7 qarasha. Týǵan kún ıeleri
ESІMDER
142 jyl buryn (1876-1934) qazaq zııalylarynyń biri, Alashorda úkimetiniń múshesi, qazaqtyń tuńǵysh zań magıstri Jaqyp AQBAEV dúnıege kelgen.
Semeı oblysy, Qarqaraly ýezi, Berikqara bolysy, №3 aýylynyń Tóńirektas degen jerinde dáýletti otbasynda týǵan. 1886 jyly Qarqaraly qalasyndaǵy qazaq ınternatynda oqyp, 1889 jyly Omby gımnazııasyna túsip, onda 7 jyl, onan keıin Tomsk gımnazııasyna aýysyp, onda bir jyl oqyp, 1898 jyly bitirip shyǵady da, Sankt-Peterbýrg ýnıversıtetiniń zań fakýltetine túsedi. 1903 jyly І dárejeli dıplommen bitirip shyǵady. JOO-da oqyp júrgende ilim-bilimniń ár salasyn meńgerýge talaptanady. Adamnyń este ustaý qabileti men faktilerdi eksheleýdiń ádis-tásilderin jete meńgerý úshin Odessa qalasyndaǵy mnemonıka professory S.Faınshteınnen dáris tyńdaýǵa jáne Sankt-Peterbýrgtegi Arheologııa ınstıtýtyna oqýǵa túsýge ýnıversıtet basshylaryna ótinish te jazady. Memlekettik synaq komıssııasynda «Qazaqtardyń nekelik quqyǵy» atty taqyrypty qorǵaýǵa bekitip alady. Keıin osy taqyrypty túrmede otyrǵanda ary qaraı jalǵastyryp, keńeıtip, 1907 jyly Orys geografııalyq qoǵamynyń Semeı bólimshesiniń jazbalarynda jarııalaıdy. JOO bitirisimen Omby sot palatasyna qyzmetke turady. 1905 jylǵy tamyzda Omby qalasyndaǵy 2-ýchaskeniń bitimshi soty bolady.
Keńes ókimeti ornaǵan soń ol Semeı gýbrevkomynyń zań bóliminde jumys istep, onyń «etene aralasýymen gýbernııa boıynsha sot-tergeý ýchaskeleri qurylady». Biraz ýaqyt Semeı keńestik halyq sotynyń múshesi bolady, Qarqaraly ýezdik halyqqa bilim berý bóliminde jáne Semeıde ár túrli qyzmetter atqarady. Aqbaev basqa da Alash qaıratkerleri sııaqty stalındik zobalańǵa túsip, Voronejge jer aýdarylyp, ol jaqtan aýrýyna baılanysty elge qaıtarylyp, 1934 jyly 4 shildede Almatyda qaıtys bolady.
67 jyl buryn (1951) Parlament Májilisiniń depýtaty Saýytbek ABDRAHMANOV dúnıege keldi.
Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Qazyǵurt aýdanynda týǵan. 1975 jyly QazMÝ-dyń jýrnalıstıka fakýltetin bitirgen. 1975-1987 jyldary «Sotsıalıstik Qazaqstan» (qazirgi «Egemen Qazaqstan») gazetinde tilshi, bólim meńgerýshisi, redaktsııalyq alqa múshesi boldy. 1987-1995 jyldary Qazaqstan KP Ortalyq Komıtetinde nusqaýshy, mádenıet sektorynyń meńgerýshisi, QR Prezıdenti jáne Mınıstrler kabıneti apparattarynda Іshki saıasat bólimi meńgerýshisiniń orynbasary, birinshi orynbasary qyzmetterin atqardy. 1995-1997 jyldary Mádenıet mınıstriniń birinshi orynbasary, 1997-2000 jyldary «Qazaqstan televızııasy men radıosy» respýblıkalyq korporatsııasynyń birinshi vıtse-prezıdenti, 2000-2003 jyldary «Egemen Qazaqstan» respýblıkalyq gazeti» ashyq aktsıonerlik qoǵamynyń prezıdenti, 2003-2004 jyldary QR Aqparat mınıstri bolyp qyzmet atqarǵan. 2004-2016 jyldary «Egemen Qazaqstan» respýblıkalyq gazeti» ashyq aktsıonerlik qoǵamynyń prezıdenti.
Qazirgi qyzmetinde 2016 jyldyń naýryzynan beri.
«Bizdiń Pýshkın», «Táýelsizdik shejiresi», «Adamzat kúntizbesi», «Eldik syny», «Ver bana at», «Koran ı Pýshkın», «Tóltýma men teltýma», «Perevod poezıı ı poezııa perevoda» kitaptarynyń, «Parıj. ıÝNESKO. Áýezov», «Qajylyq», «Ertegiler elindegi eki kún», «Madrıdtegi mereke», «Máńgilik murat», «Armysyń, Astana!», «Bıiktik» fılmderiniń avtory. Qyryqqa jýyq kórkem fılmdi qazaqshalap, V.Soloýhınniń, D.Kabalevskııdiń shyǵarmalaryn, arabtyń Beıbarys sultan týraly romanyn, V.Gıýgonyń «Alastalǵandaryn» (ІІ kitap) aýdarǵan.
«Jıyrmasynshy ǵasyr jyrlaıdy» atty qos tomdyq qazaq poezııasy antologııasynyń qurastyrýshy avtory. QR eńbek sińirgen qyzmetkeri, Jýrnalıstıka salasyndaǵy Prezıdent syılyǵynyń laýreaty. B.Bulqyshev atyndaǵy Jastar syılyǵynyń (1981), Qazaqstan Jýrnalıster odaǵy syılyǵynyń (1982) laýreaty, «Jyl jýrnalısi» (2006) ataǵyn alǵan. Fılologııa ǵylymynyń doktory. «Parasat» ordeniniń ıegeri, Reseı sóz óneri akademııasynyń «Revnıtelıý prosveşenııa» medalimen, Ýkraınanyń «Za pratsıý i zvıtıagý» («Erligi men eńbegi úshin») medaldarymen marapattalǵan. Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq keńesiniń múshesi.
67 jyl buryn (1951) QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Halyqaralyq ister, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń múshesi Janat Abdollauly JARASOV dúnıege keldi.
Ońtústik Qazaqstan oblysynda týǵan. F.E.Dzerjınskıı atyndaǵy Memlekettik qaýipsizdik komıtetiniń joǵary mektebin bitirgen. General-maıor. 1973-2000 jyldary ulttyq qaýipsizdik organdarynda bólimshe bastyǵy, bólim bastyǵynyń orynbasary, basqarma bastyǵynyń orynbasary, basqarma bastyǵy, Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıteti departamenti bastyǵynyń orynbasary bolyp jumys istegen. 2000-2006 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıteti áskerı qarsy barlaý departamentiniń bastyǵy. 2006-2009 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıteti Shyǵys Qazaqstan oblysy boıynsha departamentiniń bastyǵy. 2009 - 2011 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıteti tóraǵasynyń orynbasary. 2012-2016 jyldary besinshi saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty.
Qazirgi qyzmetinde - 2016 jylǵy naýryzdan beri.
«Nur Otan» partııasy fraktsııasynyń múshesi. ІІ dárejeli «Dańq» ordenimen marapattalǵan, Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń qurmetti qyzmetkeri.
60 jyl buryn (1958) QR Joǵarǵy sotynyń sýdıasy Meıram Kurmashuly JANǴUTTINOV dúnıege keldi.
Novosibir oblysynda týǵan (RF). Pavlodar pedagogıkalyq ýchılışesi, bastaýysh synyp muǵalimi (1978); R.A. Rýdenko atyndaǵy Sverdlovsk zańgerlik ınstıtýty, zańger (1985). Eńbek ótili: Pavlodar oblysy Qazaq KSR-ine 10 jyl sovhozy orta mektebiniń mýzyka oqytýshysy (1978-1979); Pavlodar oblysy Lebıaji aýdany prokýratýrasynyń tergeýshisi (1985-1989); ShQO Marqakól prokýratýrasynyń tergeýshisi (1989-1990); ShQO Marqakól aýdandyq sotynyń sýdıasy, tóraǵasy (1990-1996); ShQO oblystyq sotynyń sýdıasy (1996-2002); ShQO oblystyq soty qylmystyq ister jónindegi alqa tóraǵasy (2002-2004); Aqmola oblystyq soty qylmystyq ister jónindegi alqa tóraǵasy (2004-2009); Aqmola oblystyń sotynyń sýdıasy (2009-2010); Astana qalasy qylmystyq ister jónindegi mamandandyrrylǵan aýdanaralyq sotynyń tóraǵasy (2010-2014).
Qazirgi qyzmetinde 2014 jyldyń mamyr aıynan.
59 jyl buryn (1959) QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Halyqaralyq ister, qorǵanys jáne qaýipsizdik jónindegi komıtettiń múshesi Qudaıbergen Tólepuly ERJAN dúnıege kelgen.
Jyzaq oblysynda (Ózbek KSR) týǵan. Almaty Halyq sharýashylyǵy ınstıtýtyn bitirgen, ekonomıst.
Eńbek joly: oblystyq normatıvtik zertteý stantsııasynda agronom-ekonomıst (1982); Keńes áskeri qatarynda qyzmette (1983-1984); Ózbekstan Respýblıkasy Jyzaq oblysy Farısh aýdany Qyzylqum sovhozynda bas býhgalterdiń orynbasary, Almaty qalasynda Geodezııalyq zertteý kásipornynyń topografııa-geodezııalyq jumystary boıynsha jumysshysy, «Kazbytradıotehnıka» óndiristik birlestiginiń revızory, «Garant» óndiristik birlestiginiń revızory, aǵa revızory, «Eńbek» kooperatıviniń býhgalteri, Almaty qalasy «Rıtm» jastar ǵylymı-tehnıkalyq shyǵarmashylyǵynyń Máskeý aýdandyq ortalyǵynyń bas býhgalteri, «Sabaz» KJK dırektory, Almaty qalasynyń «Tsentrbank» bank fılıaldarynyń dırektory, «Shardara sý elektr stantsııasy» aktsıonerlik qoǵamynyń qurylymyndaǵy dırektory jáne tóraǵasy (1986-2012).
Ońtústik Qazaqstan oblystyq máslıhatynyń úshinshi, tórtinshi jáne besinshi shaqyrylymdarynyń depýtaty bolyp saılanǵan. 2012-2016 jyldary Ońtústik Qazaqstan oblystyq máslıhatynyń hatshysy bolǵan.
Qazirgi qyzmetinde 2016 jyldyń naýryz aıynan beri.
«Qurmet» ordeni men «Shapaǵat» medalimen, «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl», «Astana qalasyna 10 jyl», «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl», «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 20 jyl», «Qazaqstan Respýblıkasynyń Parlamentine 10 jyl», «Qazaqstan halqy Assambleıasyna 20 jyl» merekelik medaldarymen nagradtalǵan.
46 jyl buryn (1972) «Qazaqstannyń Turǵyn úı qurylys jınaq banki» AQ basqarma tóraıymy Lázzat Erkinqyzy IBRAGIMOVA dúnıege keldi.
Aqmola oblysynda týǵan. Aqmola aýyl sharýashylyǵy ınstıtýtyn, L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetin bitirgen. 1995 jyly - L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń oqytýshysy. 1999-2004 jyldary - ІІ shaqyrylǵan QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Halyqaralyq ister, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń múshesi, «Aqıqat» depýtattyq tobynyń jetekshisi. 2004-2009 jyldary - «Damý» kásipkerlikti damytý qory» AQ qurylymdyq bólimsheleriniń basshysy. 2009 jylǵy qańtar-tamyz aılarynda - «Samuryq-Qazyna» UÁQ» AQ qarjy ınstıtýttaryn jáne naryq ınstıtýttaryn basqarý jónindegi dırektsııanyń bas menedjeri. 2009 jylǵy tamyzdan - «Damý» kásipkerlikti damytý qory» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary. 2011-2016 jyldary - «Damý» kásipkerlikti damytý qory» AQ basqarma tóraǵasy. 2016-2017 jyldary - «Báıterek» Ulttyq basqarýshy holdıngi tóraǵasynyń orynbasary.
Qazirgi qyzmetinde - 2017 jylǵy qańtardan beri.
40 jyl buryn (1978) QR Energetıka mınıstriniń orynbasary Maǵzom Maratuly MYRZAǴALIEV dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. «Turan» ýnıversıtetin, Syrtqy ister mınıstrliginiń dıplomatııalyq akademııasyn, Sh.Esenov atyndaǵy Qazaq memlekettik tehnologııa jáne ınjınırıng ýnıversıtetin bitirgen. 2001-2004 jyldary - Teńiz jáne Batys Sibir kenishterinde «MIDrillingFluidsInternational» (Schlumberger) burǵylaý eritindileri jónindegi ınjener. 2004-2007 jyldary - «MIDrillingFluidsInternational» Aqtaý fılıalynda bıznesti damytý menedjeri, óndiris jónindegi menedjer, fılıal basshysy. 2007-2010 jyldary - «QazMunaıGaz» UK» AQ «TeńizServıs» JShS bas dırektory. 2010-2012 jyldary - «QazMunaıGaz» UK» AQ basqarýshy dırektory. 2010-2013 jyldary - «QazMunaıGaz» UK» AQ basqarma tóraǵasynyń ınnovatsııalyq damytý jáne servıstik jobalar jónindegi orynbasary. 2013-2014 jyldary - QR munaı gaz vıtse-mınıstri. Qazirgi qyzmetinde - 2014 jylǵy tamyzdan beri.
151 jyl buryn (1867-1934) ataqty frantsýz fızıgi jáne hımıgi, Nobel syılyǵynyń eki márte laýreaty Marııa SKLODOVSKAıA-KıÝRI dúnıege keldi.
104 jyl buryn (1913-1960) frantsýz jazýshysy, Nobel syılyǵynyń laýreaty Alber KAMıÝ dúnıege keldi.