4 sáýir. QazAqparat kúntizbesi: Ataýly kúnder, oqıǵalar, esimder
ATAÝLY KÚNDER
Mına qaýpi máseleleri boıynsha aǵartý jumystary men mınasyzdandyrýmen baılanysty kómektiń halyqaralyq kúni. 2006 jyldan bastap Birikken Ulttar Uıymynyń bastamasymen atap ótiledi.
Veb-sheber kúni
Veb-sheberler meıramyn atap ótý úshin osy kúnniń tańdalýy tegin emes. Naqtylap qarasa 4.04 tsıfrlary 404 sanyn (ınternet-paraqshanyń tabylmaýyn kórsetetin) eske túsiredi. Veb-master nemese saıttyń «basqarýshysy» veb-saıt jáne ınternettegi korporatıvtik qosymshany jasaýmen aınalysady.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1861 jyly Korıakovskaıa stanıtsasy Pavlodar dep atalyp, qala statýsyna ıe boldy.
1930 jyly Birikken memlekettik saıası basqarma (OGPÝ) alqasynyń úkimimen Ahmet Baıtursynov bastaǵan qyryqqa jýyq adam ártúrli merzimderge qamalýǵa, jer aýdarylýǵa kesildi. Ahmet Baıtursynov, Mirjaqyp Dýlatov, Myrzaǵalı Esbolov, Hálel Ǵabbasov, Dinmuhamed Ádilov, Júsipbek Aımaýytov, Ǵazymbek Birimjanov, Ábdirahman Baıdildın, Asqar Dýlatov, Temirjan Esmaǵambetov jáne taǵy basqalary (barlyǵy 20 adam) atý jazasyna kesildi. Ol úkim keıin on jyl merzimge lagerde jazasyn óteýge aýystyryldy.
1992 jyly Almatyda TMD elderiniń memlekettik qaýipsizdik jáne barlaý organdarynyń arasyndaǵy yntymaqtastyqtyń negizgi prıntsıpteri týraly kelisimge qol qoıdy.
1994 jyly «Qazaqstan telearnasy jáne radıosy» respýblıkalyq korporatsııasy quryldy.
1994 jyly Koreı Halyqtyq Demokratııalyq Respýblıkasynda «Sáýir kóktemi» atty halyqaralyq festıval ótti. Onda «Otyrar sazy» ansambli (jetekshisi - Nurǵısa Tilendıev) birinshi oryn aldy.
1997 jyly Jambyl ýnıversıtetine belgili tarıhshy, ádebıetshi, Moǵolstan men oǵan irgeles oblystardyń tarıhy jónindegi asa qundy túpnusqa bolyp sanalatyn «Tarıh-ı Rashıdı», «Djahanname» dastandarynyń avtory Muhammed Haıdar Dýlatı esimi berildi.
2006 jyly Máskeýdegi Chıstoprýdnyı býlvarynda Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev pen Reseı Prezıdenti Vladımır Pýtınniń qatysýymen Abaı eskertkishi ashyldy. Abaı eskertkishi Qazaqstan halqynyń Máskeý qalasyna jasaǵan syılyǵy, jalpy quny 160 mln 800 myń teńgeni quraıdy. Eskertkish jobasyn qazaqstandyq músinshi M.Áınekov pen dızaıner T.Súleımenov basshylyq jasaǵan avtorlyq top jasaǵan.
2006 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaev Máskeýdiń qurysh jáne qorytpalar memlekettik ınstıtýtynyń professor-oqytýshylar quramymen kezdesti. Kezdesýge Máskeýdiń joǵary oqý oryndarynda oqıtyn qazaqstandyq stýdentter, ınstıtýttyń professor-oqytýshylar quramy qatysty. Onyń barysynda ınstıtýttyń rektory ıÝrıı Karabasov Qazaqstan basshysyna Máskeý qurysh jáne qorytpalar memlekettik ınstıtýtynyń qurmetti professory ataǵy berilgenin habarlady. Prezıdentke dıplom, Qurmetti professor belgisi, mantııa jáne ınstıtýt ordeni tapsyryldy. Marapattaý rásiminen keıin sóz sóılegen Nursultan Nazarbaev ǵalymdar keńesine alǵysyn bildirdi, ınstıtýttyń dańqty dástúrleri týraly aıtty jáne ony bitirýshilerdiń deni Qazaqstanda tabysty eńbek etip jatqandaryn atap kórsetti.
2006 jyly Mekke qalasynda Qos kıeniń shyraqshysy Saýd Arabııasynyń Koroli Abdalla ben Ábdil Ázizdiń qamqorlyǵymen "Islam úmbetiniń birligi" atty musylman-ǵulamalarynyń birinshi halyqaralyq konferentsııasy ótti. Forým jumysyna Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń tóraǵasy, Bas múftı Ábsattar qajy Derbisáli qatysty. Konferentsııaǵa álemniń 150 memleketinen kelgen ataqty ıslam ǵalymdary, din isteri jónindegi mınıstrleri, ıslam ortalyqtary men uıymdarynyń basshylary qazirgi zamannyń qaýipteri aıasyndaǵy musylman birligin nyǵaıtý joldaryn talqylady.
2007 jyly Semeı oblysynyń 1939-1997 jyldardaǵy ákimshilik-aýmaqtyq bóliný tarıhy týraly biregeı anyqtama jaryq kórdi. Anyqtamada merzimdik rette barlyq ákimshilik-aýmaqtyq ózgerister, aýdandardan bastap eldi mekenderge deıin ákimshilik-aýmaqtyq birlikterdiń shekaralaryn ózgertýleri kórsetilip berilgen. Kitapqa engizilgen barlyq málimetter Shyǵys Qazaqstan oblystyq qazirgi zaman tarıhynyń qujattama ortalyǵynda saqtalǵan resmı qujattar negizinde alynǵan.
2008 jyly Qazaqstannyń Kólik jáne kommýnıkatsııa mınıstrliginde «Batys Eýropa - Batys Qytaı» halyqaralyq tranzıttik dálizin qaıta jańǵyrtý jobasynyń tanystyrylymy ótti. «Batys Eýropa - Batys Qytaı» halyqaralyq tranzıttik dálizi osy aımaqtaǵy júk tasymalynyń negizgi baǵyty sanalady. Dáliz zamanaýı zııatkerlik júıeler men logıstıkalyq ortalyq qyzmetterin qamtyǵan joǵary deńgeıli qyzmetter kórsetedi. Dálizdiń keıbir ýchaskelerinde josparlanyp otyrǵan aqyly joldar júıesi kórsetiletin qyzmettiń sapasy men jedeldigin qamtamasyz etpek. Joba júk tasymalynyń úsh basty baǵytyna: Qytaı-Ortalyq Azııa, Qytaı-Qazaqstan, Qytaı-Reseı-Batys Eýropa baǵyttaryna qyzmet kórsetetin bolady.
2008 jyly Semeıde dıagnostıkalyq ortalyqta Vıktor Chývılevke arnalǵan memorıaldyq taqta ashyldy. Bul adam qalalyq jáne oblystyq birqatar medıtsınalyq mekemelerdiń qalyptasýyna óz úlesin qosty. Ol óziniń eńbekqorlyǵymen jáne adamdarǵa degen yqylasymen shúbáısiz abyroı men turǵyndardyń yqylasyna bólendi.
2008 jyly Almatyda Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq kitaphanasyna Reseılik «Nobel dáristeri - 100 jyl» qory Nobel syılyǵynyń 1901-2000 jyldar aralyǵyndaǵy laýreattarynyń eńbekterinen turatyn 50 tomdyq kitaptar toptamasy men «Nobel dáristeri» atty kórme stendisin syıǵa tartty. Álemde budan basqa Nobel syılyǵy ıegerleri eńbekteriniń tolyq toptamasy kezdespeıdi. Toptama ótken 100 jyldyqtaǵy hımııa, fızıka, medıtsına, ádebıet, beıbitshilikti nyǵaıtý men ekonomıka ǵylymdaryndaǵy eń joǵarǵy jetistikter men kórnekti ǵylymı-tehnıkalyq ashylýlardy beıneleıdi.
2012 jyly Astanada eńbek daýynyń aldyn alý boıynsha Memorandýmǵa qol qoıyldy.
2013 jyly Óskemendegi qazaqstandyq kólik qurastyratyn «Azııa Avto» zaýyty jańa «Skoda Rapid» modelin jınaı bastady.
2014 jyly Berlın qalasynda mádenı yntymaqtastyq jónindegi Qazaqstan-germanııa úkimetaralyq komıssııasynyń kezekti tórtinshi májilisi bolyp ótti.
2014 jyly Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Mankent aýylynda polıak áskerleri jerlengen molada eskertkish memorıaly ashyldy. Onyń saltanatty ashylý rásimine Polshanyń Azap shegýshilik jáne jadyny saqtaý keńesiniń bas hatshysy Andjeı Kýnerov pen Polshanyń Qazaqstandaǵy elshisi ıAtsek Klıýchkovskı bastaǵan Polsha delegatsııasy qatysty.
1949 jyly Vashıngtonda AQSh, Belgııa, Ulybrıtanııa, Gollandııa, Danııa, Islandııa, Italııa, Kanada, Lıýksembýrg, Norvegııa, Portýgalııa jáne Frantsııa memleketteri Soltústik Atlantıkalyq shartqa qol qoıyp, NATO áskerı-saıası blogy quryldy. 1952 jyly shartqa Grekııa men Túrkııa, 1955 jyly Germanııa Federatıvtik Respýblıkasy, 1982 jyly Ispanııa, 1999 jyly Vengrııa, Polsha, Chehııa qosyldy. 2004 jyly Bolgarııa, Latvııa, Lıtva, Rýmynııa, Slovakııa, Slovenııa, Estonııa memleketteri NATO-ǵa múshelikke ótti. Barlyq múshe memleketterdiń elshileri deńgeıindegi ókilderden turatyn Soltústik Atlantıkalyq Keńes (NATO keńesi) NATO-nyń joǵary saıası organy bolyp tabylady. Jylyna eki ret NATO Bas hatshysynyń tóraǵalyǵymen keńes ótedi. NATO keńesiniń shtab-páteri Brıýssel (Belgııa) qalasynda ornalasqan.
ESІMDER
108 jyl buryn (1910-1987) ǵalym, hımııa ǵylymdarynyń doktory, professor, Qazaqstannyń eńbek sińirgen ǵylym qaıratkeri, Sotsıalıstik Eńbek Eri SOKOLЬSKII Dmıtrıı Vladımırovıch dúnıege keldi.
Iran Islam Respýblıkasynda týǵan. Máskeý memlekettik ýnıversıtetin jáne onyń aspırantýrasyn bitirgen.
Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń (qazirgi ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtet) dotsenti, professory, kafedra meńgerýshisi, prorektory, Qazaqstan Ǵylym Akademııasynyń Hımııa ǵylymdary ınstıtýty dırektorynyń orynbasary, Qazaqstan Ǵylym Akademııasynyń birinshi vıtse-prezıdenti, Organıkalyq katalız jáne elektrhımııa ınstıtýtynyń dırektory qyzmetterin atqarǵan.
Negizgi ǵylymı eńbekteri katalıtıkalyq gıdrogendeý teorııasy men tıimdiligi joǵary gıdrleý katalızatorlaryn jasaýǵa, gıdratatsııalaý, totyqtyrý jáne kishi molekýlalar negizinde sıntezdeý protsesterine, irgeli jáne qoldanbaly ǵylymdy ushtastyrýǵa arnalǵan. Onyń basqarýymen kúrdeli organıkalyq zattardy (maılar, hosh ıisti zattar, vıtamınder) talǵamdap gıdrleıtin, avtokólikter men kóptegen ónerkásipte keńinen qoldanylatyn óndiristik katalızatorlar jasaldy. 1800-den asa ǵylymı eńbektiń avtory, onyń ishinde 20 sheteldik patenti, 500 avtorlyq kýáligi jáne 18 monografııasy bar. Eki ret Eńbek Qyzyl Tý, Lenın, «Halyqtar dostyǵy», «Qurmet belgisi» ordenderimen marapattalǵan. Qazaqstan Memlekettik syılyǵynyń ıegeri.
81 jyl buryn (1937-2010) jazýshy, aýdarmashy, túrkolog-ǵalym, fılologııa ǵylymdarynyń doktory KELІMBETOV Nemat dúnıege keldi. Ózbekstannyń Tashkent oblysyna qarasty Jańajol qalasynda týǵan. 1953 jyly Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Keles aýdanynyń (qazirgi Saryaǵash aýdany) Abaı aýylyndaǵy qazaq orta mektebin bitirgen. Tashkent qarjy-ekonomıka ınstıtýtyn (1959), ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetin (syrttaı oqý bólimin) jýrnalıstıka mamandyǵy boıynsha támamdaǵan (1966). 1959-1960 jj. Qostanaı oblysynyń memlekettik bankisinde - ekonomıst-ınspektor, 1960-1962 jj. Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Keles jáne Saryaǵash aýdandyq gazetterinde - ádebı qyzmetker. 1962-1965 jj. Qazaq KSR Ǵylym akademııasynyń ekonomıka ınstıtýtynda - kishi ǵylymı qyzmetker, 1965-1970 jyldary «Sotsıalıstik Qazaqstan» (qazirgi «Egemen Qazaqstan») gazetinde - ádebı qyzmetker, 1970-1973 jj. Qazaq KSR Mınıstrler keńesinde referent, Qazaq KSR Mınıstrler keńesi janyndaǵy Ádebıet, óner jáne sáýletshilik salalary boıynsha Memlekettik syılyqtar jónindegi komıssııasynyń jaýapty hatshysy bolyp qyzmet istegen. Keıin «Qazaqstan» baspasynda redaktor (1976-1981), Abaı atyndaǵy Almaty memlekettik ýnıversıtetiniń qazaq ádebıeti kafedrasynda professor (1981-1997j.), Q.Sátbaev atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń qazaq tili kafedrasynda professor (1997-2002). «Qazaq ádebıetiniń ejelgi dáýiri» (1986), «Ejelgi dáýir ádebıeti» (1991, 2005), «Ejelgi túrki poezııasy jáne qazaq ádebıetindegi dástúr jalǵastyǵy» (1998), «Qazaq ádebıeti bastaýlary» (1998), «Kórkemdik dástúr jalǵastyǵy» (2000), «Ejelgi ádebı jádigerlikter» (2005), t.b. zertteý eńbekteri jaryq kórgen. Túrki halyqtary ádebıetin, Shyǵys klassık poezııasyn jáne qazaq ádebıetiniń ejelgi jádigerlikterin qarastyrǵan júzden astam ǵylymı-zertteý maqalalarynda qazaq ádebıetindegi dástúr jalǵastyǵy, tıpologııalyq, úndestik kórinisteri taldanǵan. Qazaq ádebıetiniń ejelgi dáýiri kýrsy boıynsha joǵary oqý oryndary stýdentterine arnap jazylǵan birqatar oqýlyqtar men oqý quraldarynyń avtory. «Ejelgi túrki poezııasy jáne qazaq ádebıetindegi kórkemdik dástúr jalǵastyǵy» degen taqyrypta doktorlyq dıssertatsııa qorǵady. (2001).
Kórkem ádebıet salasyndaǵy týyndylary: «Úmit úzgim kelmeıdi» (1981), «Jarly emespin, zarlymyn» (2001) degen hıkaıattary jáne «Ulyma hat» (2005), «Qarııalar» (2007) atty esseleri jaryq kórgen. Sondaı-aq biraz jyldar boıy kórkem aýdarma jasaýmen de aınalysty. Armıan jazýshysy Leonıd Gýrýntstyń «Shirkin bizdiń Shýshıkent» hıkaıatyn (1971), ýkraın qalamgeri Vasıl Kozachenkonyń «Naızaǵaı», «Ajalhanada salynǵan sýretter» hıkaıattaryn (1979), ózbek qalamgerleri Saıd Ahmadtyń «Kókjıek» romanyn (1981), Pirimqul Qadyrovtyń «Juldyzdy túnder» romanyn (1986) qazaq tiline tárjima jasady. Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri, Fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor, QR Gýmanıtarlyq Ǵylymdar akademııasynyń akademıgi, Kúltegin atyndaǵy syılyqtyń ıegeri (2005), Qazaqstan Respýblıkasynyń Qurmet gramotasymen (2001), Ýkraınanyń «Pochesna vidzıaka» («Qurmet belgisi») medalimen marapattalǵan (2008).
75 jyl buryn (1943) Respýblıkalyq sport kolledjiniń dırektory TShANOV Amalbek Qozybaquly dúnıege kelgen.
Ol Ońtústik Qazaqstan oblysynda dúnıege kelgen. Qazaq hımııa-tehnologııa ınstıtýtyn támamdaǵan. Tehnıka ǵylymynyń kandıdaty.
Eńbek joly: Ońtústik Qazaqstan oblysy Tóle bı aýdany Sovet aýylynda orta mekteptiń laboranty (1958-1960); Shymkent tsement zaýytynda slesar (1961-1967); Shymkent oblystyq turmystyq qyzmet kórsetý kásipornynda ınjener, bas ınjener (1967-1969); Sılıkat-beton zaýytynyń sheberi, dıspetcheri, proraby, dırektory, Shardara aýdanyndaǵy «Ónerkásiptik qurylysmaterıaly» trestiniń bas tehnology (1969-1980); «Ońtústik qurylys konstrýktsııasy» tresiniń bas ınjeneri, basshysy (1980-1988); «Ońtústik qurylys konstrýktsııasy» mekemesiniń bas dırektory (1988-1992); Shymkent qalasynyń ákimi (1992-1994); Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy keńesiniń ónerkásip, energetıka, kólik jáne baılanys komıteti tóraǵasynyń orynbasary (1994); Qazaqstan Respýblıkasy qurylys, turǵyn úı jáne aımaqtarda qurylys salý mınıstri (1994-1995); Jambyl oblysynyń ákimi (1995-1998); «Adıs» fırmasynyń keńesshisi (1998-1999).
Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy keńesiniń 12-shi jáne 13-shi shaqyrylymynyń, 1999-2004 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń ekinshi shaqyrylymynyń, 2004-2007 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń úshinshi shaqyrylymynyń depýtaty. Qazirgi laýazymyn 2008 jyldan beri atqaryp keledi.
«Qurmet belgisi», «Qurmet», «Parasat» ordenderimen marapattalǵan.
60 jyl buryn (1958) QR eńbek sińirgen ártisi QÝANYShEVA Janna Joraqyzy dúnıege keldi. Otandyq «Toǵysqan taǵdyrlar» jáne «Shegirtke» fılmderindegi rólderimen tanys. 2012 jyly «Qazaqfılm» stýdııasyndaǵy shyǵarmashylyq qyzmetine 40 jyl toldy. 1976 jyly Bishkek qalasyndaǵy Búkilodaqtyq kınofestıvalde «Tańdaýly áıel róli» úshin syılyqqa ıe boldy.
48 jyl buryn (1970) «Nur Otan» partııasynyń Astana fılıaly tóraǵasynyń birinshi orynbasary SAPAROV Baqyt Amanjoluly dúnıege kelgen.
Ol Kókshetaý oblysynyń Şýchınsk qalasynda týǵan. Qazaq memlekettik sáýlet-qurylys akademııasyn ınjener-qurylysshy mamandyǵymen (1997); T. Rysqulov atyndaǵy Qazaq ekonomıka ýnıversıtetin ekonomıst mamandyǵymen (2001); Kókshetaý ekonomıka jáne menedjment ınstıtýtynyń magıstratýrasyn ekonomıka baǵyty boıynsha (2004) bitirgen.
Eńbek joly: «Start» JShS bas dırektory (1997-2000); «Aqmolaqurylys» JShS bas dırektory (2000-2004); «Saryarqa» ÁKK UK» AQ atqarýshy dırektory (2007-2008); Kókshetaý qalasynyń ákimi (2008-2010); QR ındýstrııa jáne jańa tehnologııalar mınıstriniń keńesshisi (2010-2012); «Rosatom» MK «RÝSBÝRMASh» JAQ Qazaqstan Respýblıkasy boıynsha fılıalynyń dırektory (2013-2016); «QR IDM Investıtsııalar komıtetiniń aýmaqtyq departamenti - «Býrabaı» arnaýly ekonomıkalyq aımaǵynyń ákimshiligi» RMM basshysy (2016-2017); «Nur Otan» partııasy Astana qalalyq fılıaly tóraǵasynyń orynbasary (2017).
Qazirgi laýazymyn 2017 jylǵy shildeden beri atqaryp keledi.
44 jyl buryn (1974) Taraz qalasynyń ákimi DÁÝLET Rústem Rysbaıuly dúnıege kelgen.
Jambyl oblysynda týǵan. 1996 jyly «Elteks» Jambyl joǵarǵy kásipkerlik mektebiniń kásipker-marketolog biliktiligin alyp shyqqan.
2003 jyly QR Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasyn memlekettik qyzmetkerdiń menedjeri; 2010 jyly M.H.Dýlatı atyndaǵy Taraz memlekettik ýnıversıtetin quqyqtaný mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: Jambyl oblysy Talas aýdany Bostandyq asyl tuqymdy sovhozynda jumysshy (1990-1992); «Elteks» Jambyl joǵarǵy kásipkerlik mektebiniń bilimgeri (1992-1994); Talas aýdany Bostandyq aktsıonerlik qoǵamynyń jumysshysy (1994-1995); Talas aýdany Bostandyq aýyldyq okrýginiń ákimi (1995-1997); Talas aýdany Bostandyq aýyldyq okrýgi ákiminiń orynbasary (1997-1998); Talas aýdany Bostandyq aýyldyq okrýginiń ákimi (1998-2000); Talas aýdany Qarataý qalasy ákiminiń orynbasary (2000-2002); QR Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik qyzmet Akademııasynyń tyńdaýshysy (2002-2003); QR Parlamenti Senaty Apparaty uıymdastyrý bóliminiń konsýltanty (2003); QR Indýstrııa jáne saýda mınıstrligi Saýda komıteti basqarmasynyń bastyǵy (2003-2004); «ALIT» JShS bas dırektorynyń orynbasary (2004); QR Parlamenti Senaty tóraǵasy orynbasarynyń kómekshisi (2004-2006); QR Parlamenti Senaty depýtatynyń kómekshisi (2006-2011); Jambyl aýdany ákiminiń orynbasary (2011-2013); Jambyl aýdanynyń ákimi (2013-2015); Shý aýdanynyń ákimi (2015-2017).
Qazirgi laýazymyn 2017 jyldyń naýryzynan beri atqaryp keledi.
2005 jyly «Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasyna 10 jyl», 2011 jyly «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 20 jyl» jáne 2014 jyly «Qazaqstan Respýblıkasy maslıhattaryna 20 jyl» merekelik medaldarymen marapattalǵan.
44 jyl buryn (1974) boksshy, Qazaqstannyń eńbek sińirgen sport sheberi, Álem chempıonattary men Olımpıada oıynynyń jeńimpazy JIROV Vasılıı Valerevıch dúnıege keldi. Qaraǵandy oblysy Balqash qalasynda týǵan. Alǵashqy jattyqtyrýshysy - V.Apachınskıı. 1989-1991 jyldary jasóspirimder arasynda Respýblıkanyń, KSRO-nyń chempıony atanǵan. 1993-1995 jyldary Dúnıejúzi birinshiliginiń kúmis (Berlın) jáne qola (Býdapesht), 12-shi Azııa oıyndarynyń (Hırosıma) qola júldegeri, Ortalyq Azııa elderiniń birinshi oıyndarynyń jáne Azııa qurlyǵynyń jeńimpazy boldy. 1996 jyly Atlanta (AQSh) qalasynda ótken 26-shy Olımpıada oıyndarynyń chempıony atandy. 26-shy Olımpıada oıyndarynda eń úzdik boksshyǵa beriletin Vell Barker kýbogyn jeńip aldy. 1997 jyly kásipqoı boksqa aýysty. Kásipqoı boksta 40 jekpe-jek ótkizip, 36-synda jeńiske jetken, onyń 30-y nokaýtpen aıaqtaldy. Vasılıı Jırov ІVǴ versııasy boıynsha kásipqoılar arasyndaǵy Álem chempıony. 2001 jyly Amerıkanyń tanymal basylymy «USA Today» «Balqash barysy» atanǵan boksshyny barlyq salmaq sanaty boıynsha eń úzdik kásibı boksshy dep atady.
«Parasat» ordenimen marapattalǵan.
38 jyl buryn (1980-2000) Sıdneıde ótken 27-inshi Olımpıada oıyndarynda bokstan chempıon bolǵan SATTARHANOV Bekzat Seıilhanuly dúnıege keldi. Ońtústik Qazaqstan oblysy Túrkistan qalasynda týǵan. 1998 jyly ótken álem chempıonatynyń, 1999 jylǵy Azııa chempıonatynyń kúmis júldegeri. Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen sport sheberi.
I dárejeli «Barys» ordenimen marapattalǵan.
23 jyl buryn (1995) júzýden Qazaqstan sportshylary arasynda tuńǵysh Olımpıada chempıony BALANDIN Dmıtrıı Igorevıch dúnıege kelgen.
Ol Almatyda týǵan. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń bıologııa jáne bıotehnologııa fakýltetin (deneshynyqtyrý jáne sport kafedrasy) deneshynyqtyrý jáne sport mamandyǵy boıynsha bitirgen (2016).
2008 jyly Almaty qalasyndaǵy daryndy balalarǵa arnalǵan mektep-ınternatyna qabyldandy. 14 jasynda Ekaterınbýrg qalasynda (Reseı) jasóspirimder arasyndaǵy Aleksandr Popov Kýbogynda alǵashqy júldesine ıe bolyp, Qazaqstan Respýblıkasynyń sport sheberi normatıvin oryndady. 2011 jyly Djakartada (Indonezııa) VII Azııa chempıonatynyń kúmis júldegeri atandy. Dmıtrıı Alekseevtiń jetekshiligimen jattyqty (2012-2016). Inchhondaǵy (Koreıa) Azııa oıyndarynda ıelengen úsh «altyny» úshin QR-dyń halyqaralyq dárejedegi sport sheberi ataǵyn aldy (2014); 2016 jyly Rıo-de-Janeıroda (Brazılııa) ótken Olımpıada oıyndarynda 100 metrlik qashyqtyqta - 8-shi oryn, 200 metr qashyqtyqta (2: 08,20) 1-oryn aldy. 2017 jyly Taıbeıdegi (Taıvan) Jazǵy ýnıversıadada: 100 metr qashyqtyqta qola jáne 200 metrlik jarysta kúmis medal enshiledi.