7 qazan. QazAqparat kúntizbesi
7 qazan. JEKSENBІ
Qazaqstanda muǵalimder kúni
Muǵalimder kúni - bilim salasyndaǵy qyzmetkerlerdiń kásibı meıramy. Bul aıtýly kúndi 1994 jyly ıÝNESKO bekitken. Bul kún qoǵamdaǵy muǵalimder jaıyna, olardyń bilim berý men damýdaǵy róline kóńil bólýdi kózdeıdi. Búkilálemdik muǵalimder kúni álemniń 100-den astam memleketinde atap ótiledi.
Qyrǵyzstan azamattyq avıatsııasy kúni
Qyrǵyzstan Respýblıkasy Úkimetiniń 1994 jylǵy qazannyń 3-i kúngi qaýlysymen bekitilgen.
Iranda aýyldar men halyqtar kúni
15 mehr kúni atap ótedi (Grıgorıan kúntizbesi boıynsha 7 qazan). Mereke 2013 jyly eldiń damý jolyndaǵy aýyl turǵyndary men olardyń eńbegin eskerý úshin Aýyl aımaqtaryn damytý ortalyǵynyń bastamasymen bekitilgen.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1930 jyly Kójebaı saıy (Aqtóbe oblysy) degen jerde Keńes úkimetiniń kúshtep ujymdastyrý saıasatyna, alym-salyq, mal jınaý naýqanyna qarsy baǵyttalǵan sharýalar kóterilisi jeńilis tapty. Kóteriliske shyqqan sharýalardy jazalaý úshin OGPÝ-diń janynan «úshtik» qurylyp, qozǵalystyń 12 basshysy atý jazasyna kesildi. 1Z adam 10 jylǵa bas bostandyǵynan aırylyp, 163 adam túrli jazalaý sharalaryna tartyldy.
1946 jyly Almatydaǵy Qazaq opera jáne balet teatrynda «Birjan - Sara» operasynyń premerasy qoıyldy. Operanyń avtory - M.Tólebaev, lıbrettosyn Q.Jumalıev jazǵan. Alǵashqy qoıylymdaǵy Birjan beınesin Á.Úmbetbaev somdasa, Sarany K.Baıseıitova oınady. «Birjan - Sara» - kóp aktili lırıkalyq-dramalyq opera. Onyń negizine XIX ǵasyrda ómir súrgen aqyn, ánshi-kompozıtor Birjan sal men Sara aqynnyń aıtysy alynǵan. Operaǵa 1949 jyly KSRO Memlekettik syılyǵy berilgen.
1993 jyly Almatyda jazýshy Іlııas Esenberlınniń murajaıy ashyldy.
1994 jyly Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń qurylǵanyna 60 jyl tolýyna oraı, oqý ornynyń bas ǵımaraty aldyna ál-Farabı eskertkishi ornatyldy.
1995 jyly Vengrııa astanasy Býdapeshtte Abaı kúnderi ótti.
1997 jyly Elbasy Jarlyǵymen Qazaqstan Respýblıkasynyń Kóshi-qon jáne demografııa jónindegi agenttigi quryldy.
1997 jyly QR Úkimetiniń №1419 Qaýlysymen arnaıy tele-, radıohabar taratý sýbektisi retinde «Qazteleradıo» Respýblıkalyq memlekettik qazynalyq mekemesi quryldy, onyń negizgi mindeti retinde «teleradıobaǵdarlamalardy jáne basqa teleradıohabarlardy taratý» belgilendi.
1998 jyly «Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasyna ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańymen QR Konstıtýtsııasyna ózgerister engizildi. Atap aıtqanda, Prezıdent ókilettiginiń jańa merzimi bekitildi - 7 jyl. Jas shekteýleri de ózgertildi: tómengi meje - qyryq jastan kem emes, joǵary meje - shektelmegen.
1999 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń Qaýlysymen Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq muraǵat qory týraly ereje bekitildi.
1999 jyly Berlın kósheleriniń birine qazaq aqyny Abaı Qunanbaıulynyń esimi berildi.
2000 jyly Parıjdegi ıÝNESKO úıinde Túrkistan kúnderi ótkizildi.
2004 jyly 7-9 qazanda Latvııa Respýblıkasynyń Prezıdenti Vaıre Vıke-Freıbergtiń Qazaqstan Respýblıkasyna memlekettik sapary boldy. Kelissózderdiń qorytyndysynda seriktestik qatynastardy jandandyrýǵa baǵyttalǵan birqatar qujattarǵa qol qoıyldy.
2004 jyly Almatyda ótken «Qazirgi zamanǵy qazaqstandyq roman» ádebı saıysynyń nátıjesinde tańdalyp alynǵan bes romannyń tusaýkeser rásimi ótti. Aıgúl Kemelbaevanyń «Munara», Dıdar Amantaıdyń «Gúlder men kitaptar», Talasbek Ásemqulovtyń «Taltús», Nıkolaı Verevochkınniń «Zýb mamonta», Ilıa Odegovtyń «Zvýk, s kotorym vstaet solntse» atty romandary jeńimpaz atandy..
2005 jyly Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetinde iri túrkitanýshy ǵalym, etnograf Lev Gýmılevtiń murajaı-kabıneti ashyldy.
Munda L.Gýmılevtiń búkil shyǵarmalary toptastyrylǵan. Olardyń ishinde «Qazaq etnosynyń shyǵý tarıhy» qoljazbasy men «Etnogenez ben Jer bıosferasy» atty doktorlyq dıssertatsııasynyń túpnusqasy da bar. Sondaı-aq Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń eýrazııashyldyq ıdeıasyn qoldaıtyn birqatar eńbekteri qoıylǵan. Kabınettiń ashylý rásiminde ǵalymnyń zaıyby N.Gýmılevanyń jıeni M. Novgorodova eýrazııashyl jannyń óz týyndylaryn basqan «Continental» jazý mashınkasyn murajaıǵa tapsyrdy.
2009 jyly Astanada Shveıtsarııa Konfederatsııasynyń Qazaqstandaǵy elshiligi ashyldy.
2011 jyly Monako knıazdiginde hanzada Alber-ІІ, Premer-Mınıstr Mıshel Roje, sonymen qatar syrtqy saıasat vedomstvosynyń basshysy Joze Badıa men ózge de mınıstrlerdiń qatysýymen Qazaqstan Respýblıkasynyń Qurmetti konsýldyǵy ashyldy.
2011 jyly QR Memlekettik Ortalyq mýzeıinde belgili qoǵam jáne memleket qaıratkeri, tarıhshy-etnograf, óner zertteýshisi, ǵalym, QR Gýmanıtarlyq ǵylymdar akademııasynyń akademıgi Ózbekáli Jánibekovtiń 80 jyldyǵyna arnalǵan kórme ashyldy.
2011 jyly Nıý-Iorkte Qazaqstan Respýblıkasy Bas konsýldyǵynyń qoldaýymen Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń Qazaqstanda álemdik jáne dástúrli din basshylarynyń sezin ótkizý bastamasy jaıynda túsirilgen «Dala arqyly dıalog» derekti fılminiń tusaýkeseri boldy.
2012 jyly Túrkııa astanasy Ankarada Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti N.Nazarbaevtyń «Eýrazııa júreginde», «Qazaqstan joly», «Syndarly 10 jyl», «Ǵasyrlar toǵysynda», «Tarıh tolqynynda» atty Qazaqstan Respýblıkasynyń Túrkııadaǵy Elshiligi túrik tilinde shyǵarǵan tańdamaly týyndylary kóptomdyǵynyń tanystyrylymy boldy. Atalǵan týyndylarda Qazaqstannyń memleket retinde qalyptasý jáne damý tarıhyna kýá bolatyn biregeı materıaldar jınaqtalǵan.
2013 jyly Kıshınevte ótken Táýelsiz memleketter dostastyǵy memlekettik aqparat agenttikteri basshylary keńesiniń XVII otyrysynda «QazAqparat» «TMD-ǵa 20 jyl» mereıtoılyq medalimen marapattaldy. Nagrada TMD-ǵa qatysýshy memleketterdiń yqpaldastyǵyn damytýǵa qosqan úlesi úshin berildi.
2014 jyly Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev Halyqaralyq konsýltatıvtik keńes ókilderimen kezdesti. Kezdesý barysynda Qazaqstannyń ekonomıkalyq damýynyń ózekti máseleleri talqylandy. Halyqaralyq konsýltatıvtik keńes ıÝNESKO men Memlekettik Ermıtajdyń birlesip kúsh salýynyń arqasynda 1994 jyly quryldy.
2015 jyly Apple resmı saıtynda qazaqstandyq tanymal kásipqoı boksshy Gennadıı Golovkınniń qatysýymen beınerolık jarııalandy.
1826 jyly Massachýsetste AQsh-taǵy birinshi temir jol ashyldy.
1884 jyly Florıdada alǵash ret tis şetkasyn óndirý jolǵa qoıyldy. Al álemdegi alǵashqy tis «şetkasy» 505 jyly Qytaı ımperatoryna arnalyp jasalǵan.
1910 jyly orystyń uly jazýshysy Lev Nıkolaevıch Tolstoı Nobel syılyǵyna óz kandıdatýrasyn qarastyrýdan bas tartty.
1920 jyly Ulybrıtanııadaǵy Oksford ýnıversıtetine alǵashqy 100 qyz oqýǵa qabyldandy. Oǵan deıin munda tek erler bilim alǵan.
1931 jyly alǵash ret ınfraqyzyl sýret jasaldy.
1949 jyly Germanııa Demokratııalyq Respýblıkasynyń negizi qalandy.