4 qarasha. Tulǵalar týǵan kún

календарь күнтізбе
Фото: Kazinform/ Midjourney

Búgin, 4 qarasha kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.

63 jyl buryn (1961) QR eńbek sińirgen ártisi, memleket jáne qoǵam qaıratkeri Nurlan Áltaıuly ÓNERBAEV dúnıege keldi.

ONERBAEV Nýrlan Altaevıch
Foto: facebook.com/ Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq akademııalyq kitaphanasy

Ońtústik Qazaqstan oblysy Tóle bı aýdany Qazaqstan aýylynda týǵan. 1980 jyly M. Áýezov atyndaǵy drama teatry janyndaǵy akterler stýdııasyn, 2000 jyly Abaı atyndaǵy Almaty memlekettik ýnıversıtetin zańger mamandyǵy boıynsha bitirdi.

Eńbek joly: 1980-1990 jyldary M. Áýezov atyndaǵy Qazaq memlekettik akademııalyq drama teatrynyń ekinshi plandaǵy akteri, rejısserdiń kómekshisi, bas rejısserdiń kómekshisi, akter boldy. Osy kezde «Ana – Jer Ana» spektaklinde Jaınaq rólin, «Qan men terde» Raı rólin oınady. Taǵy basqa 15 shaqty spektaklde irili-usaqty keıipkerlerdi somdady.

1990-1998 jyldary «Qazaq radıosynda» dıktor bolyp qyzmet atqardy. 1996-1998 jyldary «Habar» agenttiginde aýdarmashy, dýblıaj bóliminiń jetekshisi, 1998-2002 jyldary respýblıkalyq Prezıdent orkestriniń ánshisi boldy. 2003 jyldan «Qazaqstan teledıdary men radıosy» respýblıkalyq korporatsııasy» JAQ Basqarma tóraǵasynyń orynbasary, «Qazaq radıosynyń» bas dırektory boldy. 2007 jyly Almaty qalasy mádenıet departamentiniń dırektory. 2008 jylǵy jeltoqsannan tórtinshi shaqyrylǵan QR Parlamenti Májilisine «Nur Otan» HDP tizimi boıynsha depýtat boldy.

Nurlan Ónerbaevtyń úlken sahnadaǵy ánshilik, oryndaýshylyq óner joly 1986 jyldardan bastaý alady. Ol «Saǵynysh», «Anashym», «Áke armany», «Qazaq qyzy», «Sulýlyq», «Aýylym», «Týǵan kún», «Saǵyndym aýyldy», «Jan aǵa», «Mahabbat kóktemi», «Qaraǵym-aı», «Aqqýym», «Tańǵy tilek», «Aq tilek», «Aı da, kún de» ánderin, sondaı-aq halyq ánderinen «Dýdaraı», «Sandýǵash», «Bir bıdaı arpa», «Úkili kámshat», «Oı kók», «Beý, aıdaı», «Bıpyl» ánderin oryndap júr.

Óner saparymen, kontserttik baǵdarlamamen Túrkııa, Italııa, Frantsııa, Japonııa, Chehııa, Slovakııa, Marokko, Qytaı, Germanııa, Mońǵolııa elderinde boldy. «Sulýlyq», «Jan aǵa» atty aýdıo kassetalary men «Qaraǵym-aı» jáne birneshe úntaspalary shyqqan.

«Astana», «QR táýelsizdigine 10 jyl» (2001), «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 15 jyl» (2010) medaldarynyń, «Daryn» jastar syılyǵynyń (1995), «Mádenıet qaıratkeri» (2008) ıegeri.

60 jyl buryn (1964) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń janyndaǵy Senatorlar keńesiniń múshesi Dınar Júsipáliqyzy NÓKETAEVA dúnıege keldi.

NÝKETAEVA Dınar Jýsýpalıevna
Foto: senate.parlam.kz

Taldyqorǵan oblysynda (qazirgi Jetisý oblysy) dúnıege kelgen. 1986 jyly S.M.Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin jáne Ó.A.Joldasbekov atyndaǵy Mehanıka jáne mashınataný ınstıtýtyn bitirgen.

Eńbek jolyn 1986 jyly Almaty oblysynyń Іle, Jambyl aýdandarynda balabaqsha tárbıeshisi, hımııa pániniń muǵalimi bolyp bastady. 1992-1993 jyldary Jambyl aýdandyq atqarý komıtetinde jastar isi boıynsha ınspektor, aǵa referent bolyp qyzmet istedi. 1994-1999 jyldary Jambyl aýdany ákimshiliginiń referenti, aýdandyq máslıhattyń jetekshi mamany qyzmetterin atqardy. 1999-2004 jyldary Jambyl aýdany máslıhatynyń jetekshi mamany, hatshysy boldy. 2004-2007 jyldary QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, 2008-2011 jyldyń jeltoqsanynda QR Parlamenti Májilisi Áleýmettik-mádenı damý komıtetiniń tóraıymy boldy. 2011-2017 jyldary Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń rektory qyzmetin atqardy. 2016 jyly VI saılanǵan Almaty qalasy máslıhatynyń depýtaty, jergilikti memlekettik basqarý jáne zańdylyq máseleleri jónindegi turaqty komıssııanyń tóraıymy, 2017-2023 jyldary QR Parlamenti Senatynyń depýtaty, Áleýmettik-mádenı damý jáne ǵylym komıtetiniń múshesi boldy.

«Parasat», «Qurmet» ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan.

57 jyl buryn (1967) Túrkistan oblysy jumyspen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasynyń basshysy Ásııa Quralqyzy TEMІRBAEVA dúnıege keldi.

TEMIRBAEVA Asııa Kýralovna
Foto: Túrkistan oblysynyń jumyspen qamtýdy úılestirý jáne áleýmettik baǵdarlamalar basqarmasy

Ońtústik Qazaqstan oblysy, Saryaǵash aýdanynda týǵan. Biliktiligi ınjener-gıdrotehnık jáne ekonomıst.

Eńbek jolyn 1989 jyly Shymkent qalasynda «Soıýzgıprorıs» jobalaý ınstıtýtynyń ınjeneri bolyp bastaǵan. 1992-2008 jyldary Shymkent qalasynda «ıÝjkazvodproekt» jobalaý ınstıtýtynyń ınjeneri, Shymkent qalalyq halyqty jumyspen qamtý ortalyǵynda 1-dárejeli maman, 2-dárejeli maman, bas maman, bólim basshysy, sektor meńgerýshisi, Shymkent qalasynyń ASÝ jáne ınformatıka bóliminiń mamany, bólim basshysy, Ońtústik Qazaqstan oblysy eńbek, halyqty jumyspen qamtý jáne áleýmettik qorǵaý departamentiniń bas mamany, bólim basshysy qyzmetterin atqarǵan. 2008-2017 jyldary Ońtústik Qazaqstan oblysy halyqty jumyspen qamtý basqarmasynyń bólim basshysy, basqarma basshysynyń orynbasary, basqarma basshysy, Ońtústik Qazaqstan oblysy eńbek ınspektsııasy boıynsha basqarmasynyń basshysy – Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Bas memlekettik eńbek ınspektory laýazymdaryn atqarǵan. 2017-2019 jyldary Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi Eńbek, áleýmettik qorǵaý jáne kóshi-qon komıtetiniń Túrkistan oblysy boıynsha departamentiniń basshysy bolyp qyzmet atqardy.

Qyzmetinde 2019 jyldyń qazan aıynan beri.

41 jyl buryn (1983) Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń Batys Qazaqstan oblysy boıynsha departamentiniń basshysy Ádilhan Bádelhanuly SABYROV dúnıege keldi.

Sabýrov Adılhan Badelhanovıch
Foto: Qazaqstan Respýblıkasy Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń (Sybaılas jemqorlyqqa qarsy qyzmet) Batys Qazaqstan oblysy boıynsha departamenti

Shyǵys Qazaqstan oblysy Tarbaǵataı aýdany Aqsýat aýylynda dúnıege kelgen. Qazaq gýmanıtarlyq-zań ýnıversıtetiniń Almaty zań akademııasyn 2005 jyly quqyqtaný mamandyǵy boıynsha bitirgen. Sondaı-aq 2021 jyly S. Amanjolov atyndaǵy Shyǵys Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetin támamdaǵan, memlekettik jáne jergilikti basqarý boıynsha akademııalyq dáreje berildi.

2005-2018 jyldary prokýratýra organdarynda túrli basshylyq laýazymdarda qyzmet atqardy. 2018-2019 jyldary Almaty oblysy boıynsha Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl ulttyq bıýrosynyń departamenti tergeý basqarmasynyń basshysy, 2019-2022 jyldary QR Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi Shyǵys Qazaqstan oblysy boıynsha departamenti basshysynyń orynbasary qyzmetin atqarǵan. 2023 jyly bastap QR Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttigi Abaı oblysy boıynsha departamentiniń basshysy boldy.

Qazirgi qyzmetin 2023 jyldyń aqpanynan beri atqaryp keledi.

«Erligi úshin» medalimen marapattalǵan.

108 jyl buryn (1915-2013) jýrnalıst, ádebı mura jınaýshy Gúlnár Mirjaqypqyzy DÝLATOVA dúnıege keldi.

Orynborda týǵan. Almaty memlekettik medıtsına ınstıtýtyn (qazirgi S.D. Asfendııarov atyndaǵy Qazaq ulttyq medıtsına ýnıversıteti) bitirgen. 1939 jyldan 1987 jylǵa deıin dermatolog bolyp jumys istedi.

G. Dýlatova HH ǵasyr basyndaǵy qazaq zııalylarynyń kórnekti ókilderin saıası-azamattyq ońaltýdyń bastamashysy boldy. Ol alǵash ret Álıhan Bókeıhanov, Ahmet Baıtursynov, Mirjaqyp Dýlatov, Júsipbek Aımaýytov sııaqty qaıratkerlerge qatysty materıaldardy KOKP Ortalyq Komıteti janyndaǵy Stalındik qýǵyn-súrgin qurbandaryn saıası aqtaý komıtetine joldady. Gúlnár Dýlatova saıası reabılıtatsııadan keıin Qazaqstan mýzeılerine kóptegen jádigerlerdi tegin syıǵa tartty (Respýblıkalyq ortalyq murajaıǵa, Torǵaıdaǵy A. Baıtursynov jáne M. Dýlatov murajaılaryna, Qostanaı, Semeı, Astana, t.b. murajaılarǵa): sırek kezdesetin zattar - revolıýtsııaǵa deıingi kitaptar, jeke zattar, kóptegen fotosýretter, hattar jáne basqa da úlken tarıhı mańyzy bar qujattar.

Merzimdi basylymdarda kóptegen maqalalary, ocherkteri, esseleri jarııalanǵan. 1993 jyly «Jyldyń úzdik ocherki úshin» G. Dýlatova «Qazaq ádebıeti» gazetiniń 1-shi syılyǵymen marapattaldy. 1995 jyly «Shyndyq shyraǵy» estelikter kitaby jaryq kórdi. 1999 jyly «Shyndyq shyraǵynyń» jalǵasy retinde eki tomdyq kitaby jaryqqa shyqty.

G. Dýlatova Qazaqstan jáne birqatar shet memleketter ǵalymdarynyń ádebı-tarıhı-etnografııalyq zertteýlerine úlken kómek kórsetti. Sóıtip, ádebıettanýshy-ǵalym-tarıhshylar Tomohıko Ýıama (Japonııa), Isanbıke Valıdı Toǵan (Túrkııa), Hasan Oraltaı (Germanııa), Marat Ábsemetov, Sábıra Imanbaeva syndy zertteýshilermen birlesip, olardyń jumystaryna atsalysty. Ol ákesi Mirjaqyp Dýlatovtyń – «Oıan, qazaq!» shyǵarmalar jınaǵynyń qurastyrýshysy.

Сейчас читают
telegram