7 jyl: Bank kartasyn eshkimge berýge bolmaıdy – zańger

ASTANA. KAZINFORM — Bıyl alaıaqtarǵa aqshany shyǵarýǵa kómektesken 217 dropper qylmystyq jaýapkershilikke tartyldy. Sonymen qatar, jyl basynan beri 61 kıberqylmystyq top áshkerelendi.

Tergeý barysynda olardyń kúrdeli shemalar arqyly halyqtyń senimin paıdalanyp kelgeni anyqtalǵan. Bir qyzyǵy, keı azamattar óziniń dropper bolǵanyn da bilmegen. Mundaı jaǵdaılardan qalaı saqtaný kerek? Dropperler qandaı jaza arqalaıdy? Jibek Joly telearnasynyń «Búgin LIVE» baǵdarlamasyna qonaq bolǵan zańger Bahtııar Kárim jaýap beredi.

— Kóbinese dropperlikke 16-35 jas aralyǵyndaǵy adamdar ilinedi. Jastardyń dropper bolýyna 2 sebep bar. Birinshisi — quqyqtyq saýatsyzdyq. ıAǵnı ózderi bilmegennen dropper bolyp ketýi múmkin. Al ekinshisi — ońaı jáne jeńil aqsha tabý, — deıdi stýdııa qonaǵy.

Dropperlerge taǵaıyndalatyn qylmystyq jaýapkershilik QR Qylmystyq kodeksiniń 232-1 babynda kózdelgen. Zańǵa sáıkes esepshotyn alaıaqtarǵa usynyp, aqsha jymqyrýǵa járdemdeskender 3 jyldan 7 jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrylady.

— Dropperlikke qylmystyq jazadan bólek, azamattyq ta jaýapkershilik qarastyrylǵan. Óziniń dropper bolyp jatqanyn bilmeı kartasyn bergen adam, kartasynan qansha aqsha ótse, jábirlenýshi sol adamnyń ózinen azamattyq sot arqyly aqshany óndirip ala alady. ıAǵnı ol dropper bolǵandyqtan, ol aqshany qoldanbasa da, sot sheshimimen óziniń jeke qarajatynan sol aqshany qaıtaryp berýge májbúr bolady, — deıdi Bahtııar Kárim.

Zańger dropperlerge qatysty óz tájirıbesindegi oqıǵany bólisti.

— Dropperlikke tartýdyń eń keń taraǵan shemasy — Telegram jelisi arqyly jumys usyný. Bul jumysta sizdiń kartańyzǵa túsken aqshany basqa shotqa aýdaryp, ózińizdiń syıaqyńyzdy alyp qalasyz. Bul úshin sizge eshqaıda shyǵyp, jumys isteýdiń keregi joq. Bir áıel adam 3 kún ishinde 10 mln tg qarajatty óz shotyna qabyldap, basqa adamǵa aýdarǵan. Qazirgi tańda sol kisiden jábirlenýshiler azamattyq sot arqyly sol aqshany óndirip jatyr. Al ol kisi bul aqshany krıptovalıýta arqyly sheteldik alaıaqtarǵa shyǵaryp jibergen, — deıdi ol.

Bahtııar Kárim jańa zań qabyldansa da dropperler tyıylmaı turǵanyn aıtady.

— Jańa zań qabyldansa da jaǵdaı rettelip jatqan joq. Kerisinshe, kúnnen kúnge órship kele jatyr. Kóp adam «men úıde otyrmyn, eshqaıda barǵan joqpyn. Maǵan qandaı jaýapkershilik artady?» dep oılaıdy. Qysqasha aıtsaq, ár adamnyń jeke serııalyq nómiri, ár adamnyń banktik kartasy — óziniń jeke jaýapkershiliginde. Sol úshin qarajatty qabyldaǵan karta ıesi jaýapkershilikke tartylady. Qarapaıym ómirde bankomattyń aldynda aqsha salǵaly tursańyz da, «men sizge aqsha aýdaraıyn, siz maǵan qolyńyzdaǵy aqshany bere salyńyz» dep shotyńyzǵa aqsha aýdartady. Biraq ol aqsha alaıaqtiki bolyp shyǵýy múmkin. Demek, keıin sol bankomattyń aldynda aqsha sheship bergen adam sol aqshany ózi qaıtadan qaıtaryp berýge májbúr bolady, — dep túıindedi zańger.

Aıta keteıike, qazaqstandyq tólem kartalary shetelde jıi qoldanylyp jatyr.