30 jeltoqsan. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 30 jeltoqsan kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
84 jyl buryn (1939) memleket jáne quqyq teorııasy salasyndaǵy myqty zańger-ǵalym, QR Ulttyq ǵylym akademııasynyń korrespondent múshesi Salahıden Nursaryuly SÁBIKENOV dúnıege keldi.
Atyraý oblysy Novobogat aýdany Manash aýylynda sharýa otbasynda týǵan. 1959-1964 jyldar arasynda S.M. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń zań fakýltetin támamdady.
1964 jyldan bastap Qazaq SSR Ǵylym Akademııasynyń Fılosofııa jáne quqyq ınstıtýtynyń kishi ǵylymı qyzmetkeri bolyp jumys istedi.
Al 1969 jyly KSRO ǵylym akademııasynyń memleket pen quqyq ınstıtýtynyń aspıranty atanyp, zań ǵylymynyń kandıdaty dárejesine ıe boldy. 1986 jyly «Sotsıalızm qoǵamynda quqyq pen áleýmettik múddelerdiń ózara baılanysy» taqyrybynda dıssertatsııa qorǵap, zań ǵylymdarynyń doktory atandy.
1995 jyldan QR UǴA korrespondent múshesi, al 2004 jyly QR UǴA Akademıgi bolyp saılandy. Sonymen qatar QR Tabıǵı ǵylymdar akademııasynyń akademıgi jáne Áleýmettik akademııasynyń akademıgi. Professor. 1970-1993 jyldar arasynda aǵa oqytýshy, dotsent, kishi ǵylymı qyzmetker, bólim bastyǵy, professor, kafedra jetekshisi men KSRO Іshki ister mınıstrliginiń Qaraǵandy joǵary mektep basshysynyń ǵylymı is jónindegi orynbasary qyzmetin atqardy. 1993 jyldan QR Іshki ister mınıstrliginiń Almatydaǵy joǵary mektep basshysynyń ǵylymı jumystar jónindegi orynbasary. 1995 jyly QR Prezıdentiniń Jarlyǵymen 6 jyl merzimge QR Konstıtýtsııalyq keńesi múshesi bolyp taǵaıyndaldy. 1996-2006 jyldary «Halyqaralyq quqyq jáne naryq Akademııasy» JAQ rektory boldy.
Professor S.N. Sábıkenov QR Joǵarǵy sotynyń Ǵylymı-konsýltatsııalyq keńesiniń, QR Memlekettik attestatsııalyq komıssııasynyń mamandar keńesiniń, QR Ǵylym akademııasynyń Memleket jáne quqyq ınstıtýtynyń Doktorlyq dıssertatsııalardy qorǵaý jónindegi Dıssertatsııalyq keńestiń múshesi bolǵan.
80 jyl buryn (1943) ekonomıka ǵylymdarynyń doktory, QR Qarjy mınıstrligi janyndaǵy «Qarjy akademııasy» AQ «Qarjy» kafedrasynyń professory Zaǵıra Dúısebaıqyzy YSQAQOVA dúnıege keldi.
Almaty oblysynda dúnıege kelgen. 1969 jyly Almaty halyq sharýalar ınstıtýtyn (qazirgi Qazaq ekonomıkalyq ýnıversıteti) bitirgen. Ekonomıka ǵylymynyń doktory (2005).
1962-1976 jyldary Qaraǵandy oblysy joldary basqarmasynda ınjener, aǵa ekonomıst, josparlaý-óndiristik bóliminiń bastyǵy, 1976-1991 jyldary Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetinde aǵa oqytýshy, dotsent, kafedra meńgerýshisi, professor qyzmetterin atqardy. 2006 jyldan kafedra meńgerýshisi.
Halyqaralyq aqparattandyrý akademııasynyń tolyq múshesi, RJA tolyq múshesi bolyp saılandy jáne akademık ǵylymı ataǵy berildi (2014).
74 jyl buryn (1949) músinshi, sýretshi, Qazaqstan Respýblıkasy Sýretshiler odaǵynyń múshesi Valerıı Borısovıch PIROJKOV dúnıege keldi.
Chelıabi oblysy (RF) Mıass qalasynda týǵan. Omby pedagogıkalyq ınstıtýtynyń kórkemsýret-grafıka fakýltetin bitirgen (1982-1986).
Eńbek joly: 1972 jyly Shymkent qalasyndaǵy kınomehanıkter mektebiniń oqý sheberi, 1973 jyly Arqalyq qalasyndaǵy jóndeý sheberhanasynda montajdaýshy, 1974 jyly Tselınograd qalasyndaǵy Jastar saraıynyń estrada mashınısi, 1977 jyly keramıka kombınatynda sýretshi jáne qalypshy.
1987 jyldan – QR Sýretshiler odaǵynyń múshesi.
Astana qalasyndaǵy Uly Otan soǵysy monýmentiniń (1995 j.) avtory, qoldanbaly óner, keskindeme músinderiniń 100-den astam týyndylarynyń avtory. «Qazaqstan» jáne «Stella» sýburqaqtaryna avtorlyq kýáliktiń ıegeri (2005).
Onyń jumystaryn TMD elderinen, AQSh, Germanııa, Kanada, Úndistan, Italııa, Qytaıdaǵy kollektsııa jııýshylar satyp aldy.
53 jyl buryn (1970) «Memlekettik annýıtettik kompanııa» ómirdi saqtandyrý kompanııasy AQ Basqarma tóraıymy Aıda Dádenqyzy QURMANǴALIEVA dúnıege keldi.
Qyzylorda oblysynda dúnıege kelgen. Qazaq memlekettik basqarý akademııasyn bitirgen. Avstrııanyń Birikken Vena ınstıtýtynda (Joint Vienna Institute), AQSh-tyń Dıýk ýnıversıtetinde (Duke University), Sıngapýrda Lı Kýan ıÝ (Lee Kuan Yew School of Public Policy) atyndaǵy memlekettik saıasat mektebinde, Nazarbaev Ýnıversıtetinde, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasynda oqyǵan. Ekonomıka ǵylymdarynyń kandıdaty.
Eńbek jolyn 1993 jyly bastady, Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy, ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý mınıstrlikterinde túrli laýazymdarda jumys istedi.
2009-2021 jyldary QR Densaýlyq saqtaý vıtse-mınıstri, QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń jaýapty hatshysy jáne apparat basshysy laýazymdaryn atqardy.
QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstriniń buıryǵymen 2022 jylǵy 27 maýsymnan bastap «Memlekettik annýıtettik kompanııa» ómirdi saqtandyrý kompanııasy» AQ Basqarma tóraǵasy bolyp taǵaıyndaldy.
Memlekettik nagradalarmen, onyń ishinde «Qurmet» ordenimen, QR Prezıdentiniń Qurmet gramotalarymen jáne medaldarmen marapattalǵan.
36 jyl buryn (1987) Úrjar aýdany ákiminiń orynbasary Dıdar Dáýlethanuly HAMITOV dúnıege keldi.
Semeı oblysy Úrjar aýdany Úrjar aýylynda dúnıege kelgen. 2009 jyly D. Serikbolov atyndaǵy Shyǵys Qazaqstan memlekettik tehnıkalyq ýnıversıtetin kólik qozǵalysy jáne eksplýatatsııasy, tasymaldaýdy uıymdastyrý mamandyǵy boıynsha, 2011 jyly Qazaq ınnovatsııalyq gýmanıtarlyq – zań ýnıversıtetin quqyqtaný mamandyǵy boıynsha bitirdi.
Eńbek jolyn 2010 jyly Úrjar aýdanynyń turǵyn úı kommýnaldyq sharýashylyq, jolaýshy kóligi jáne avtomobıl joldary bóliminde jetekshi mamany bolyp bastady. 2013-2015 jyldary Úrjar aýdanynyń turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq, jolaýshy kóligi jáne avtomobıl joldary bóliminiń basshysy, 2015-2017 jyldary «Úrjar aýdanynyń sáýlet, qurylys, turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵy, jolaýshylar kóligi jáne avtomobıl joldary bólimi» MM basshysy, 2017-2018 jyldary «Úrjar aýdanynyń sáýlet, qurylys, turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyǵy, jolaýshylar kóligi jáne avtomobıl joldary bólimi» MM basshysynyń m.a. qyzmetin atqardy.
Qazirgi qyzmetin 2018 jyldyń qańtar aıynan bastap atqaryp keledi.
69 jyl buryn (1954-2017) belgili jýrnalıst, QR jýrnalıstıka akademııasynyń akademıgi Jumabek Omaruly KENJALIN dúnıege kelgen.
Qostanaı oblysynyń Amankeldi aýdanyndaǵy Jdanov atyndaǵy kolhozda týǵan. 1971 jyly Torǵaı oblysy Arqalyq aýdanyndaǵy Qaıyńdy orta mektebin bitirgen soń, ásker qatarynda qyzmet etti, sharýashylyqtarda jumys istedi.
1981 jyly Qazaq Memlekettik ýnıversıtetin támamdaǵan soń, «Sotsıalıstik Qazaqstan» («Egemen Qazaqstan») gazetinde tilshi, bólim meńgerýshisi, 1986-1988 jyldary «Bilim jáne eńbek» («Zerde») jýrnalynda jaýapty hatshy, bas redaktordyń mindetin atqarýshy boldy. 1990 jyldan «Halyq keńesi» gazeti bas redaktorynyń orynbasary, birinshi orynbasary, al 1994 jyldyń qańtaryna deıin osy basylymnyń bas redaktory qyzmetin atqardy. 1996-1997 jyldary «Aqıqat» jýrnalynyń bas redaktory, 1997-1999 jyldary «Qazaq ádebıeti» gazetiniń bas redaktory qyzmetin atqardy. 1999-2006 jyldary «Qazaq gazetteri» jabyq aktsıonerlik qoǵamynyń prezıdenti, «Qazaq gazetteri» JShS-niń Bas dırektory, «Ana tili» gazetiniń Bas redaktory, 2006-2009 jyldary «Aqıqat» jýrnalynyń Bas redaktory, 2009 jyldyń aqpanynan «Qazaq gazetteri» JShS-nyń Bas dırektory – redaktorlar keńesiniń tóraǵasy boldy.
«Jelkildep ósken quraqtaı», «Shyndyqty shyraq etip ustańyz», «Ult rýhyn ulyqtaǵan urpaqpyz» dep atalatyn derekti áńgimeler men esseler kitaptarynyń avtory.
Qazaqstan Jýrnalıster odaǵy syılyǵynyń laýreaty (1984), Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdent syılyǵynyń laýreaty (2006), QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń «Mádenıet qaıratkeri» belgisimen marapattalǵan (2004).
Qazaqstan Jýrnalıster Akademııasynyń tolyq múshesi – akademıgi (2001).
