31 tamyz. Týǵan kún ıeleri
ESІMDER
144 jyl buryn (1874-1930) qoǵam jáne memleket qaıratkeri, Alash zııalysy, qazaqtan shyqqan tuńǵysh mal dárigerleriniń biri ESENǴULOV Túbek dúnıege keldi.
Úlken Almaty bolysynyń Vernyı ýezinde týǵan. Vernyı er balalar gımnazııasyn, Qazan mal dárigerlik ınstıtýtyn bitirgen. 1902-1922 jyldary Jetisý oblysynyń Jarkent ýezinde mal dárigeri bolyp qyzmet atqardy. 1913 jyly Áýlıe Stanıslav ordenimen marapattaldy. Aqpan tóńkerisinen keıin Alash qozǵalysyna aralasty. 1922-1927 jyldary Almaty mal dárigerlik basqarmasynyń bastyǵy boldy. 1927-1929 jyldary Túrksib qurylysynda jumys istedi.
87 jyl buryn (1931) Qazaqstannyń halyq ártisi ShÁRІPOVA Zámzágúl Núsipbaıqyzy dúnıege keldi.
Almaty oblysy Jambyl aýdanynyń Uzynaǵash aýylynda týǵan. Almaty teatr ýchılışesin bitirgen. «Qazaqfılm» kınostýdııasy men Qazaq radıosynda jumys istedi. 1953 jyly Almatydaǵy Qazaq drama teatrynyń trýppasyna qabyldandy. «Meniń ákem kim» spektaklinde Laǵyldyń, Ǵabıt Músirepovtiń «Aqan seri-Aqtoqtysynda» - Aqtoqtynyń, Muhtar Áýezovtiń «Aıman-Sholpanynda» - Qaragózdiń jáne «Qaragózde» - Qaragózdiń, Sábıt Muqanovtyń «Shoqan Ýálıhanovynda» - Aıjannyń, Ýılıam Shekspırdiń «Otellasynda» - Dezdemonanyń jáne basqalarynyń rólderin somdady. Fılmderdi qazaq tiline dýblıaj jasaýǵa qatysty, radıoda kórkemsóz oqý sheberi boldy. «Ójet qyz» fılminde - Nurjamal, «Biz osynda turamyz» fılminde - Dına, «Ómir jolynda» - Hadısha, «Abaı» telefılminde - Qarlyǵash rólderin ekranǵa shyǵardy. Máskeýdegi qazaq ádebıeti men óneriniń onkúndigine qatysty.
«Qurmet belgisi» jáne «Halyqtar dostyǵy» ordenderimen marapattalǵan.
62 jyl buryn (1956) Á. Qasteev atyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik óner mýzeıiniń basshysy, jýrnalıst, fılosofııa ǵylymdarynyń doktory, professor ShALABAEVA Gúlmıra Kenjebolatqyzy dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. Qazaq. S.M. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin (1978), jýrnalıst; Qazaqstannyń ǴA Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń aspırantýrasyn bitirgen (1986). Fılosofııa ǵylymdarynyń doktory (1997). QR Áleýmettik ǵylymdar akademııasynyń múshesi-korrespondenti (1999). «Ulys. Mádenıet. Sana sezim» (1995), «Mádenıetti uǵyný: Qazaqstannyń dúnıetanymdyq paradıgmalary jáne tarıhı realıleri» (2001), «Qazaqstan: mádenı saıasattyń evolıýtsııasy» (2002), «Evgenıı Sıdorkın. Kórkemdik tásildiń ontologııasy» (2005), «Mádónıet: alasapyran men tártip arasynda» (2006), «Qazaqstan: ejelgi órkenıetten qazirgi zamanǵa deıin» (2007), «Eýrazııalyq beıneleý óneri prızmasy arqyly» (2010), «Óner entsıklopedııasy» (2010) kitaptarynyń avtory. «Gúlfaırýs Ismaılova. Keskindeme jáne teatr-dekoratsııalyq óneri» (2000), «Qazaqstannyń ǵasyrlar toǵysyndaǵy beıneleý óneri» (2000), «Shynaıylyqtyń qyrlary» (2004), «Qazaq órneginiń ǵaryshy» (2008) kórkem albomdarynyń baspageri. 1978 jyldan - QazKSR Memkıno bas redaktory. 1983 jyldan - Qazaqstan ǴA Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń aspıranty. 1986 jyldan - pedagogıkalyq ǵylymdar ǴZI aǵa ǵylymı qyzmetkeri. 1991 jyldan - QR jastar isi boıynsha Memlekettik komıtetiniń jetekshi mamany. 1993 jyldan - Abaı atyndaǵy Almaty memlekettik ýnıversıtetiniń aǵa oqytýshysy. 1997 jyldan - Qazaqstan ǴA Fılosofııa ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri. 1998 jyldan beri - «OıÝ» kórkem galereıasynyń dırektory. 2009 jyldan beri - T. Júrgenov atyndaǵy Qazaq ulttyq óner akademııasynyń beıneleý óneri teorııasy jáne tarıhy kafedrasynyń professory. 2014 jyldyń qarashasynan beri qazirgi qyzmetinde.
Sh. Ýálıhanov atyndaǵy syılyqtyń laýreaty (2001). «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl» medalimen marapattalǵan. Qazaqstannyń Eńbek sińirgen qaıratkeri.
57 jyl buryn«Halyq qaharmany», «Bek Eır» AQ-nyń«Fokker-100» Áýe kemesiniń komandıri RODIN Dmıtrıı Olegovıch dúnıege kelgen.
Almaty qalasynda týǵan. Sankt-Peterbýrgtegi Azamattyq avıatsııa akademııasyn aıaqtaǵan.
Ushqysh, áýe keńistiginde 10 000 saǵattan astam ushqan. Onyń 6000 saǵatynda áýe kemesiniń komandıri retinde ushqan. Batystan shyqqan áýe kemesiniń 7 túrin meńgergen. Eńbek jolyn 1981 jyly Saratov oblysyndaǵy jazǵy ýchılışesin aıaqtaǵannan keıin avıatsııada «An-2», «An-24», «An-26» kishigirim ushaqtarynda ushýdan bastaǵan. Qazaqstannyń Azamattyq avıatsııa basqarmasynda basqarýshy laýazymdardy atqarǵan. Jalpy eńbek ótili - 35 jyl. 2014 jylǵy sáýir aıynan beri qazirgi qyzmetinde.
2016 jyldyń 27 naýryzynda Astana áýejaıynda qonýǵa kelgen kezde aldyńǵy shassıi ashylmaı qalǵan "Fokker-100" áýe kemesin apatty jaǵdaıda qondyrdy. Bortta 116 jolaýshy men epıpajdyń 5 múshesi bolǵan, eshqaısysy zardap shekken joq.
«Halyq qaharmany» ataǵymen marapattalǵan; «Altyn juldyz» syılyǵynyń ıegeri.
56 jyl buryn (1962) QR Parlamenti Májilisiniń Tóraǵasy NYǴMATÝLIN Nurlan Zaırollauly dúnıege keldi.
Qaraǵandyda týǵan. Qaraǵandy polıtehnıkalyq ınstıtýtyn bitirgen. Saıası ǵylymdar doktory.
Instıtýt bitirgennen keıin «Qaraǵandyoblgaz» óndiristik birlestigi avtokolonnasynyń ınjeneri, bastyǵy bolyp jumys istegen.
1985-1990 jyldary Qazaqstan LKJO Lenın aýdandyq komıtetiniń birinshi hatshysy, Qazaqstan LKJO OK komsomol uıymdary bólimi meńgerýshisiniń orynbasary, Qazaqstan LKJO Qaraǵandy oblystyq komıtetiniń hatshysy, birinshi hatshysy boldy.
1990-1993 jyldary - Qazaqstan jastar uıymdary komıtetiniń tóraǵasy.
1993-1995 jyldary - «Tengrı» qazaq-amerıkan birlesken kásiporynynyń prezıdenti.
1995-1999 jyldar aralyǵynda - Prezıdent Ákimshiligi Uıymdastyrý-baqylaý bóliminiń memlekettik ınspektory, bólim meńgerýshisiniń orynbasary.
1999-2002 jyldary - Astana qalasy ákiminiń orynbasary.
2002-2004 jyldar aralyǵynda - Qazaqstan Respýblıkasynyń kólik jáne kommýnıkatsııa vıtse-mınıstri.
2004-2006 jyldar aralyǵynda - Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiligi Basshysynyń orynbasary.
2006-2009 jyldar aralyǵynda - Qaraǵandy oblysynyń ákimi.
2009-2012 jyldar aralyǵynda - «Nur Otan» Halyqtyq Demokratııalyq partııasy Tóraǵasynyń birinshi orynbasary.
2012-2014 jyldar aralyǵynda besinshi saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń Tóraǵasy, «Nur Otan» HDP-nyń Parlament Májilisindegi parlamenttik fraktsııasynyń jetekshisi.
2014-2016 jyldar aralyǵynda Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiliginiń Basshysy.
2016 jyldyń maýsym aıynan beri - qazirgi qyzmetinde.
«Qurmet» (2004), II dárejeli «Barys» (2009) ordenderimen, «Astananyń 10 jyldyǵy» (2008), «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 20 jyl» (2011), «Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýtsııasyna 10 jyl» (2006) merekelik medaldarymen jáne ózge medaldarmen marapattalǵan.
Qazaq, orys, aǵylshyn tilderin meńgergen.
Úılengen, úsh balasy jáne eki nemeresi bar.
56 jyl buryn (1962) ekonomıst, zańger NYǴMATÝLIN Erlan Zaırollauly dúnıege keldi.
Qaraǵandy qalasynda týǵan. Qaraǵandy kooperatıvtik ınstıtýtyn ekonomıst, Reseı-Qazaqstan Qazirgi zamanǵy Gýmanıtarlyq ýnıversıtetin zańger mamandyqtary boıynsha bitirgen. Ekonomıka ǵylymdarynyń kandıdaty. QR Parlamenti Májilisiniń II - III - IV shaqyrylymynyń depýtaty boldy. QR Parlamenti Májilisiniń III - IV shaqyrylymynda Ekologııa máseleleri jáne tabıǵat paıdalaný komıtetiniń tóraǵasy bolyp saılanǵan. Táýelsiz Memleketter Dostastyǵy Parlamentaralyq Assambleıasynyń múshesi, Amerıka Qurama Shtatttary Kongresimen, Ázerbaıjan Respýblıkasy Mıllı Medjılısimen (Ulttyq Jınalysy) yntymaqtastyq tobynyń múshesi.
«Qurmet» (2006), TMD PAA «Sodrýjestvo» (2008) ordenderimen, bes medalmen, sonyń ishinde «Shapaǵat» (2001) medalimen marapattalǵan.
Reseı Federatsııasy Federaldy Jınalysy Memlekettik Dýmasynyń Tóraǵasynyń Ókimine sáıkes parlamentarızmniń damýyna jáne parlamentaralyq baılanysty nyǵaıtýǵa qosqan úlesi úshin Reseı Federatsııasy Memlekettik Dýmasynyń Qurmet gramotasymen marapattalǵan.
52 jyl buryn (1966) Premer-Mınıstr Keńsesi basshysynyń orynbasary SÁRSENBAEV Talǵat Esenáliuly dúnıege keldi.
KSRO ІІM Qaraǵandy joǵary mektebin (1987), sondaı-aq, Nazarbaev Ýnıversıtetiniń (Nazarbayev University) Joǵary bıznes mektebin támámdaǵan. Basshylar úshin iskerlik ákimshilendirý magıstri (2015) Zań ǵylymdarynyń doktory, professor.
Ár jyldary quqyq qorǵaý organdarynda, joǵary bilim berý júıesinde, QR Prezıdentiniń Ákimshiliginde, QR Parlamenti Senatynda, QR Bas prokýratýrasynda, Qazaqstan Respýblıkasynyń RF Elshiliginde, sondaı-aq «Samuryq-Qazyna» AQ basshylyq laýazymdarynda qyzmet atqarǵan.
30 jyldan astam jalpy eńbek ótili bar.
QR Qurmet gramotasymen, «Qurmet» ordenimen, Qazaqstan Respýblıkasynyń mereıtoılyq jáne vedomstvolyq medaldarymen, QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń «Qazaqstan Respýblıkasynyń ǵylymyn damytýǵa qosqan úlesi úshin» tósbelgisimen marapattalǵan, «Femıda» Halyqaralyq zań syılyǵynyń laýreaty, Reseı Federatsııasy krımınalıster jáne krımınologtar Odaǵynyń «Qurmetti professory».
40 jyl buryn (1978) QR Aqparat jáne kommýnıkatsııalar mınıstrligi BAQ salasyndaǵy memlekettik saıasat departamenti dırektorynyń orynbasary RAHIMOV Bekzat Rahımuly dúnıege keldi.
2000 jyly D. Serikbaev atyndaǵy Shyǵys Qazaqstan tehnıkalyq ýnıversıtetin, 2007 jyly Máskeý memlekettik ekonomıka ýnıversıtetin (statıstıka jáne ınformatıka), 2010 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasyn támamdaǵan.
2000-2003 jyldary - Shyǵys Qazaqstan oblysynyń ákimdigi.
2003 jyly «Shyǵys jobasy» QQ jastar baǵdarlamalarynyń atqarýshy dırektory.
2003-2008 jyldary - Astana qalasynyń ákimdiginde ártúrli laýazymdarda qyzmet atqardy.
2008-2010 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi Strategııalyq josparlaý jáne taldaý departamenti dırektorynyń orynbasary.
2010-2011 jyldary - Shyǵys Qazaqstan oblysy ákiminiń bas ınspektory, baspasóz hatshysy.
2014 jyly - Baılanys jáne aqparat agenttigi Aqparattyq keńistikke monıtorıng júrgizý jónindegi departament dırektorynyń orynbasary.
2014-2016 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Investıtsııalar jáne damý mınıstrligi Baılanys, aqparattandyrý jáne aqparat komıteti BAQ-ty baqylaý basqarmasynyń basshysy.
2016 jyldyń shildesinen qazirgi qyzmetinde.
207 jyl buryn (1811-1872) frantsýz jazýshysy jáne synshysy GOTЬE Teofıl dúnıege keldi.
196 jyl buryn (1821-1894) nemis ǵalymy, fızıologııa, fızıka professory, kóptegen akademııalar men ǵylymı qoǵamdardyń múshesi GELЬMGOLЬTs German Lıýdvıg Ferdınand dúnıege keldi.
61 jyl buryn (1956) belgili japon saıqymazaqshysy, teleqoıylymshy, tenor-ánshi MASASI Tasıro dúnıege keldi.