5 tamyz: Týǵan kún ıeleri
ESІMDER
96 jyl buryn (1922-2014) avıatsııa general-maıory, eki márte Keńes Odaǵynyń Batyry BIGELDINOV Talǵat Jaqypbekuly dúnıege keldi.
Aqmola oblysy Maıbalyq aýylynda týǵan. Saratov jáne Orynbor áskerı avıatsııalyq ýchılışesin bitirgen. Balalyq jáne jastyq shaqtaryn Bishkekte ótkizdi. 16 jasynda aeroklýbqa oqýǵa tústi. 1943 jyldyń qańtarynda Bıgeldınov Kalının maıdanyna keldi jáne alǵashqy shaıqastarda-aq erlik kórsetti. 1944 jyldyń 26 qazanynda oǵan Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵy berildi. Bul ýaqytqa deıin ol 200 áskerı ushýlar jasady. T.Bıgeldınov Berlın úshin shaıqasqa da qatysty. 1945 jyldyń 27 maýsymynda oǵan ekinshi márte Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵy berildi. Ol Keńes Odaǵynyń Batyry ataǵyn eki ret ıelengen 65 áskerı ushqyshtyń biri boldy. Bıgeldınov 1945 jyldyń 24 maýsymynda Jeńis sherýine qatysty. 1950 jyly Bıgeldınov áskerı-áýe akademııasyn aıaqtady jáne 1956 jylǵa deıin KSRO Qorǵanys Kúshteriniń qatarynda komandır orynbasary jáne avıatsııalyq polk shtabynyń basshysy qyzmetterinde jumys istedi. 1956 jyly avıatsııanyń general-maıory Bıgeldınov zapasqa ketti. 1957-1970 jyldar aralyǵynda - Azamattyq avıatsııanyń qazaq terrıtorıaldyq basqarmasynyń aǵa ınspektory jáne bastyqtyń orynbasary. 1968 jyly Bıgeldınov Máskeý ınjenerlik-qurylys ınstıtýtyn syrttaı bitirip, uzaq ýaqyt boıy QazKSR memlekettik qurylymy júıesinde basshylyq qyzmetterde jumys istedi. T.Bıgeldnınov sondaı-aq Lenın ordenimen, eki ret Qyzyl Tý ordenimen, Otan soǵysynyń ІІ jáne ІІІ dárejeli ordenderimen, Qyzyl Juldyz, Aleksandr Nevskıı, ІІІ dárejeli Dańq, jáne ózge de otandyq jáne sheteldik ordendermen jáne medaldarmen marapattalǵan.
78 jyl buryn (1939) kúıshi-kompozıtor, Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri JELDІBAEV Ábdimomyn dúnıege keldi.
Jambyl oblysynda týǵan. Jambyl mádenı aǵartý ýchılışesin, Almaty konservatorııasyn bitirgen. 1964 jyldan Shý aýdandyq mádenıet bóliminiń meńgerýshisi boldy. 30 jyldan astam ýaqty «Shý erkesi» halyq aspaptar ansambline jetekshilik etti. Kompozıtordyń «Arman qus», «Abaı armany», «Jambyl tolǵaýy», «Turan eli» sııaqty 70-ten astam kúıi men áni bar. Onyń «Erke sylqym» kúıi halyqqa keńinen taralǵan. «Qurmet» ordenimen marapattalǵan.
77 jyl buryn (1941) «Tilep» qaıyrymdylyq qorynyń prezıdenti YSQAQOV Sapar dúnıege keldi.
Torǵaı oblysy Amangeldi aýylynda týǵan. Qaraǵandy polıtehnıkalyq ınstıtýtyn bitirgen. Injener-qurylysshy bolyp bastalǵan onyń eńbek joly elimizdegi túrli deńgeıdegi qurylys salasynda jalǵasyp, basshylyq qyzmetter atqarǵan. 1991 jyldan bastap jeke kásipkerlikpen aınalysyp, bızneske aralasqan. 2005-2006 jyldary «Jyl tańdaýy» baıqaýynda eki ret «Jyl adamy» - «Altyn Adam» ataǵyn, «Astananyń isker adamy» (2006), 2007 jyly «Ǵasyr metsenaty» (Máskeý) ataqtaryn ıelengen. Reseıdiń - «Derjava», Ulybrıtanııanyń «Koroleva Vıktorııa» atyndaǵy, Shveıtsarııanyń halyqaralyq «Altyn medal» ordenderin ıelenip, Elbasynyń Qurmet dıplomyn aldy. Halyqaralyq metsenattar, Halyqaralyq týrızm jáne sport akademııalarynyń akademıgi. 2008 jyly jer sharynyń ońtústik polıýsi sanalatyn Antarktıdaǵa baryp, Qazaqstannyń kók baıraǵyn jelbiretip qaıtty.
65 jyl buryn (1953) aktrısa, Qazaqstannyń eńbek sińirgen ártisi LEBAEVA Jibek Rahymberdiqyzy dúnıege keldi.
Almaty oblysynyń Jambyl aýdanynda týǵan. Almaty memlekettik konservatorııasyn bitirgen. 1975 jyldan Taldyqorǵan (qazirgi Almaty oblysy) drama teatrynda qyzmet istegen. Qazir Ǵ.Músirepov atyndaǵy Balalar jáne jastar teatrynyń aktrısasy. Osy teatr sahnasynda Aqtoqty, Ulpan (Ǵ.Músirepov «Aqan seri - Aqtoqty», «Ulpan»), Qaragóz (M.Áýezov «Qaragóz»), Elena Andreevna (A.Chehov «Dıadıa Vanıa»), Katerına (Ý.Shekspır «Asaýǵa tusaý»), Gúldarıǵa (D.Isabekov «Altyn besik») rólderin oınaǵan.
61 jyl buryn (1957) QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty ARONOVA Irına Petrovna dúnıege keldi.
1957 jyly Kalınıngrad oblysy (qazirgi RF) Svetlyı qalasynda týǵan. ál-Farabı atyndaǵy Shymkent pedagogıkalyq mádenıet ınstıtýtyn, A.Baıtursynov atyndaǵy Qostanaı memlekettik ýnıversıtetin bitirgen. 1977-1984 jyldary - Qostanaı oblysy Naýyrzym aýdandyq mádenıet úıiniń metodısi boldy.
1984-1985 jyldary - Qostanaı oblysy Naýyrzym aýdandyq mádenıet bóliminiń ınspektory. 1985-1987 jyldary - Qostanaı oblysy Naýyrzym aýdandyq jergilikti radıouıymdastyrýshysy.
1987-1992 jyldary - Qostanaı oblysy Naýyrzym aýdandyq atqarý komıteti mádenıet komıtetiniń tóraıymy.
1992-1992 jyly - Qostanaı oblysy Naýyrzym aýdandyq mádenıet bóliminiń meńgerýshisi. 1992-1995 jyldary - Qostanaı oblysy Naýyrzym aýdany ákiminiń orynbasary. 1995-1998 jyldary - Qostanaı óńirlik kúnkórisi tómen azamattardy qoldaý qorynyń atqarýshy bastyǵy. 1998-2007 jyldary - «Nur Otan» HDP-nyń Qostanaı oblystyq fılıaly tóraǵasynyń birinshi orynbasary.
2012-2016 jyldary besinshi saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty.
2016 jylǵy naýryzdan altynshy saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, «Nur Otan» partııasynyń múshesi, partııalyq tizim boıynsha saılanǵan.
«Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl» (2001 j.), «Qazaqstan Respýblıkasynyń Parlamentine 10 jyl» (2006 j.), «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýlsizdigine 20 jyl» (2011 j.) medaldarymen, QR Prezıdenti qurmet gramotasymen (2007 j.) marapattalǵan.
59 jyl buryn (1959) QR Joǵary sotynyń sýdıasy SMOLIN Anatolıı Sergeevıch dúnıege keldi.
Aqmola oblysynda týǵan. Sverdlov zań ınstıtýtyn bitirgen. 1986 jyly - Kókshetaý oblystyq sotynda tálimger. 1987-1996 jyldary - Kókshetaý oblysy Krasnoarmeısk aýdandyq sotynyń sýdıasy, tóraǵasy. 1996-1998 jyldary - Soltústik Qazaqstan oblysy Taıynsha aýdandyq sotynyń tóraǵasy. 1998-2002 jyldary - Soltústik Qazaqstan oblystyq sotynyń qylmystyq ister jónindegi sot alqasynyń tóraǵasy. 2002-2007 jyldary - Joǵarǵy sottyń sýdıasy. 2007 jyldan - QR Joǵarǵy sotynyń qadaǵalaý alqasynyń tóraǵasy. 2010-2015 jyldary QR Joǵarǵy sotynyń sýdıasy. 2015-2018 jyldary QR Joǵarǵy sot keńesiniń tóraǵasy bolǵan. Qazirgi qyzmetinde - 2018 jyldyń sáýirinen.
«Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl» (2005), «Astananyń 10 jyldyǵy» (2008) medaldarymen; QR Sottar odaǵynyń «Úsh bı» qurmet belgisimen marapattalǵan.
57 jyl buryn (1961) kınoakter, Qazaqstannyń halyq ártisi BAIJANBAEV Janat Ánýarbekuly dúnıege keldi
Almaty qalasynda týǵan.
T.Júrgenov atyndaǵy Almaty memlekettik teatr-kórkem-óner ınstıtýtynyń akterlik fakýltetin bitirgen (1982), teatr jáne kıno akteri. 1982 jyldan beri - «Qazaqfılm» kınostýdııasynyń akteri (qazirgi - Sh.Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» AQ). 2002-2004 jyldary - Sh.Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» UK kınostýdııasynda akterlik bólimniń bastyǵy. Qazaqstannyń eńbek sińirgen akteri, KSRO Kınematografısteri odaǵynyń múshesi (1987 jyldan). Qazaqstannyń Eńbek sińirgen qaıratkeri (2005).
169 jyl buryn (1850-1893) uly frantsýz jazýshysy Gı de MOPASSAN (Anrı Rene Alber Gı de Mopassan) dúnıege keldi.