7 jasar qyzdyń ómirin qıǵan jol apatyna kim kináli – sarapshy pikiri

ALMATY. KAZINFORM – Almatyda júk kóligi 7 jasar qyzdy basyp ketti. Bul oqıǵa qazaqstandyqtar arasynda keńinen talqylandy. Osy oraıda, Kazinform agenttiginiń tilshisi sarapshylarmen tildesip, jol-kólik oqıǵasyna qatysty suraqtarǵa jaýap aldy. 

Jelidegi beınejazbadan jaıaý júrginshiler jolaǵy arqyly joldan ótip bara jatqan qyzdyń jolyn avtobýs kesip ótkenin, sol kezde artqa shegingen oqýshyny júk kóliginiń abaısyzda basyp ketkenin baıqaýǵa bolady. 

Kólik salasynyń sarapshysy Alekseı Alekseevtiń aıtýynsha, júk kólikteri buǵan uqsas jol-kólik oqıǵalaryna jıi ushyraıdy. Óıtkeni ondaı kólikterdiń aldyndaǵyny kóre almaıtyn «soqyr tustary» bar. Ol bul máseleni sheshý úshin júk kólikterine kamera ornatyp, jaıaý júrginshiler jaqyndaǵanda eskertetin arnaıy datchıktermen jabdyqtaý kerek ekenin aıtty. 

– Barlyq zamanaýı kóliktiń júrgizýshige kórinbeıtin tustarynda datchıkteri bolady. Eger adam nemese basqa kedergi jaqyndasa, olar sıgnal beredi. Árıne, barlyq júk kóligi men avtobýstar osyndaı júıemen jabdyqtalsa jaqsy bolar edi, biraq muny kim jasaıdy? Júk kóliginiń júrgizýshisi adamdy ǵana emes, jeńil kólikti de baıqamaı qalýy múmkin. Sondyqtan adamdar «soqyr tustan» ótkende óte muqııat bolýy kerek, - dedi sarapshy. 

Al, Aqmola oblystyq advokattar alqasynyń advokaty Nurlan Jańabaev jol qozǵalysy erejelerin qatań saqtaý qajettigin eske saldy. Onyń sózinshe, kinálilerge quqyqtyq baǵa tergeý aıaqtalǵannan keıin beriledi, biraq qazirdiń ózinde oqıǵanyń birneshe negizgi aspektisin kórsetýge bolady. 

Ol júk kóliginiń júrgizýshisi jaıaý júrginshiler ótkeliniń janynda asa muqııat bolýy kerek ekenin tilge tıek etti.

– Birinshi kezekte jaıaý júrginshilerdiń qaýipsizdigine kóńil bólinýi kerek. Bul oqıǵada 7 jasar qyz júrgizýshige kórinbeıtin tusta turyp qalǵan. Qaıǵyly jaǵdaı júk kólikterin qosymsha júıelermen jabdyqtaý qajettigin kórsetedi, - dep túsindirdi Nurlan Jańabaev. 

Kóliktiń «soqyr tusy» bolsa, bul quqyq buzýshylyq pa

«Júk kóliginiń júrgizýshisi aınalasyn tolyq baqylaı almaýy quqyq buzýshylyq dep sanalýy múmkin be» degen suraqqa jaýap bergen advokat tehnıkalyq turǵydan kez kelgen kólik quraly jaramdy jáne qaýipsizdik talaptaryna saı bolýy kerek ekenin aıtty.

– Eger dızaın erekshelikterine nemese zamanaýı tehnıkalyq quraldardyń bolmaýyna baılanysty júk kóliginde aınala durys kórinbese, bul jolda qaýip tóndirý jáne jol qozǵalysy erejelerin ishinara buzý retinde qarastyrylýy múmkin. Kóliktiń tehnıkalyq jaı-kúıi durys bolýy jol-kólik oqıǵasynyń aldyn alýda sheshýshi ról atqarady, - dedi ol.

Maman pikirinshe, «soqyr tusty» boldyrmaý úshin júk kólikteriniń kem degende jaramdy artqy aınalary bolýy kerek. Al kameralar men datchıkterdi ornatý mindetti bolmasa da, olardy paıdalaný qaýipsizdik deńgeıin edáýir arttyrady jáne qaıǵyly jaǵdaılardyń aldyn alady.

Qala ishinde júk kólikteriniń qozǵalysyn shekteý qajet pe

Alekseı Alekseevtiń aıtýynsha, qalada júk kólikteriniń qozǵalysyna tolyq tyıym salý múmkin emes, óıtkeni olar qurylys materıaldary men qajetti júkterdi tasymaldap, mańyzdy ról atqarady. 

– Júk kólikterine qalaǵa kirmeı-aq, ony aınalyp ótýge múmkindik beretin joldar jetispeıdi. Mysaly, Rysqulov dańǵyly buryn aınalma jol bolǵan, al qazir magıstraldy kóshelerdiń birine aınaldy, - dedi Alekseı Alekseev. 

Advokat Nurlan Jańabaev júk kólikteri eldi mekenderge qaýipsizdik sharalaryn qatań saqtaǵan jaǵdaıda ǵana kirý múmkin ekenin aıtty.

– Júrgizýshiler jyldamdyq rejımin saqtaýǵa, «soqyr tustardy» boldyrmas úshin qoljetimdi tehnıkalyq quraldardy paıdalanýǵa mindetti. Bul sharalar qaıǵyly jaǵdaılardyń aldyn alý úshin mańyzdy, - dedi ol. 

Kim kináli

Alekseı Alekseevtiń pikirinshe, 7 jasardyń qyzdyń ólimine alyp kelgen oqıǵada júk kóliginiń júrgizýshisi kináli. Ol ár júrgizýshi jolda muqııat bolyp, jaıaý júrginshiler ótkeliniń janynda erekshe qyraǵylyq tanytý qajet ekenin qaperge saldy. 

– Avtomektepterde júrgizýshi aınaladaǵy barlyq kólikti baıqap, keı kólikterdiń «soqyr tustary» bolýy múmkin ekenin eskergeni jón dep úıretedi. Júk kóliginiń júrgizýshisi jaıaý júrginshiler ótkeline jaqyn ekenin túsinip, kez kelgen ýaqytta adamnyń júgirip shyǵýyna daıyn bolýy kerek. Ol qyzdyń joldan tolyq ótip ketkenin qadaǵalaýy tıis edi, - dedi sarapshy.

Sonymen qatar ol bul oqıǵada qyzdyń jolyn kesip ótken avtobýs júrgizýshisiniń de aıyby bar ekenin atap ótti. 

– Qyz joldan óte bergende, avtobýs aldynan jol bermeı ótip ketti. Bala artqa júrdi, sol sátte júk kóligi ony basyp qaldy. Avtobýs júrgizýshisi de kináli, sebebi onyń áreketi qaıǵyly jaǵdaıǵa alyp kelgen qaýipti qozǵalysty týǵyzdy, - dep pikir bildirdi Alekseı Alekseev.

Advokat Nurlan Jańabaev taraptardyń kinási týraly túpkilikti sheshim sotqa deıingi tergeý men sot talqylaýy bolǵannan keıin qabyldanatynyn atap ótti.

Jaıaý júrgishiler ótkelinde baǵdarsham men jol belgisi qajet pe

Kólik salasynyń sarapshysy qaıǵyly jaǵdaı bolǵan jol ótkelinde onyń shekarasyn belgileıtin belgiler bolmaǵanyn atap ótti. Aıtýynsha, ótkel qaýipti burylysta ornalasqan, sondyqtan munda baǵdarsham ornatý qajet. Alekseı Alekseev qala basshylyǵy aıtylǵan jol ýchaskesinde qaýipsizdikti jaqsartý úshin tıisti sharalar qabyldaıtynyna senimdi. 

– Almaty sııaqty iri megapolıstiń barlyq jaıaý júrginshi ótkelderi mindetti túrde anyq kórinetindeı tańbalanýy qajet. Basqa damyǵan elderde qaýipsizdikti arttyrý úshin gologrammalar men túrli eskertý belgileri belsendi qoldanylady, - dep qorytyndylady ol. 

Eske salaıyq, Almatyda jol apatynan taǵy da 7 jasar bala mert boldy. Belgilenbegen jerden ótip bara jatqan balany jeńil kólik qaqty.