Ábish Kekilbaıulynyń jeke murasy Prezıdent Arhıvine tapsyryldy
ASTANA. KAZINFORM — Qazaqstannyń memleket jáne qoǵam qaıratkeri, kórnekti jazýshy ári oıshyl Ábish Kekilbaıulynyń jeke arhıvi QR Prezıdentiniń Arhıvine resmı túrde tapsyryldy.
Prezıdent Arhıvi men Ábish Kekilbaıulynyń otbasy arasynda arhıvtik materıaldardy memlekettik saqtaýǵa berý jónindegi kelisimshartqa qol qoıyldy. Atap aıtqanda, bul kelisimdi Arhıv dırektory Álııa Mustafına men jazýshynyń nemeresi Abyl Kekilbaev bekitti.
Abyl Kekilbaev atasynyń murasyn memlekettik qorǵa ótkizý týraly sheshimdi qabyldaý ońaı bolmaǵanyn aıtady.
— Biz osy qoljazbalar men papkalardyń arasynda óstik, olar bizben birge bir úıden ekinshi úıge kóship júrdi. Atamyz qaıtys bolǵan soń arhıv taǵdyry jaıly suraq týyndady, — deıdi ol.
Ýaqyt óte kele qujattar men qoljazbalar jazýly qaǵazdar sarǵaıyp, sııasy óshe bastaǵan. Al bul materıaldardyń tarıhı jáne mádenı mura retindegi qundylyǵy túsinikti. Sondyqtan ony durys jaǵdaıda saqtaý jáne ǵylymı aınalymǵa engizý týraly sheshim qabyldanǵan.
— Arhıvpen kelissózdi eki jyl buryn bastadyq. Jańa ǵımarat ashylatyny belgili bolǵan soń, naqty qadamdar jasalyp, qoljazbalar túgendelip, jınaqtaldy. Dápterler, issapar estelikteri men jeke qujattar da tapsyryldy. Eń bastysy, bul materıaldardy bolashaq urpaq paıdalana alady, – deıdi jazýshynyń nemeresi.
Arhıv dırektorynyń aıtýynsha, Ábish Kekilbaıulynyń jeke arhıvi – jańa ǵımaratta qabyldanǵan alǵashqy qor.
— Búgin Prezıdent arhıvi úshin aıtýly kún, tarıhı sát. Ábish aǵa ádebıet pen el táýelsizdigi tarıhynda erekshe orny bar tulǵa. Onyń arhıvin bizdiń qorda saqtaý – zor mártebe, — dedi Álııa Mýstafına.
Ábish Kekilbaıulynyń 22 myńnan astam paraqtan turatyn 308 jeke murasy muqııat jınaqtalǵan. Olardyń arasynda jazýshynyń qoljazbalary, hattary, Parlament pen Úkimettegi baıandamalary, resmı qujattary da bar. Ásirese, kórkem shyǵarmalary men resmı mátinderdiń qolmen jazylǵan túpnusqalary erekshe qundy sanalady.
— Ábekeńniń danalyq orny aıryqsha edi, ishimizdegi syrdy da aıtýshy edik. Bolashaq urpaq onyń eńbegin zerttep, oqıtyn bolsa, ultymyzdyń jaqsy bolyp ósetinine senemin. Ókinishke qaraı, kezinde arhıvtiń durys saqtalmaýynan qanshama tarıhymyz óship qaldy. Táýeldilik zamanynda repressııaǵa ushyraǵan talaı adamnyń urpaǵy tegin ózgertýge májbúr boldy. Búgingi arhıv qyzmetine alǵys aıtamyn, – deıdi kórnekti memleket jáne qoǵam qaıratkeri, saıası ǵylymdar doktory Qýanysh Sultanov.
Aldaǵy ýaqytta qujattar elektrondy formatqa kóshirilip, jazýshynyń rýhanı murasy tsıfrlyq keńistikte saqtalmaq.
Aıta ketsek, elimizdiń arhıv qorlarynyń 25%-y elektrondy nusqaǵa kóshirilgen. Birer jylda kez kelgen qazaqstandyq muraǵatta saqtalǵan aqparattardy úıinde otyryp-aq kóre alady.
Qazirgi tańda Prezıdent arhıvinde 1,5 mıllıonnan astam qujat saqtaýly. Olardyń qatarynda memleket jáne qoǵam qaıratkerleriniń, ǵylym men mádenıet ókilderiniń jeke qorlary da bar. Árbir qujatqa biregeı nómir men arhıvtik sıpattama berilip, júıeli túrde rettelip, tarıhı kontekste saqtalady.
Eske salaıyq, qazaq ádebıetiniń qara nary Ábish Kekilbaıuly tiri bolǵanda byltyr 85 jasqa tolar edi.
Birǵanym Álıqyzy