Abaı joǵary baǵalaǵan Marabaı jyraý keńinen zerttelýi kerek – ǵalymdar pikiri
Dostyq úıinde ótken jıyndy ashqan BQO mádenıet basqarmasynyń basshysy Saıran Dúısenov Marabaıdaı uly dala jyrshysynyń murasy budan bylaı da nasıhattala beretinin jetkizdi.
Marabaıdyń qazaq tarıhynda alar orny erekshe. Uly Abaıdyń ózi «Qazaqta Marabaıdan artyq aqyńdy men bilgen emespin» degeni málim.
Bıyl Batys Qazaqstan oblysynda Marabaıdy zertteýge baılanysty biraz qadam jasalyp, arnaıy top el ishin aralap qaıtty.
Osy top quramynda bolǵan Qazaqstan Jýrnalıster odaǵynyń múshesi Nurlan Sádirdiń konferentsııada málim etkenindeı, Marabaıdyń ákesiniń esimi úsh túrli atalyp keledi.
Quljabaıdan basqa Qulbaı aty jıi kezdesedi. Belgili ádebıet zertteýshisi, fılologııa ǵylymdarynyń doktory Málik Ǵabdýllın jazǵan eńbekte jáne basqa kóptegen derekterde Marabaı Qulbaıuly delinedi. Marabaıdyń ózi de óleńinde Qulbaı dep keltirgen. Al shejirede aıtylatyn Zeınolla esimi kúmándi. Sondyqtan jyrshynyń ákesiniń esimi jóninde ǵalymdar bir toqtamǵa kelýi kerek.
Ekinshiden, jyrshynyń týǵan jeri Terekti aýdany delingenimen, bul áli naqtylaı túsýdi qajet etedi. Óıtkeni Jańaqonys eldi mekeni keıin Bórli aýdanynyń qaramaǵyna berilgen. Marabaı turǵan Kóben kól de qazir Bórli aýdany aýmaǵyndaǵy Qarashyǵanaq bolysynda jatqany 1914 jylǵy kartadan kórinip tur. Sondyqtan Marabaıdyń týǵan jeri burynǵy Terekti, qazirgi Bórli aýdany dese, shyndyqqa janasady.
Úshinshiden, Marabaı jyraýdyń týǵan jyly jóninde de túrli joramal aıtylady. Sondaı-aq Marabaıdyń «Er Tarǵyn» men «Qobylandy batyrdan» basqa «Qyz Jibek» dastanyn jyrlaǵany jóninde derek bar.
Mine, osynyń bári birizdendirýdi qajet etedi.
M.Ótemisov atyndaǵy Batys Qazaqstan ýnıversıtetiniń dotsenti, fılologııa ǵylymdarynyń kandıdaty Roza Muhambetqalıeva Marabaı jyrlaǵan dastandardyń kórkemdik deńgeıiniń joǵary ekendigine toqtaldy. Mysaly, «Qobylandy batyrdyń» 29 nusqasy bolsa, sonyń ishinde eń kórkemi Marabaıdiki ekendigi kúmán týǵyzbasa kerek.
Konferentsııada sondaı-aq belgili jyrshy, Qazaq Ulttyq óner ýnıversıtetiniń professory, óner zertteýshisi Almas Almatov, Aqtaý qalasynan kelgen fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor Bıbaısha Nurdáýletova Qazaqstandaǵy jyrshylyq ónerdiń arǵy-bergi tarıhy men qazirgi jaı-kúıi jóninde keleli áńgime qozǵady.
«Qazaqtyń jyrshylyq ónerin zertteýde elimizdiń batys óńirin (Batys Qazaqstan, Aqtóbe, Mańǵystaý jáne Qyzylorda oblystaryn) bir-birinen bólmeı, tutas qarastyrý kerek. Ilmınskııdiń Orynborda Marabaı jyraýmen kezdesip, «Er Tarǵyn» jyryn jazyp alǵany málim.
Sondyqtan Orynborǵa arnaıy ekspedıtsııa uıymdastyryp, arhıvti qarap, tereńirek zertteý qajet», dedi Almatydan kelgen folklortanýshy ǵalym, tanymal jyrshy Berik Júsipov.
Sol sekildi M.Ótemisov atyndaǵy Batys Qazaqstan ýnıverıteti «Rýhanı jańǵyrý» ınstıtýtynyń dırektory, pedagogıka ǵylymdarynyń doktory, professor Abat Qydyrshaev, Qurmanǵazy atyndaǵy Qazaq ulttyq konservatorııasynyń oqytýshysy, jyrshy, ónertanýshy Kúnqoja Qaırolla Marabaı murasyn keńinen nasıhattaýǵa baılanysty óz oı-tolǵamdaryn bildirdi.
Batys Qazaqstanda Marabaı Quljabaıulynyń 180 jyldyǵyna arnalǵan sharalar jalǵasýda.
Eske sala keteıik, budan buryn epık jyrshy Marabaı Quljabaıulynyń 180 jyldyǵyna oraı birqatar shara ótetinin jazǵan bolatynbyz.
