5 naýryz. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 5 naýryz kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
68 jyl buryn (1956) Qazaqstan Respýblıkasy Qarýly Kúshteri joǵary qolbasshylyǵynyń ókili, general-maıor Rýslan Sádýaqasuly ÁLІMOV dúnıege keldi.
Soltústik Qazaqstan oblysynda týǵan. 1977 jyly Blagoveşensk joǵary tank komandalyq ýchılışesin, 1989 jyly saýytty- tank áskeri Áskerı akademııasyn, 1998 jyly RF QM Bas shtab Áskerı akademııasyn bitirgen.
Eńbek joly: 1993-1995 jyldary QR Qorǵanys mınıstrliginde kishi serjanttardy daıyndaıtyn gvardııalyń okrýgtik oqý ortalyǵy motoatqyshtar polkiniń komandıri, motoatqyshtar dıvızııasy motoatqyshtar polkiniń komandıri, 1995-2000 jyldary QR QK Bas shtaby jedel basqarý bóliminiń aǵa ofıtseri bolyp qyzmet etti. Armııa korpýsy shtab bastyǵynyń orynbasary - bólim bastyǵy, saqtaý bazasy bastyǵynyń orynbasary - shtab bastyǵy, QR QK Bas shtaby jedel josparlaý departamenti bastyǵynyń orynbasary boldy, 2000-2010 jyldary QR Prezıdenti ákimshiligi basshysynyń qaramaǵynda, TMD qatysýshy memleketter Áskerı yntymaqtastyǵyn retteıtin shtabynyń erekshe tapsyrma (QR QK ókili) júkteletin ofıtseri, Batys áskerı okrýg áskerleri qolbasshysynyń birinshi orynbasary - shtab bastyǵy, «Batys» aımaqtyq qolbasshylyǵy áskerleri qolbasshysynyń birinshi orynbasary - shtab bastyǵy, QR QM Shtabtar bastyqtary komıteti jedel josparlaý departamenti bastyǵynyń orynbasary, komıtet tóraǵasynyń orynbasary, 2010-2013 jyldary QR QK Qurlyq áskerleri bas qolbasshynyń birinshi orynbasary - Bas qolbasshy Basqarmasy bas shtabynyń bastyǵy, QR Qorǵanys mınıstrliginiń Shtab bastyǵy komıteti tóraǵasynyń orynbasary, 2013-2017 jyldary QR Qarýly kúshteri Bas shtaby bastyǵynyń birinshi orynbasary qyzmetin atqardy.
ІІ dárejeli «Aıbyn» ordenimen, ІІ dárejeli «Dańq» ordenimen, «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl», «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 20 jyl», «QR Qarýly Kúshterine 20 jyl», «Minsiz qyzmeti úshin» jáne taǵy basqa medaldarmen marapattaldy.
65 jyl buryn (1959) Jambyl oblystyq máslıhatynyń depýtaty Ábdáli Toqbergenuly NURALIEV dúnıege keldi.
Jambyl oblysynda týǵan. 1981 jyly Jambyl jeńil jáne tamaq ónerkásibi tehnologııalyq ınstıtýtyn «ınjener-mehanık» mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: 1981-1983 jyldary Torǵaı oblysyndaǵy Jaqsyn elevatorynda sheber, mehanık, 1987-1988 jyldary Torǵaı oblysyndaǵy Chelgashınskıı elevatorynyń bas ınjeneri, Torǵaı oblysyndaǵy Chelgashınskıı elevatorynyń dırektory, 1988-1989 jyldary Tselınograd oblysyndaǵy Krasnoznamenskıı elevatorynyń bas ınjeneri, 1989-1996 jyldary Jýaly aýdany Býrnyı astyq qabyldaý pýnktiniń dırektory, 1996-2001 jyldary «Altyn dán» Aktsıonerlik qoǵamynyń prezıdenti, 2001-2003 jyldary Jambyl oblysy Jýaly aýdany ákiminiń orynbasary, 2003-2007 jyldary Jambyl oblysy Baızaq aýdanynyń ákimi, 2007-2012 jyldary Jambyl oblysy T.Rysqulov aýdanynyń ákimi, 2012-2015 jyldary Jambyl oblysy aýyl sharýashylyǵy basqarmasynyń bastyǵy, 2015-2017 jyldary Jambyl oblysy ákiminiń orynbasary, 2017-2023 jyldary Agrarlyq máseleler, tabıǵatty paıdalaný jáne aýyldyq aýmaqtardy damytý komıtetiniń múshesi boldy.
2023 jyldyń naýryz aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
63 jyl buryn (1961) QR Parlamenti Májilisiniń VIІІ shaqyrylym depýtaty, Danııa Mádıqyzy ESPAEVA dúnıege kelgen.
Aqtóbe oblysynda týǵan. 1982 jyly Almaty esep-nesıe tehnıkýmyn, 1993 jyly Qazaq memlekettik basqarý akademııasyn bitirgen, ekonomıst.
Eńbek joly: 1982-1986 jyldary KSRO Memlekettik bankinde Aqtóbe oblystyq basqarmasy nesıe bóliminiń ekonomısi, 1986-1987 jyldary aǵa ekonomısi, 1988-1991 jyldary Ónerkásip-qurylys banki oblystyq basqarmasy aqsha aınalymy bóliminiń aǵa ekonomısi, 1992 jyly «Turan» SO Aqtóbe fılıalynyń bas esepshisi, 1992-1995 jyldary «Turan» SO Aqtóbe fılıaly dırektorynyń orynbasary, 1995-1997 jyldary Qazaqstan Álem Banki Aqtóbe oblystyq basqarmasynyń bas mamany, basqarma bastyǵynyń orynbasary, basqarma bastyǵynyń mindetin atqarýshy, 1998-2005 jyldary «Turan Álem Banki» AQ dırektorynyń korporatıvtik bıznes jónindegi orynbasary, 2006-2014 jyldary «Turan Álem Banki» AQ Aqtóbe oblystyq fılıalynyń dırektory, 2014-2016 jyldary «Kazkommertsbank» AQ Aqtóbe fılıalynyń dırektory, 2016-2021 jyldary QR Parlamenti Májilisiniń VI shaqyrylym depýtaty, Qarjy jáne bıýdjet komıtetiniń múshesi boldy.
2023 jyldyń naýryz aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
«Qurmet» ordenimen; «QR táýelsizdigine 20 jyl», «Úzdik qarjyger» medaldarymen marapattalǵan.
58 jyl buryn (1966) Qazaqstan Respýblıkasy Qarýly Kúshteri joǵary qolbasshylyǵynyń ókili, general-leıtenant Talǵat Sábıtuly MUHTAROV dúnıege keldi.
Qaraǵandy oblysy Temirtaý qalasynda týǵan.
Eńbek joly: 1992-1994 jyldary QR Bas prokýratýrasy áskerı prokýratýra organdarynda qyzmet etken, 1997-2011 jyldary QR UQK organdarynda - asa mańyzdy ister boıynsha aǵa tergeýshi, basqarma bastyǵynyń orynbasary, basqarma bastyǵy, Departament bastyǵynyń orynbasary, 2011-2014 jyldary QR Qorǵanys mınıstrligi kadr departamentiniń bastyǵy, 2014-2016 jyldary QR Qorǵanys mınıstriniń orynbasary, 2016-2019 jyldary QR Qorǵanys mınıstrliginiń Etıka jónindegi ýákili, 2019-2020 jyldary QR Qaýipsizdik Keńesiniń Áskerı qaýipsizdik jáne qorǵanys basqarmasynyń bastyǵy, 2020-2021 jyldary QR Memlekettik kúzet qyzmeti bastyǵynyń orynbasary qyzmetin atqardy.
II dárejeli «Dańq» ordenimen, «Jaýyngerlik erligi úshin» medalimen, 15 vedomstvolyq, mereıtoılyq medalmen marapattalǵan.
47 jyl buryn (1977) Qazaqstan Respýblıkasy Bas Prokýrorynyń orynbasary Áset Qazaqbaıuly dúnıege keldi.
Jambyl oblysynda týǵan.
1998 jyly Qazaq gýmanıtarlyq zań ýnıversıtetin bitirgen, zańger.
Eńbek joly: 1998-1999 jyldary Ortalyq kólik aýdany Aqmola kólik prokýrorynyń kómekshisi, aǵa kómekshisi, 1999-2002 jyldary aǵa prokýror, Ortalyq saýda ortalyǵynyń uıymdastyrý-baqylaý jumystary jónindegi prokýrordyń aǵa kómekshisi, 2002-2008 jyldary QR Bas prokýratýrasynyń uıymdastyrý-baqylaý bóliminiń aǵa prokýrory, hatshylyq bóliminiń bastyǵy, bólim bastyǵy, 2008-2009 jyldary QR Bas prokýratýrasynyń basshysy, 2009-2010 jyldary Astana qalasy prokýrorynyń birinshi orynbasary, 2010-2021 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiligi Quqyq qorǵaý júıesi bóliminiń ınspektory qyzmetin atqardy.
2021 jyldyń sáýir aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
37 jyl buryn (1987) Atyraý oblysy energetıka jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq basqarmasynyń basshysy Aıdýlat JanatulyKENJEBEKOV dúnıege keldi.
Atyraý oblysy, Qyzylqoǵa aýdany, Mııaly aýylynda týǵan.
2008 jyly Halel Dosmuhamedoa atyndaǵy Atyraý memlekettik ýnıversıtetin «Memlekettik jáne jergilikti basqarý» mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: 2008 jyly Atyraý oblysy energetıka jáne kommýnaldyq sharýashylyq basqarmasynyń josparlaý-shart bóliminiń bas mamany, 2010-2011 jyldary Atyraý oblysynyń energetıka jáne kommýnaldyq sharýashylyq basqarmasynyń josparlaý-kelisimshart bóliminiń bastyǵy, Atyraý oblysynyń energetıka jáne kommýnaldyq sharýashylyq basqarmasy basshysynyń orynbasary, 2011-2019 jyldary,m2019-2022 jyldary Atyraý oblysy Qyzylqoǵa aýdany ákiminiń orynbasary qyzmetin atqardy.
2022 jyldyń jeltoqsan aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
36 jyl buryn (1988) Atyraý oblysy ákimi apparatynyń basshysy Nurlybek JENІSBEKULY dúnıege keldi.
Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetin fılologııa mamandyǵy boıynsha, Reseı Federatsııasy Prezıdentiniń janyndaǵy Reseı halyq sharýashylyǵy jáne memlekettik basqarý akademııasynyń magıstratýrasyn bitirgen.
Eńbek joly: 2006 jyly «Qazaqstan» telearnasynyń tilshisi, 2013-2017 jyldary oblystyq jáne respýblıkalyq telearnalarda redaktor jáne sarapshy qyzmetterin atqardy; baspasóz hatshysy, Shymkent qalasy jáne Ońtústik Qazaqstan oblysy ákimderiniń keńesshisi, QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstriniń baspasóz hatshysy, 2018 jyly QR Energetıka mınıstrligi Strategııalyq jáne aqparattyq damý departamenti dırektorynyń orynbasary, 2020-2022 jyldary Astana qalasy ákimi apparaty basshysynyń orynbasary, 2022-2023 jyldary QR Aqparat jáne áleýmettik damý mınıstrligi Aqparat komıteti tóraǵasynyń orynbasary qyzmetterin atqardy.
2023 jyldyń qazan aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
158 jyl buryn (1866-1937) - kórnekti qoǵam jáne memleket qaıratkeri, ult azattyq Alash qozǵalysynyń teorııalyq negizin salýshy ári kósemi, qazaqtyń tuńǵysh saıası partııasyn uıymdastyrýshy jáne Alashorda úkimetiniń tóraǵasy, ǵalym Álıhan Nurmuhameduly BÓKEIHAN dúnıege keldi.
Qazirgi Qaraǵandy oblysy, Aqtoǵaı aýdanynda (burynǵy Semeı oblysyndaǵy Qarqaraly ýeziniń Toqyraýyn bolysy) týǵan. Ata tegi Shyńǵys hannyń úlken uly Joshydan taraıtyn tóre tuqymy. Arǵy atasy ataqty Kókjal Baraq. Qazaqtyń sońǵy handarynyń biri Bókeı han osy Kókjal Baraqtyń balasy. Bókeıden Batyr, odan Myrzataı, odan Álıhannyń ákesi Nurmuhamed taraıdy.
Ákesi Nurmuhamed Álıhandy toǵyz jasynda moldaǵa oqýǵa berip, keıin mektepte bilim alady. Budan soń Qarqaraly qalasynyń úsh jyldyq ýchılışesine túsip, úzdik bitirip shyǵady. 16 jasynda Álıhan Ombynyń tehnıkalyq ýchılışesine túsedi, 20 jasynda Dala general gýbernator keńsesiniń usynys haty men qazaq qaýymdastyǵynyń shákirtaqysyna ıe bolǵan ol Sankt-Peterbýrgtegi Orman sharýashylyǵy ınstıtýtyna túsken. Oqýmen qatar, saıası, ádebı, ekonomıkalyq úıirmelerge atsalysyp, stýdenttik sherýlerge qatysqan.
Álıhan jas kezinen-aq qazaq qaýymynyń ózekti máselelerin jan-tánimen túısinip ósedi. Halqyna bilim men mádenıettiń aýadaı qajettigin jasynan uǵynǵan. Oqýdy bitire salysymen Ombyǵa kelip, qalanyń saıası-áleýmettik, qoǵamdyq jumystaryna belsene aralasady. «Narodnaıa svoboda» partııasyna ótip, qazaq zııalylary arasynda partııanyń shaǵyn tobyn qurady. Álıhan sol kezden bastap ózin saıası tulǵa retinde qalyptastyra bastaǵan.
Álıhan Bókeıhan men onyń senimdi serikteriniń bastamasymen «Qazaq» gazeti ashyldy, sol gazetke «Qyr balasy» degen atpen ózekti maqalalar jazdy. «Alash» partııasy, keıin Alash Úkimeti quryldy. Avtonomııa retinde kúsh-qýatyn bekite túsken el zııalylary Alash áskerin jasaqtady.
Álıhan Bókeıhan mıllıondaǵan qazaqty «Alash» ıdeıasynyń tóńiregine toptastyra bilgen tulǵa. HH ǵasyrdyń basynan bastap Alashorda úkimeti taraǵanǵa deıin ol ult múddesi jolyndaǵy kúrestiń bel ortasynda júrdi.
1937 jyly 27 qyrkúıekte Álıhan Bókeıhan tutqyndalyp, bir aıdan keıin jalǵan jalamen 71 jasynda Máskeýde atý jazasyna kesiledi.
