450 jylǵa sozylatyn onlaın-translıatsııa bastaldy
Mamyrdyń 10 kúni WWF-tyń Facebook-tegi paraqshasynda bastalǵan trantslıatsııa plastmassa bótelkeniń tabıǵı jolmen joıylý protsesin kórsetpek.
Sharany uıymdastyrýshylar translıatsııanyń 450 jyldan da asyp ketýi múmkin ekenin aıtady. Óıtkeni, plastmassanyń tabıǵı túrde joıylýy onyń quramyna tikeleı qatysty bolsa kerek. Sondyqtan, ázirge translıatsııanyń qansha ýaqytqa sozylatynyn eshkim boljaı almaıdy.
Degenmen, ekologtar translıatsııa arqyly álem halqynyń nazaryn qorshaǵan ortanyń lastanýyna aýdarýdy kózdeıdi eken. Ári plastmassa ónimderdi tutyný mólsherin azaıtý qajet ekenine de kópshiliktiń kózin jetkizbek. Óıtkeni, búginde álemde 9 mlrd tonna plastmassa bar ekeni anyqtalǵan. Onyń 6 mlrd tonnasy qaldyq eken. Sol qaldyqtyń 10 paıyzy nemese 600 mln tonnadan astamy muhıttarda qalqyp júr. Sonyń saldarynan jer betindegi barlyq tasbaqanyń teń jartysynyń asqazanyna plastmassa qaldyǵy túsken kórinedi.
Al sý qustarynyń 90 paıyzynyń asqazanynda plastmassa bar degen boljam aıtylyp júr. Sonymen qatar, ǵalymdar sońǵy 50 jylda plastmassa qaldyqtarynyń kesirinen jan-janýarlardyń 20 paıyzynyń tuqymy quryp ketkeni jaıly derekter keltiredi.
10 mamyrda bastalǵan translıatsııa bul máselege kóńil aýdarýdy kózdegen alǵashqy shara emes. Birinshi translıatsııa 30 naýryzda Portýgalııa astanasy Lıssabonda bastalǵan bolatyn. Ondaǵy translıatsııany uıymdastyrýshylar osy shara arqyly arnaıy petıtsııaǵa 400 myń adamǵa qol qoıdyrýdy kózdepti. Sóıtip, álgi petıtsııany BUU-da ótetin jıyndarda álem elderi jetekshileriniń nazaryna usynýdy kózdese kerek.
Qazirdiń ózinde petıtsııaǵa qol qoıǵandar sany áý bastaǵy mejeden asyp ketti. Al, Facebook translıatsııa keıin bastaldy.
