Abaıdyń 180 jyldyǵy: Semeıde respýblıkalyq aqyndar aıtysy ótip jatyr
SEMEI. KAZINFORM - Abaı oblysynda uly aqynnyń 180 jyldyq mereıtoıyna oraı Adamzattyń Abaıy» atty respýblıkalyq aqyndar aıtysy men «Jeti qazyna» respýblıkalyq festıvali ótip jatyr.
Búgin hakim mereıtoıyna arnalǵan 10 kúndiktiń segizinshi kúni. Kazinform tilshisi óńirge arnaıylap issaparǵa keldi.
Tańerteńnen semeılikter Abaı atyndaǵy teatrǵa qaraı aǵyldy. Sebebi munda Adamzattyń Abaıy» atty respýblıkalyq aqyndar aıtysy uıymdastyrylǵan. Halyq rasymende sóz buıdasyn ustaǵan sańlaqtardyń ónerin saǵynyp, aıtysqa sýsap qalypty. Teatr ishinde ıne shanshar oryn joq.
Aıtysqa eldiń ár óńirinen kelgen 12 aıtysker aqyn qatysyp jatyr. Atap aıtqanda, Aıbek Qalıev, Maqsat Aqanov, Muhtar Nııazov, Rústem Qaıyrtaıuly, Jansaıa Mýsına, Aspanbek Shuǵataev, Meıirbek Sultanhan syndy 6 «Altyn dombyra» ıegeri men Ásem Erejeqyzy, Shuǵaıyp Sezimhan, «Asyl dombyra» ıegeri Aıbek Jeńisqazın, Serik Qýanǵan, Qýandyq Kenjebekuly, Ómirjan Kópbosynov. Aıtys júrgizýshisi – belgili aıtysker aqyn, Parlament Májilisiniń depýtaty Amanjol Áltaev.
Qazylar alqasynyń tóraǵasy – QR eńbek sińirgen qaıratkeri Júrsin Erman. Memleket jáne qoǵam qaıratkeri, QR eńbek sińirgen qaıratkeri Saýytbek Abdrahmanov, aqyn Tólegen Janǵalıev, Dáýletkereı Kápuly, Serik Qalıev, Qalqaman Sarın, Parlament Májilisiniń depýtattary Rınat Zaıytov, Janarbek Áshimjan, aıtysker aqyndar men jyrshy-termeshilerdiń halyqaralyq odaǵynyń Abaı oblysy fılıalynyń tóraǵasy Dáýlet Smetov aıtysqa qazylyq etýde.
Aıtystyń ashylý saltanatyna oblys ákimi Berik Ýálı qatysty.
- Abaı qazaq renessansynyń, ıaǵnı, qaıta órleýiniń basynda turǵan jan. Sol renessanstyń sharyqtaý shegi – alash qaıratkerleri. Abaı eli, Semeı jeri – tuńǵyshtar mekeni. Qazaq dalasyndaǵy tuńǵysh teatr, tuńǵysh baspa, tuńǵysh fýtbol klýby, tuńǵysh telegraf, tuńǵysh bank, tuńǵysh tsırk Semeı jerinde dúnıege keldi. Qazaqtyń tuńǵysh kásibı ánshisi Ámire Qashaýbaev Semeı topyraǵynan túlegen. Qazaq jazba ádebıetiniń negizin qalaǵan Abaıdy da tuńǵysh deýge tolyq qaqymyz bar. Sondyqtan tuńǵyshtar jerine qosh keldińizder. Bul jolǵy aıtys burynǵy aıtystardan ózgerek. Olaı deıtinimiz, myqty aqyndardyń barlyǵy ortamyzdan tabylyp otyr. Aldaryńyzda turǵan 12 aqynnyń altaýy «Altyn dombyra» ıegeri. «Aıtystyń aqtańgeri» Aıbek Qalıev te ortamyzda. Mundaı aıtys Semeı jerinde kópten beri ótken joq. Búgingi sóz dodasynda aqyndar eldi birlikke shaqyryp, salmaqty, salıqaly sóz aıtady dep senemiz. Abaı toıy qutty bolsyn!» dedi aımaq basshysy.
Aıtys barysynda «Mádenıet salasynyń úzdigi» tósbelgisi tabystalyp, óńirdiń birneshe aqyny aıtysker aqyndar men jyrshy-termeshilerdiń halyqaralyq odaǵynyń músheligine qabyldandy.
Sóz dodasyna túsken alǵashqy 2 aqynnyń biri Muhtar Nııazov semeılikterdiń ónerdi joǵary baǵalaıtynyna tánti bolǵanyn jetkizdi.
- Búgingi aıtysym halyqqa unasa qýanyshtymyn. Biraq ózime esh ýaqytta kóńilim tolmaıdy. Shyǵarmashylyqtaǵy adam esh ýaqytta toqmeıilsimeýi kerek. Al Abaı atamyz muhıt qoı. Muhıttiń qaı jaǵynan keme salsań da ózińdi joǵaltyp alýyń múmkin. Sondyqtan Abaı - úlken taqyryp. Hakim bizge muqtaj emes. Biz el retinde oǵan muqtajbyz. Aıtysta shamamyz, aqylymyz jetkenshe Abaı atamyzdyń ómir jolyn, abaıtanýshylardyń elenbeı jatqan eńbegin aıtýǵa tyrystyq, - deıdi ol.
Qala turǵyndary men qonaqtary aıtysty emin-erkin tamashalaýy úshin Abaı teatrynyń aldyna led-ekran da qoıylǵan.
Budan bólek, búgin Abaı aýdany Qaraýyl aýylynda ulttyq qundylyqtardy nasıhattaıtyn «Jeti qazyna» respýblıkalyq festıvali bastaldy. Festıval aıasynda Er jigit, Sulý áıel, Іlim-bilim, Qyran búrkit, Júırik at, Qumaı tazy, Beren myltyq saıystary uıymdastyrylady.
Baıqaýdyń basty maqsaty – ulttyq salt-dástúrdi, qazaqı bolmysty, rýhanı mura men zııatkerlik baılyqty jańǵyrtý jáne jas urpaqqa úlgi etý. Festıvalge Qazaqstannyń barlyq oblystarynan, Astana, Almaty qalalarynan jáne Abaı oblysynyń 10 aýdanynan ókilder qatysady.
Eske salsaq, osyǵan deıin «Abai akademiasy» entsıklopedııalyq portaly ashylǵany jaıly jazǵanbyz.