9 qarasha. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 9 qarashaǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ATAÝLY KÚNDER
Halyqaralyq fashızmge, násilshildikke jáne antısemıtızmge qarsylyq kúni
1938 jylǵy qarashanyń 9-ynan 10-yna qaraǵan túni Germanııada «Hrýstal túni» bolǵan. Bul túni júzdegen evreıdi óltirip, taǵy 30 myńdaı adamdy kontslagerge jóneltti. Ataýly data osy qaraly kúndi eske alý úshin bekitilgen.
Halyqaralyq ǵylym jáne beıbitshilik aptalyǵy
Alǵash ret 1986 jyly Halyqaralyq beıbitshilik jyly aıasynda atalyp ótti. 1988 jyldyń jeltoqsanynda BUU Bas Assambleıasy Halyqaralyq ǵylym jáne beıbitshilik aptalyǵynyń kúnderin resmı túrde belgileıtin qarar (A/RES/43/61) qabyldady.
BUU sarapshylarynyń pikirinshe, aptalyqty jyl saıyn atap ótý – beıbitshilikke qosqan mańyzdy úles. Bul is-shara ámbebap mańyzy bar taqyryptar boıynsha keń ǵylymı almasýdy ilgeriletedi jáne ǵylym men beıbitshilik arasyndaǵy ózara baılanys týraly qoǵamnyń habardarlyǵyn arttyrady.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1945 jyly A.P. Chehov atyndaǵy Pavlodar oblystyq dramalyq teatrynyń negizi qalandy.
1989 jyly Soltústik Qazaqstan oblysy Іshki ister departamentiniń murajaıy alǵashqy kelýshilerdi qabyldady. Mýzeı qorynda tórt myńnan astam jádiger bar: qujattar, marapattar, jeke zattar, fotosýretter, formalar.
2005 jyly Baıqońyr aılaǵynan «Soıýz-FG» zymyran tasyǵyshymen «Venera-Ekspress» eýropalyq ǵarysh apparaty ushyryldy.
2010 jyly Nıý-Iorkte Qazaqstan-Amerıka ınvestıtsııalyq forýmy ótip, onda taıaýda AQSh-ta (Nıý-Iork qalasy) ashylǵan QR saýda-óndiristik palatasy ókildiginiń tusaýkeseri boldy.
2012 jyly batysqazaqstandyq belgili ánshi Marat Sarbópeev Makedonııanyń astanasy Skopede ótken «Evrofest» estradalyq ánder festıvalinen bas júldemen oraldy. Aıta ketetin jaıt, «Evrofest» festıvaline buǵan deıin Qazaqstannan eshkim qatyspaǵan eken.
2015 jyly Almatydaǵy Keńsaı zıratyna Batyrhan Shúkenovke arnalǵan eskertkish qoıyldy. Keshenniń bıiktigi – 2,15 m. Memorıal taqtanyń oń jaǵynda saksofon ustaǵan Batyrhan Shúkenovtiń beınesi beınelengen.
2015 jyly Semeıde jańa kórnekti oryn – «Danalyq qabyrǵasy» paıda boldy. Bul ádetten tys jobaǵa jastar bastamashylyq jasady. Qalanyń ortalyǵyndaǵy kádimgi ǵımarat qabyrǵasy freska jazýlaryna aınaldy. Sýretshiler onda 3D formatynda ulylar: Abaıdyń, Shákárimniń jáne Muhtar Áýezovtiń portretteri beınelendi. Uıymdastyrýshylar kartınany qazaq ǵaryshkerleriniń portretterimen tolyqtyrmaq.
2016 jyly Qazaqstannyń úsh ulttyq teatryna: koreı, nemis jáne uıǵyr teatrlaryna akademııalyq mártebe berý týraly Prezıdent ókimi shyqty.
2018 jyly Qazaqstan shahmaty tarıhynda tuńǵysh ret Hanty-Mansıısk qalasynda ótken Álem chempıonatynyń 1/8 fınalyna qazaq shahmatshysy Jansaıa Ábdimálik ótti. Hanty-Mansıısktegi álem chempıonaty álemniń 64 myqty shahmatshylaryn jınady. Chempıonat erejeleri qatal boldy. Nokaýt-týrnırler júıesi jeńilis bolǵan jaǵdaıda oıynshylardy tez arada jarystan shyǵaryp jiberdi.
2020 jyly ІІM Qazaqstan tarıhynda alǵash ret «Sert» respýblıkalyq detektıvtik shyǵarmalar konkýrsyn uıymdastyrdy. Baıqaýdyń maqsaty – halyqtyń quqyqtyq sanasy men quqyqtyq mádenıetin, sondaı-aq qazaqstandyq patrıotızmdi arttyrý, Іshki ister organdarynyń qyzmetkerlerin Otanǵa qaltqysyz qyzmet etýge, ant pen qyzmettik paryzǵa adal bolýǵa tárbıeleý.
2021 jyly Kókshetaýda TopIQ elektrondy oqýlyqtarynyń alǵashqy ulttyq platformasynyń tusaýkeseri ótti.
Platforma, bir jaǵynan, yńǵaıly ádisteme retinde muǵalimderdiń jumysyn jeńildetip, oqýshylardyń bilimge, pánge degen qyzyǵýshylyǵy men yntasyn arttyrady. Fotosýretter, beıneler, aýdıo jáne qyzyqty ınteraktıvti áreketter sııaqty mýltımedııalyq materıaldar stýdentterge ózdiginen bilim alýǵa múmkindik beredi. Bul balalarynyń bilimin baqylaıtyn ata-analar úshin de tıimdi.
2024 jyly Úkimet 2024-2029 jyldarǵa arnalǵan «Taza Qazaqstan» tujyrymdamasyn bekitti. Maqsatty ındıkatorlarǵa sáıkes, 2029 jylǵa qaraı kommýnaldyq qaldyqtardy qaıta óńdeýdi 25%-dan 38%-ǵa deıin, ekologııalyq bilim berý is-sharalaryna qatysatyn oqýshylar úlesin 15%-dan 40%-ǵa deıin, al azamattardyń qorshaǵan ortanyń ómir súrý sapasyna qanaǵattanýyn 55,8%-dan 64,7%-ǵa deıin arttyrý josparlanyp otyr.
2024 jyly Qazaqstan quramasy shaıbaly hokkeıden Azııa chempıonatynda jeńiske jetti. Týrnırdiń sońǵy matchynda Qazaqstan hokkeı komandasy Japonııa quramasymen kezdesip, olardy 5-1 esebimen utty.