33 jigitti «sabaǵan» Janııa júırik baptaýdy janyna serik etken
Kóptegen at sporty oıyndarynyń júldeger, jeńimpazy Janııa Satylǵanova qazir kókpar attarynan bólek, báıgege qosatyn asyl tuqymdy júırikterdi de baptaýmen aınalysady. Onyń Qambar ata túligine degen qyzyǵýshylyǵy mal dárigeri mamandyǵyn meńgerýge jetelegen eken.
«Atam Murathan Qartabaev – aýdanymyzǵa tanymal atbegi. Sol kisiniń qasynda júrip, jylqyǵa jaqyn bolyp óstim. Qatarlastarym oıynshyqpen oınap júrse, men qorada atamnyń janynan shyqpaı, qolǵabys etetinmin.
Alǵash ret 18 jasymda Qordaı aýylynda Naýryz merekesine oraı ótken báıgege qatystym. Bir jyldan soń kileń úzdikter jınalatyn Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń kýbogynda baq synadym. Ókinishke qaraı, ol jorǵa jarysta júırigimniń baby keliskenimen, baǵy janbaı, tek altynshy oryndy mise tuttym. Oǵan deıin birinshi oryndardy jeńip alyp júrdim, biraq olardyń barlyǵy aýdandyq deńgeıde bolatyn. Odan da bıik belesterdi baǵyndyrsam degen aldymda úlken maqsat turdy. Kózdegenime jettim. Bir báıgede bas júlde – túıe utyp aldym. Bul meni odan ármen shabyttandyra tústi. Kóptegen jetistikterime Qyzylkúreń atty júırigimniń arqasynda qol jetkizdim», – deıdi shabandoz arý.
Jánııa atbegilikten bólek, asaý úıretip, kókparǵa shapqandy, túrli trıýktar jasaǵandy jaqsy kóredi. Basyna quryq tımegen shý asaýdy úıretýden erekshe qýat alamyn, deıdi. Aıtýynsha, osy ýaqytqa deıin 15-ten astam asaýǵa tusaý salypty. Atbegini birneshe jyl buryn Reseıge at baptaý úshin arnaıy shaqyrǵan da eken. Biraq batyr qyz bul usynystan bas tartqan. «Maqsatym, ózge emes, óz elimizdiń atyn álemge áıgili etý», – deıdi ol. Qazir ol 4 alamandy báıgege baptap, daıyndaý ústinde.
Aýyldastary Janııany «qaıtpas, qaısar qyz» deıdi eken. Aıtsa aıtqandaı-aq, árbir sózi mirdiń oǵyndaı naqty, qımyly shıraq. Jylqyny qolǵa úıretý barysynda, kókparǵa shapqanda birneshe ret denesin jaraqattap alǵan kezderi de bolǵan. Biraq, qaısar qyzdyń Qambar ata túligine degen qyzyǵýshylyǵyn bul bir mysqal da azaıtpapty. Kerisinshe, «Árbir atty jýasytqanda, jelmen jarysa báıgege shapqanda erekshe kúı keshemin. Jylqy ústinde otyrsam, qanattanyp ketetindeımin. Qulap qalam-aý degen oı, úreı múldem bolmaıdy. At ústinde erkin otyramyn. Onymdy janýar da sezedi. 35 kelige deıingi salmaqtaǵy serkelerdi emin-erkin kóteremin. Kókparda shaýyp kele jatqan kúıi jerde jatqan serkeni ilip alyp ketken kezderim de boldy.
Jalpy, jylqy maly óte aqyldy, sezimtal janýar ǵoı. Atpen jumys istegende kóńil-kúıine mán berý mańyzdy. Sýyn, jemin, azyǵyn, ratsıonyn durystaý kerek. Búkil at júırik bolmaıdy. Jetistikke jetý úshin kóp eńbek pen daıyndyq qajet. Uzaqqa shabatyn, kerisinshe alysqa shydamaıtyn attar bolady. Sony ajyrata bilý kerek. Báıgege daıyndaǵanda tańǵy saǵat 5-ten turyp, sýyn, jem-shóbin beremin, qańtaramyn. Túste bir shaldyryp alamyn da, qaıtadan qańtaryp qoıamyn, arasynda sýytamyn. Keýdesin ashý úshin alǵashynda aqyryndap 5-6 aınalym jasaımyn. Al jorǵa jarysyna daıyndaıtyn kezde, eń bastysy, belgilengen qashyqtyqqa jete alatyndaı etip daıyndaý kerek. Báıgede attyń basyn kóterip qoısaq, jorǵaǵa daıyndaǵanda tómen jibere beremiz. Shynyn aıtsam, at baptaǵanda onyń janynda 24 saǵat boıy bolý kerek desem, artyq bolmas. Kóp ýaqyt, kóp kóńil bólýdi qajet etedi.
Baptaǵan júırikterimniń bárin birdeı jaqsy kóremin, biraq sonyń ishinde Erke-Serim erekshe. Ol shynymen de erekshe janýar, jigerli, qaısar rýhy bar. Onymen kádimgideı tildesý kerek, sonda ǵana yrqyńa kónedi», - deıdi ol.
«Qyz balasy tek ádemi áshekeıler men kóılek-kónshekke qyzyǵýy tıis» degen ustanymmen múldem kelispeıtin Qordaı aýdanynyń arýy osylaısha óziniń ómirlik jolyn, kásibi men násibin tek tulparlarmen baılanystyrady.
«Aldaǵy ýaqytta Tarazda, Qyzylordada úlken báıgeler ótedi. Biz túıeden bastap, jylqy, tana, torpaq, qoshqar utyp, aqshalaı da júldelerge ıe boldyq. Endi aldaǵy alamandardyń birinen kólik minýge dámelimiz», – dep jymıdy Janııa, «Biraq, biz úshin bastysy júlde emes. Tulparym alamannan kelgende aldymen júgirip baryp aıaqtaryn, denesin túgel sholyp, jaraqattap, aýyrtyp almady ma eken dep qarap shyǵamyn. Shaýyp kelgenshe «atym aman kelsinshi» dep tileýmen bolamyn. Al aýyryp qalsa, jaraqat alsa, atam ekeýimiz ózimiz emdep, dárisin egip, dárýmenin quıyp, jazyp alamyz», - deıdi atbegi.
Eske salaıyq, buǵan deıin Jambyl óńirindegi qolónershimen suhbat jazǵan edik. Onyń qolynan shyqqan qamshyny bıylǵy naýryz aıynda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev satyp alǵan bolatyn.
