5%-dyq ıpoteka: Páter alýǵa daıyndyqty qazirden bastańyz

ASTANA. KAZINFORM — Páter ala almaı júrgenderge múmkindik kóp. Turǵyn úı sarapshysy dál osylaı dep pikir bildirdi. 5%-dyq ıpoteka beriletini ras pa? Páter alýdyń tıimdi joldary qandaı? Qarjyger Perızat Baýyrjan «Búgin LIVE» stýdııasynda osy suraqtarǵa jaýap berdi.

– Kópshilik 5 paıyzben ıpoteka beriledi dep kútip júrgenine biraz ýaqyt boldy. «Ázirge «Otbasy bankke» aqsha jınaı berińizder. Sol jerde baǵalaý kórsetkishi artsa, erteńgi kúni konkýrstan ótip qalýyńyz ábden múmkin» dep keńes aıtyp jatqandar kóp. Dese de, dál qazir ondaı baǵdarlama naqty iske qosylǵan joq. Soǵan qaramastan, qazirden bastap daıyndyq júrgizýge bolady. Aldaǵy ýaqytta jańa baǵdarlamalar bolady degen boljam bar, – deıdi qarjyger.

Maman mundaı baǵdarlama bastalǵan kúnniń ózinde ıpoteka eń áýeli úı kezeginde turǵan azamattarǵa beriletinin jetkizdi.

– Memlekettik ıpotekalyq baǵdarlamalar, eń aldymen, kezekte turǵan azamattarǵa jáne áleýmettik osal toptarǵa beriledi. Eger birinshi naryqtan úı alǵysy keletin azamattyń 50 paıyz bastapqy jarnasy daıyn bolsa, keıbir kommertsııalyq bankterden 5 paıyzben ıpoteka alýǵa múmkindik bar. Biraq 50 paıyz bolsa da, bank mindetti túrde sizdiń kirisińizge qaraıdy. Mysaly, aılyǵyńyz 300 myń teńge bolsa, sonyń teń jartysynan aspaýy kerek. ıAǵnı, sizge osy tabysqa saı ıpoteka rásimdeledi, – deıdi stýdııa qonaǵy.

Turǵyn úı sarapshysy ıpotekamen kimderdiń úı alýǵa múmkindigi bar ekenin aıtty.

– Ipotekany 18 ben 70 jas aralyǵyndaǵy barlyq QR azamaty ala alady. Sonymen qatar 18-35 jas aralyǵyndaǵy jas otbasylarǵa arnalǵan arnaıy baǵdarlamalar da bar. Mindetti túrde sońǵy 6 aıdaǵy nesıe tarıhy tekseriledi. Ol jerde mıkroqarjy uıymdarynan nemese lombardtardan alynǵan nesıe bolmaýy kerek. Eger nesıe kollektorǵa ótip ketse, qazirden bastap sol jaıynda anyqtama daıyndap qoıǵan durys. Bul anyqtamalar keıde 10-14 kúnge deıin daıyndalady, – deıdi Perızat Baýyrjan.

Qarjyger páter alý úshin qajetti keńesterimen bólisti.

– Eń áýeli aı saıynǵy shyǵyndaryńyzdy azaıtyńyz. Kredıttik kartalaryńyz bolsa, bárin jaýyp, óz qarjyńyzdy retke keltirý qajet. Sebebi úısiz júrgender kóp, biraq bári birdeı ıpoteka ala almaıdy. Eger úı alǵyńyz kelse, basqa zattardy nesıege almańyz. 20 paıyz bastapqy jarna jınańyz. Turaqty tabysyńyzdy retke keltirińiz. Osyndaı jaǵdaıda arzan paıyzben ıpoteka alý múmkindigi joǵary, – deıdi ol.

Stýdııa qonaǵy bastapqy jarnany jınamaı-aq qalaı ıpotekaǵa páter alýǵa bolatynyn túsindirdi.

– Keı azamattar «Mende bastapqy jarna joq, bala-shaǵamdy áreń asyrap otyrmyn. Biraq úı kerek, sebebi páter jaldap turamyn» deıdi. Ondaıda mynany túsiný kerek: Eger úıdiń quny 23 mıllıon teńge bolsa, 4,6 mln teńge bastapqy jarna qajet bolady. Qalǵan 18,4 mln teńgeni ıpotekaǵa rásimdegende, aı saıynǵy tólem 330-350 myń teńge shamasynda bolady. Al bastapqy jarnany ózińiz jınap tóleseńiz, aı saıynǵy tólem 215-220 myń teńgege deıin túsedi. ıAǵnı, ýaqyt joǵaltpaı, bastapqy jarnany nesıe arqyly alý da keı jaǵdaıda tıimdi, – deıdi ol.

Perızat Baýyrjan birinshi jáne ekinshi naryqtaǵy baspanalardy ıpotekaǵa alý joldaryna toqtaldy.

– Sońǵy 3 jylda birinshi naryqtaǵy úılerge suranys joǵary. Sebebi paıyzdyq mólsherlemesi az. Birinshi naryqtan páter alǵyńyz kelse, qazirden bastap 10 paıyz jarna salyp, bron jasap qoıýǵa bolady. Keıin taǵy 10 paıyzyn jınap, baspana kiltin qolyńyzǵa alýǵa múmkindik bar. Ekinshi naryqta da úı alýǵa bolady. Onda da 20 paıyz bastapqy jarna qajet. Ár banktiń ózinde standarttyq, tsıfrlyq, kaskadtyq sekildi keminde 7 túrli ıpotekalyq baǵdarlama bar, – deıdi ol.

Sarapshy tıimdi ıpotekalyq baǵdarlamalar týraly aqparatty qaıdan izdeý keregin aıtty.

– Qazir áleýmettik jelilerde qate aqparat óte kóp. Eger naqty, tıimdi baǵdarlamalar jaıly bilgińiz kelse, bankterdiń resmı saıtyna kirińiz. Onda arnaıy ıpotekalyq kalkýlıatorlar bar – sol arqyly óz jaǵdaıyńyzǵa eseptep kóre alasyz. Keıde bank menedjeri naqty jaýap bermeıdi. Ondaıda qoryqpaı, tikeleı banktiń basshylyǵyna baryńyz. Bul – sizdiń quqyǵyńyz. Qazir saqtandyrý degen bar. Úıdiń qunynyń 1-1,5 paıyzyn saqtandyrýǵa tóleısiz. Biraq keı bankter osyny komıssııa retinde kórsetip, túsindirmeı beredi. Adamdar «ıpoteka alsam boldy» dep, oılanbastan kelisimge qol qoıa salady. Bul durys emes. Eger 2-shi naryqtan úı alsańyz, kóbine bank óz notarıýsyna jiberedi. Al HQKO-daǵy notarıýske barsańyz, 13 myń teńgege rásimdep alasyz. Áıtpese, bank usynǵan notarıýs 80 myń teńgege deıin alýy múmkin. Eshqandaı daıyndyqsyz, izdenbeı úı alsańyz, ıpotekańyz 18 paıyzdan joǵary mólsherlememen rásimdelýi múmkin. Sondyqtan, ıpotekaǵa kem degende 6 aı buryn daıyndalǵan durys, – deıdi maman.

Aıta keteıik, Almaty oblysynda «Alataý» ıpotekalyq baǵdarlamasyna qujat qabyldaý bastalady.