Abylaı Maýdanov: Abaı – Uly dalanyń batyry
«Elbasynyń oıtolǵamy esime qyzyq oqıǵany túsirdi. 1995 jyly edi, 12 jasar balamyn. Ózim týyp-ósken Kókalat aýylynyń kitaphanasynan qaltaǵa sıyp ketetin kishkentaı kitapsha aldym. Shynyn aıtsam, kitaptyń mazmuny emes, erekshe kólemi qyzyqtyrǵan edi. Ol N.Nazarbaevtyń Abaıdyń 150 jyldyǵyna arnalǵan saltanatty jıynda sóılegen sózi eken. Qazaq, orys, aǵylshyn tilderinde basylypty. Oıyn balasy Prezıdent paıymyn qaıdan zerdeleı alsyn, biraq «biz kezinde Abaıdyń taptyq ıdeologııanyń tabanynda taptalyp qalmaǵanyna táýbá dedik» degenge saıatyn sóılemderi oıymda qalypty. Odan beri shırek ǵasyr ótti, zaman, álem ózgerdi», - deıdi aqyn.
Abylaı Maýdanovtyń aıtýynsha, Abaı – adam ómiriniń ár kezinde qubylys bolyp enip turatyn qudiret. Táýelsizdik tarıhynyń bastaýynda turǵan Elbasy adamzat alybyn qaı qyrynan, qalaı tanydy dep, maqalany qyzyǵýshylyqpen oqyp shyqqan.
«Tarıh talqysy qyzyq. Abaıǵa deıingi zamanǵa zer salsaq, at jalyn tartyp mingen qıly zamandarda ómir súrgen jyraýlardyń arqa súıegen, sóz arnaǵan eltutqasy bolypty. Áride Tonykóktiń kemeńger Bilge qaǵany, beride qutty qonys izdegen Asan qaıǵynyń Jánibek hany, munan soń kómekeı áýlıe Buqardyń Abylaı hany, tipti odan da keıinirekte Nysanbaı jyraýdyń Kenesarysy úlgisinde el basshysy men danagóı sóz ıesi arasyndaǵy qarym-qatynas ult tarıhynda Uly dalanyń ásem jarastyǵynyń aıǵaǵyndaı iz qaldyrypty. Al Abaıdyń mańdaı tirep, oı bólisetin, nazyn aıtatyn aldııar hany bolǵan joq» degen joldar kim-kimdi de beı-jaı qaldyrmasa kerek. Abaı qansha kúńirense de optımıst boldy, bolashaqtan kúder úzgen joq. Uly aqyn armandaǵan derbestik qolymyzǵa tıdi. Endi bas-basymyzǵa bı bolmaı, eldikti saqtaý jolynda eńbek etý paryz», - deıdi A.Maýdanov.
Aqyn sózine súıensek, Abaı murasy sórelerde turatyn kitap nemese ádebıetshi, til mamandary, ónertanýshylar, fılosof, ǵalymdar shuǵyldanatyn ǵylym salasy ǵana emes. Ol – qarapaıym turmys-tirshiligimizden bastap, ómirimizdi túgel qamtıtyn aýqymdy keńistik. Eldigimizdiń negizgi maqsat-muraty Abaı ósıetimen ózektes órilgenin Elbasy ashyp aıtyp berip otyr.
«Bul – ulyny moıyndaý, ulylyqty moıyndaý, eki dáýirde ómir súrgen alyptardyń oıynyń bir núktede toǵysýy dep bilemin. «Álem tarıhyna úńilseń, rý men rý, taıpa men taıpa, odan ári ult pen ult, sodan soń memleket pen memleket arasyndaǵy irili-usaqty kıkiljińniń kóbiniń ar jaǵynda Adam Ata men Haýa Anadan taraǵan jumyr basty, eki aıaqty pendelerdiń birin-biri tegine, túrine, tiline, ıaǵnı násiline qarap jatyrqaýy jasyrynyp jatatyn kezder jıi ushyrasady. Dinine qaraı bóliný indeti de sumdyq zardaptarǵa uryndyrǵan. Abaı aıtqan osyndaı «alty baqan alaýyzdyqtyń» saldarynan talaı jurt ózara qyrqysa júrip, jer betinen birjola joıylyp ketkeni málim» - dep eskertedi Elbasy. Meniń oıymda Abaı – Uly dalanyń batyry. Onyń erligi – barsha nadandyqqa qarsy turdy, myńmen jalǵyz alysty. Rýlyq dáýirde rýlastaryn synap, qarsy shyǵyp, «adamzattyń bárin súı, baýyrym» deıtin kemeldikke jetti. Endeshe, biz de rýǵa, jerge, dinge bólinýdi qoıyp, eldik, adamgershilik murattarǵa umtylýymyz kerek. Abaı amanaty degenimiz sol. Elbasy maqalasynan sony uqtym», - dep túıdi Abylaı Maýdanov.
