizge qum qajet» dep kómek suraǵan turǵyndarǵa júk kóligi jiberiledi. 10 tonnalyq kólik sý júrgen jerde batyp qalyp, kómek jetkizý qıyndaıdy. Sondyqtan aýyr júk kóligine de taǵy bir kólik jiberiledi. Uzaqqa sozylýy osydan, - dedi Erlan Muqan.
Aqtóbelikter arasynda «kóligim bar, qumdy ózim alamyn, kómektesemin» degen eriktilerge karerden qum tıeýge múmkindik berildi. Ol úshin de adamdar 109 nómirine qońyraý shalyp, aldyn ala eskertedi. Al Ahýaldyq ortalyq pen Jedel shtab kólik nómirin karerge jaýaptylarǵa berip, qum tıeýge jaǵdaı jasalady.
- Mundaı kezde jeke bastyń qamyp oılap, tegin alǵan qumdy satyp jatqan derekter de kezdesti. 10-15 myńnan satqany anyqtaldy. Turǵyndarǵa qaıta eskertemiz, turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq bóliminiń jumysy tegin. Qum tıeý, tasymaldaý da tegin uıymdastyrylady. Sý sorý jumysy, motopompa qyzmeti de aqysyz. Qum qajet dep, qurylys jumystaryna suratqan adamdar anyqtalyp jatyr. Olarǵa túsindirý jumysy júrgizildi, - dedi Erlan Muqan.
9 sáýir saǵat 14:00-degi aqparat boıynsha sý tasqyny kezeńinde 180 myń tekshe metr soryldy. Sonymen birge 59 myń tonna qum jetkizildi. Ahýaldyq ortalyqta arnaıy tehnıkalardyń, assenızatorlardyń qaıda júrgeni, qansha ýaqyt aıaldaǵany taıǵa tańba basqandaı kórinip tur. Árqaısysyna navıgator qondyrylǵan.
Landshaft karta aýyl turǵyndaryn aldyn ala evakýatsııalaýǵa múmkindik berdi
Aqtóbedegi Ahýaldyq ortalyq mamandary sý tasqyny kezeńinde landshaft kartany da paıdalana bastady. Maǵadjan bógeti buzylǵan kezde sýdyń qalaı qaraı aǵatyny, qaı aýyldarǵa qaýip tóngeni aldyn ala habarlandy.
- Sýdyń jolyn qarap, eseptep, qaı aýylǵa qaýip tóngenin aldyn ala bilip, ákimdikterge habarlama berildi. Maǵadjan bógetinen shyqqan sý jolynda Alǵa aýdanynyń Besqospa aýyly bar. Ol aýylǵa sý jetkenshe birneshe qaltashyq tolýy tıis. Bul kezde qutqarýshylardyń, jergilikti atqarýshy organ ókilderiniń adamdardy evakýatsııalaýyna múmkindik týdy. Karta jer bederin qarap, sheshim qabyldaýǵa arnalǵan, - dedi Erlan Muqan.
Sonymen birge Ahýaldyq ortalyq mamandary Yrǵyz aýdany Nura aýylyndaǵy jaǵdaıdy da baqylap otyr. Ortalyq jetekshisi Erlan Muqannyń habarlaýynsha, munda jaǵdaı turaqty. Sonymen birge búgin oblys ortalyǵy Aqtóbe qalasynda adamdar evakýatsııalanbady. Qalada jaǵdaı turaqtalyp keledi.
Turǵyndar ótinishi Dara bala platformasyna engizildi
Sý tasqynynan zardap shekken azamattardyń ótinishin ákimdikterdegi mamandar qabyldaıdy. Keıin qujattardyń kóshirmesi Dara bala platformasyna engizedi. Bul ashyqtyqty qamtamasyz etetin júıe.
- Ereje boıynsha sý tasqyny kezinde zardap shekken adamdar jergilikti ákimdikke baryp, ótinish jazady. Onda jeke kýálik, jyljymaıtyn kóliktiń tehnıkalyq qujaty suralady. Keıin ákimdik qyzmetkerleri tirkep, bárin onlaın júıege engizedi. «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» MK»KE AQ AOF mamandary qujattardy sáıkestendirip, tekseredi. Osy qujat negizinde baǵalaýshylar jiberiledi. Búginde 1747 ótinish tirkeldi, - dedi Aqtóbe oblystyq tsıfrlyq tehnologııalar basqarmasy bóliminiń basshysy Zamanbek Jaqsylyq.
Aıta keteıik, munda sý tasqyny kezinde taraǵan túrli aqparattyń ras-ótirigin bilý úshin de qońyraý shalǵan adamdar boldy. Ahýaldyq ortalyq jetekshisi Erlan Muqan «qorymdy sý basty», «aýyz sý lastandy» degen aqparatty joqqa shyǵardy.
