28 qarasha. QAZAQPARAT KÚNTІZBESІ: ATAÝLY KÚNDER, OQIǴALAR, ESІMDER
28 qarasha. JUMA
Shyǵys Tımordyń Portýǵalııadan táýelsizdik alǵan kúni. Mereke Shyǵys Tımordyń Portýgalııadan táýelsiz bolýy týraly 1975 jylǵy deklaratsııa qurmetine belgilengen.
Mavrıtanııa Islam Respýblıkasynyń Ulttyq meıramy - Táýelsizdik kúni (1960). Mavrıtanııa - Afrıka qurlyǵynyń soltústik-batysynda ornalasqan memleket. Soltústiginde Batys Saharamen, Aljırmen, shyǵysynda Malımen, Senegalmen, batysynda Atlant muhıtymen shektesedi. Astanasy - Nýakshot qalasy. Resmı tili - arab tili. Aqsha birligi - ýgııa.
Panamanyń táýelsizdik kúni.
1821 jyly 28 qarashada Panama Ispanııadan táýelsizdigin jarııalap, Sımon Bolıvar qurǵan Uly Kolýmbııa memleketiniń quramyna kirdi.
Býrýndı respýblıkasy kúni.
Memlekettik mereke 1966 jylǵy áskerı tóńkeris nátıjesinde Býrýndı koroli Ntare V taqtan taıdyrylyp, Býrýndı koroldigi respýblıka bolyp jarııalanýy kúnine arnalǵan.
Chadta respýblıka kúni.
1958 jyly 28 qarashada Frantsýz qoǵamdastyǵy quramynda avtonomııalyq respýblıka bolyp jarııalandy. 1960 jyly tamyzda respýblıka Frantsııadan tolyq táýelsizdik aldy.
Kongo Respýblıkasynda respýblıka kúni.
Frantsýz qoǵamdastyǵynyń quramynda Kongo-Brazzavıl avtonomııalyq respýblıkasy jarııalanǵan kúni retinde atap ótiledi.
Albanııa Respýblıkasynyń Ulttyq meıramy - Táýelsizdiginiń jáne baıraǵynyń kúni (1912). Albanııa - Eýropanyń ońtústik-shyǵysynda, Balqan túbeginiń batys bóliginde ornalasqan memleket. Soltústiginde jáne soltústik-batysynda Serbııa, Chernogorııamen, shyǵysynda Makedonııa Respýblıkasymen, ońtústiginde jáne ońtústik-shyǵysynda Malı, Senegalmen, batysynda Adrıat teńizimen shektesedi. Astanasy - Tırana qalasy. Aqsha birligi - lek.
ESTE QALAR OQIǴALAR
21 jyl buryn (1992) QR Prezıdenti N.Nazarbaevtyń «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy ýaqytsha ımporttyq keden tarıfi týraly» Jarlyǵy jarııalandy.
1 6 jyl buryn (1998) Ulybrıtanııada Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń «Ýaqyt týraly, taǵdyrlar týraly, ózim týraly» atty kitaby aǵylshyn tilinde jaryq kórdi.
13 jyl buryn (2001) qarateńizdik Novorossıısk portynan Teńiz munaıy tıelgen alǵashqy tanker shyqty.
9 jyl buryn (2005) Ońtústik Qazaqstan oblysynda osy zamanǵy jańa keden termınalynyń ashylý saltanaty boldy. «Qazyǵurt» keden beketi Saryaǵash aýdanyndaǵy Qazaqstan-Ózbekstan shekarasynda ornalasqan. Bul beket - Ońtústik Qazaqstanda salynǵan úshinshi keden termınaly. Ol «Jibek joly» jáne «Ǵanı Muratbaev» beketteri sııaqty «bir aıaldama» ustanymy boıynsha jumys isteıdi. Keshen kontrabandalyq taýarlardy, onyń ishinde, esirtkilerdi de taýyp alýǵa, qujattar men aqsha banknottarynyń rastyǵyn tekserýge múmkindik beretin osy zamanǵy quraldarmen jabdyqtalǵan.
9 jyl buryn (2005) Qyzylorda oblysynyń Syrdarııa aýdanynda kúrish óndiretin jańa zaýyt iske qosyldy. Joba quny úsh mıllıon AQSh dollaryn quraıdy. Zaýyt kúnine 300 tonnaǵa deıin kúrishti qaıta óńdep jáne qaptaı alady.
9 jyl buryn (2005) Pavlodardyń Buqar jyraý atyndaǵy oblystyq ádebıet jáne óner murajaıy «Jergilikti murajaılardy qoldaý» aktsııasynyń barysynda qala turǵyndary syıǵa tartqan 418 jańa jádigermen tolyqty.
Syılyqtardyń arasynda Mádıdiń tutynǵan «Quranyn» jáne Muhtar Áýezovtiń 1947 jyly jaryq kórgen «Abaı» kitabyn ataýǵa bolady. Olardyń ekeýi de arab áripterimen basylǵan. Murajaıdyń kitap qory pavlodarlyq tanymal qalamgerler Muzafar Álimbaevtyń, Nutfolla Shákenovtyń shyǵarmalarymen, qýǵyn-súrgin jyldary Ertis selosynda turǵan Sibir jazýshysy Efım Permıtınniń tórt tomdyǵymen, orystyń belgili aqyny Marına Tsvetaevanyń sińlisi, ótken ǵasyrdyń 50-inshi jyldary Pavlodarda turǵan jazýshy Anastasııa Tsvetaevanyń avtorlyq qoltańbasy bar «Estelikter» kitabymen tolyqty. Murajaıǵa ataqty ánshi Sýat Ábýseıitovtiń jeke zattary men fotosýretteri kelip tústi. Varna qalasynda (Bolgarııa) ótken Halyqaralyq baıqaý-festıvaliniń júldegeri jas sýretshi Lılııa Melnık murajaıdyń balalar bólimine kórmede kórsetilgen sýreti men festıvaldiń býkletin tartý etti. 9 jyl buryn (2005) Qyzylorda oblysynyń Syrdarııa aýdanynda kúrish óndiretin zaýyt ashyldy.
9 jyl buryn (2005) Almatyda qazaqstandyq «Ulytaý» aspaptyq ansambliniń alǵashqy jeke albomynyń tanystyrylymy boldy.
8 jyl buryn (2006) Almatyda Qazaqstannyń belgili qoǵam qaıratkeri, Qazaqstan halyqtary Assambleıasynyń múshesi, Uly Otan soǵysynyń ardageri Leonıd Gırshtiń «Ómir úshin» atty jańa kitabynyń tusaýkeser rásimi bolyp ótti. Kitapta ardager maıdangerdiń jas tolqyndy elin, jerin, halqyn súıip, ony qorǵaýǵa úndeıtin áskerı jáne beıbit taqyryptaǵy birqatar óleńderi men maqalalary keltirilgen.
7 jyl buryn (2007) S. Amanjolov atyndaǵy Shyǵys Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetiniń rektory Arystan Ǵazalıevtiń bastamasymen shyǵarylǵan «Qazaqstan Respýblıkasynyń tuńǵysh Prezıdenti úlgisindegi ımıdjelogııa negizderi» kitabynyń tusaýkeseri ótti.
7 jyl buryn (2007) Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev «Qazaqstan Respýblıkasynyń Úkimeti men Grýzııa Úkimetiniń arasyndaǵy Halyqaralyq avtomobıl qatynasy týraly kelisimdi ratıfıkatsııalaý týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańyna qol qoıdy.
7 jyl buryn (2007) Prezıdenttik mádenıet ortalyǵynda halyq jazýshysy, kórnekti memleket jáne qoǵam qaıratkeri, Ábish Kekilbaev týraly túsirilgen «Aq shaǵylda týǵan arman», «Parasat bıiginde» atty derekti fılmderiniń tusaýkeser rásimi boldy.
Avtor bul derekti fılmderde Á.Kekilbaev ómiriniń ár kezeńin beıneleı otyryp, keıipker obrazyn shynaıylyqpen somdaǵan. «Aq shaǵylda týǵan arman» derekti fılmi jazýshy Ábish Kekilbaev týraly baıandaı otyryp, onyń shyǵarmashylyǵyna egjeı-tegjeıli sholý jasalǵan. Al ekinshi «Parasat bıiginde» fılminde Ábish Kekilbaev memleket qaıratkeri, kórkemsóz sheberi retinde beınelengen.
6 jyl buryn (2008) Taldyqorǵanda Qazaqstan halqy assambleıasy Almaty oblystyq bóliminiń Dostyq úıi ashyldy.
Búgingi kúni munda barlyq 23 aýdandyq ulttyq-mádenı ortalyqtardyń keńseleri ornalasqan. Bul ǵımaratta memlekettik tildi ǵana emes, basqa da ulttar tilin úırenýge múmkindik beretin mýltımedıalyq jáne lıngofondyq ortalyq, dybys jazý stýdııasy, bı zaly, 200 oryndyq májilis zaly, 50 oryndyq «dóńgelek ústelder» ótkizetin konferents zaly, 70 oryndyq kafe bar.
Bas sáýletshisi - Qazaqstan Sáýletshiler odaǵynyń múshesi Nurken Beldibaev. Ǵımarattyń jalpy kólemi - 4207 sharshy metr.
Bul kitaptyń teń avtorlary elimizge belgili ǵalymdar, memleket qaıratkerleri men saıasatkerler bolyp tabylady. Olardyń ishinde Janseıit Túımebaev, Igor Rogov, Sergeı Dıachenko jáne t.b. bar.
4 jyl buryn (2010) Máskeýde Qazaqstan men Reseı arasyndaǵy yntysmaqtastyq jónindegi úkimetaralyq komıssııanyń 14-shi otyrysy ótti.
3 jyl buryn (2011) QR Ulttyq ǵarysh agenttiginiń «KazSat-2» ǵaryshtyq júıesin QR menshigine berý jónindegi komıssııasynyń otyrysy ótti.
3 jyl buryn (2011) Aqtaý qalasynda el Táýelsizdiginiń 20 jyldyǵyn merekeleýdiń «20 juldyzdy kún - 20 táýelsizdik shyńy!» atty sońǵy kezeńi resmı bastaldy.
3 jyl buryn (2011) «Qazaqfılm» kınstýdııasy «Myń bir tún» ertegisiniń jelisimen «Arab túnderi» degen ataýmen túsirilip jatqan gollıvýdtyq jobanyń teń prodıýseri boldy.
2 jyl buryn (2012) Astanada QR Tuńǵysh Prezıdenti mýzeıinde Memleket basshysy N. Nazarbaevtyń jeke muraǵatynan eksponattardyń «Tarıhı tańdaý» atty kórmesi ashyldy.
2 jyl buryn (2012) Almatyda QR Ortalyq memlekettik mýzeıinde «Táýelsiz Qazaqstannyń tuńǵysh Prezıdenti» kórmesi ashyldy.
2 jyl buryn (2012) J.Moldaǵalıev atyndaǵy Batys Qazaqstan oblystyq ǵylymı-ámbebap kitaphanasynda «Dáýirdiń kórnekti qaıratkeri» kitap kórmesi ashyldy. Oǵan Memleket basshysynyń eńbekteri men onyń ómiri men qyzmeti týraly jańa shyǵarmalar qoıyldy.
1 jyl buryn (2013) «Habar» telearnasynda QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń qanatty sózderinen turatyn áleýmettik vıdeorolıkter kórsetildi.
1 jyl buryn (2013) Birikken Arab Ámirlikterindegi Qazaqstan elshiligi arab tilinde «Memlekettiń negizin qalaýshy - Elbasy» jýrnalyn shyǵardy.
ESІMDER
257 jyl buryn (1757-1827) aǵylshyn jazýshysy jáne sýretshi Ýılıam BLEIK dúnıege keldi. 134 jyl buryn (1880-1921) orys aqyny BLOK Aleksandr Aleksandrovıch dúnıege keldi.
126 jyl buryn (1888-1952) halyq aqyny TÁJІBAEVA Aımankúl dúnıege keldi.
Qyzylorda oblysynyń Qaraózek stansasynda týǵan. Aýyl moldasynan hat tanyp, qısa-hıkaıattardy, Fırdoýsı, Nızamı, Hafız, Naýaı, t.b. shyǵarmalaryn, Qazan, Ýfa baspalarynan shyqqan qazaq dastandaryn oqyp, parsy tilin úırengen. 1915 jyly jubaıy Tájibaı qaıtys bolǵanda shyǵarǵan joqtaýy, basqa da óleńderi kezinde aýyl arasyna keń taraǵan. Óleńderi 1937 jyldan jergilikti baspasózde jarııalana bastaǵan. 1936 jyly qazaq ádebıeti men óneriniń Máskeýde ótken onkúndigine qatysqan. Otan soǵysy jyldaryndaǵy jyrlary «Ana úkimi», «Attanyńdar, qyzdarym», «Otpen oınama, ólesiń» t.b. shyǵarmalary aqyndardyń jalpy jınaqtaryna engen, «ana daýysy», «ana syry» degen atpen jeke kitap bolyp bastyldy.
8 6 jyl buryn (1928-1996) bıologııa ǵylymynyń doktory, professor, Qazaqstannyń eńbek sińirgen ǵylym jáne tehnıka qaıratkeri SYBANBAEV Serikhan dúnıege keldi.
Qyrǵyz aýyl sharýashylyǵy ınstıtýtyn, Qazaqstan Ǵylym akademııasynyń aspırantýrasyn bitirgen. 1952-1982 jyldary - Qazaqstan Ǵylym akademııasy Zoologııa ınstıtýtynyń kishi, aǵa ǵylymı qyzmetkeri, ǵalym hatshysy, dırektordyń orynbasary, zerthana meńgerýshisi qyzmetterin atqarǵan. 1982 jyldan Qazaq pedagogıkalyq ınstıtýtynyń professory bolǵan. Ǵalymnyń negizgi ǵylymı eńbekteri parazıtologııa jáne protozoologııa máselelerine arnalǵan. Ol mal jáne úı qustary koktsıdıozdary men qan parazıt aýrýlarynan arylý sharalarynyń ǵylymı negizin jasaǵan. Jabaıy janýarlarda bolatyn koktsıdııany zerttegen. Sybanbaevtyń basshylyǵymen respýblıkanyń landshaftyq-geografııalyq beldemderine arnaıy ekspedıtsııalar uıymdastyrylǵan. Onyń 4 monorgafııasy men 150-den astam ǵylymı eńbekteri jaryq kórgen.
90 jyl buryn (1924-2008) taý-ken ınjeneri, memleket jáne qoǵam qaıratkeri OMAROVA Zaýre Sádýaqasqyzy dúnıege keldi.
Qaraǵandy oblysynyń Ulytaý aýdanynyń Qarsaqpaı kentinde týǵan.
Dnepropetrov taý-ken ınstıtýtyn bitirgen.
Eńbek jolyn Qaraǵandy shahtalarynda bastap, shahta aýysymynyń bastyǵy, shahta bastyǵy qyzmetine deıin kóterilgen. 1954 jyldan bastap 2 ret KSRO Joǵary Keńesiniń, 6 ret Qazaq KSR Joǵary Keńesiniń depýtaty bolyp saılanǵan.1958-1963 jyldary - Qazaq KSR Mınıstrler Keńesi tóraǵasynyń orynbasary. 1963-1966 jyldary - Almaty oblystyq atqarý komıtetiniń tóraǵasynyń orynbasary, tóraıymy. 1966-1980 jyldary - Qazaq KSR Áleýmettik qamsyzdandyrý mınıstri, Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń bólim meńgerýshisi qyzmetterin atqarǵan.
«Otan», Lenın, 2 ret Eńbek Qyzyl Tý jáne «Qurmet belgisi» ordenderimen, kóptegen medaldarmen marapattalǵan.
marapattalǵan.
79 jyl buryn (1935-1983) Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik ánuranynyń (mátini) avtory, kórnekti aqyn, aýdarmashy, Qazaqstan Jastar odaǵy syılyǵynyń ıegeri NÁJІMEDENOV Jumeken Sabyruly dúnıege keldi.
Atyraý oblysy Qurmanǵazy aýdanynda týǵan. Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty konservatorııasynyń ult aspaptary fakýltetin, M.Gorkıı atyndaǵy Ádebıet ınstıtýty janyndaǵy Joǵary kýrsty bitirgen.
1959-1965 jyldary - «Jazýshy» baspasynyń kishi redaktory, 1965-1966 jyldary - respýblıkalyq «Lenınshil jas» gazetinde ádebıet jáne óner bóliminiń meńgerýshisi. 1966-1971 jyldary - Qazaqstan Jazýshylar odaǵynda ádebı keńesshi. 1974-1978 jyldary - Qazaq KSR Baspa, polıgrafııa jáne kitap saýdasy isteri jónindegi memlekettik komıtetiniń redaktory, 1978-1983 jyldary «Mektep» baspasynda redaktsııa meńgerýshisi qyzmetterin atqarǵan. Tuńǵysh kitaby «Balaýsa» degen atpen 1961 jyly jaryq kórdi. Alpysynshy jyldardan bastap óleńderi men shyǵarmalary, úsh romany, aýdarma kitaptary «Jazýshy», «Jalyn» baspalarynan jaryq kórgen. «Balaýsa», «Sybyzǵy syry», «Joq, umytýǵa bolmaıdy», «Kúı kitaby», «Mezgil áýenderi», «Ulym, saǵan aıtam», «Qyzǵaldaq jaıly ballada», «Temirqazyq», «Meniń topyraǵym» kitaptary, úsh tomdyq shyǵarmalar jınaǵy, «Men - tamyrmyn» dastandary, «Qasiret pen qaısarlyq», «Jumeken», «Jańǵyryq», «Jaryq pen jylý», «Vesennıe vetry», «Men týǵan kún», «Jeti boıaý», «Shýaq», «Ashyq aspan», «Qyran qııa», «Tebe govorıý, potomok» tolǵaý, poemalary men jyrlary, «Aq shaǵyl», «Kishkentaı», «Dańq pen daqpyrt» atty romandarynyń avtory. 1967 jyly «Joq, umytýǵa bolmaıdy!» atty poemasy úshin Qazaqstan Lenın komsomoly syılyǵynyń laýreaty atandy. Aqyn jyrlary birneshe shet el tilderine aýdarylǵan.Jumeken Nájimedenov mátinin jazǵan «Meniń Qazaqstanym» 2005 jyly ánuran bolyp bekitildi. Aqynnyń esimi óziniń týǵan jeri Atyraý oblysy Qurmanǵazy aýdanyndaǵy aýylǵa berilgen.
68 jyl buryn (1946) QR Ulttyq banki tóraǵasynyń orynbasary TÁJІAıAQOV Bısenǵalı Shamǵalıuly dúnıege keldi.
1946 jyly Túrikmen KSR-nyń Tashaýz oblysyndaǵy Ilıaly kentinde týǵan. 1967 jyly Almatynyń esep-kredıt tehnıkýmyn kredıttik ınspektor mamandyǵy, 1972 jyly Almaty halyq sharýashylyǵy ınstıtýtyn qarjy jáne kredıt mamandyǵy boıynsha bitirgen. Instıtýtty bitirgennen keıin KSRO Membankiniń Embi bólimshesiniń kredıttik ınspektory (1967-1968 j.j.); 1968 jyldyń tamyz aıynan 1982 jyldyń sáýir aıyna deıin Membanktiń Aqtóbe oblystyq keńsesiniń revızory; aǵa revızory; kúrdeli salymdardy qarjylandyrý bóliminiń aǵa ekonomısi, aqsha aınalysy bóliminiń bastyǵy, josparlaý-ekonomıkalyq bóliminiń bastyǵy. 1982 jyldyń sáýir aıynan 1985 jyldyń naýryz aıyna deıin Membanktiń Gýrev oblystyq keńsesi basqarýshysynyń orynbasary bolyp jumys istedi. 1985 jyldyń naýryz aıynan 1987 jyldyń qańtar aıyna deıin Membanktiń Qyzylorda oblystyq keńsesiniń basqarýshysy, basqarma bastyǵy. 1988 jyldyń qańtar aıynan 1993 jyldyń tamyz aıyna deıin KSRO Membankiniń Qazaq respýblıkalyq bankiniń birinshi orynbasary. 1993 jyldyń tamyz 1997 jyldyń shilde aıyna deıin Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq Banki tóraǵasynyń birinshi orynbasary. 1997 jyldyń shilde aıynan 1999 jyldyń sáýir aıyna deıin QR Qarjy mınıstrliginde salyq komıtetiniń tóraǵasy, memlekettik kiris mınıstriniń mindetin atqarýshy, memlekettik kiris vıtse-mınıstri bolyp jumys istedi. 1999 jyldyń sáýir aıynan bastap osy ýaqytqa deıin QR-nyń Ulttyq Banki tóraǵasynyń orynbasary qyzmetin atqarady.
III dárejeli "Barys" «Parasat» «Qurmet» ordeni ordenderimen, "Qazaqstan Respýblıkasynyń prokýratýrasyna 20 jyl", «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 20 jyl», "Tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alýda jáne joıýda úzdik shyqqany úshin", "Astananyń 10 jyldyǵy", «Qazaqstan Respýblıkasynyń Parlamentine 10 jyl», «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl», «Qazaqstan temir jolyna 100 jyl», «Tyńǵa 50 jyl», «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl», «Astana» medaldarymen, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Alǵys hatymen marapattalǵan.
60 jyl buryn (1954) QR Parlamenti Senaty apparatynyń Ekonomıka, qarjy jáne bıýdjet komıtetimen ózara is-qımyl bóliminiń meńgerýshisi ÚSEMBAEV Ábdiqadir Q azbek uly dúnıege keldi.
Almaty oblysynda týǵan. Almaty halyq sharýashylyǵy ınstıtýtyn bitirgen, ekonomıst.
Eńbek jolyn 1981 jyly Almaty oblysynyń mekemelerinde ekonomıst bolyp bastady. 1993-1996 jyldary - QR Eńbek mınıstrliginde jumyspen qamtý departamenti ınspektsııasy bastyǵynyń orynbasary. 1996-2001 jyldary - QR Parlamenti Senaty Apparatynda konsýltant, sektor meńgerýshisi. 2001-2004 jyldary - QR Parlamenti Senaty Apparaty ekonomıka, qarjy jáne bıýdjet komıtetiniń hatshylyq meńgerýshisi.
Qazirgi qyzmetinde - 2004 jylǵy qyrkúıekten beri.
51 jyl buryn (1963) Qazaq ınjenerlik-tehnıkalyq akademııasynyń prorektory JUMANAZAROV Qasymhan Bekbaýuly dúnıege keldi.
Qyzylorda oblysynda týyldy, 1981 jyly orta mektepti bitirdi. 1981-1985 jyldary aýylsharýashylyǵy salasynda jumys atqardy. 1985-1990 jyldary TsAShI-nyń jerge ornalastyrý fakýltetinde oqyp jerge ornalastyrýshy - ınjener mamandyǵy boıynsha úzdik bitirgen.
2005 jyly, Qaraǵandy ekonomıkalyq ýnıversıtetin úzdik támamdap, ekinshi joǵary bilim - zańger mamandyǵyna da ıe. 1994-1996 jyldary AAShI-da aspırantýrada oqydy. 2000 jyly ekonomıka ǵylymdarynyń kandıdaty dárejesin qorǵady. 2008 jyly ekonomıka dotsenti ǵylymı ataǵyn, 2012 jyly professor ǵylymı ataqtaryn aldy. Jalpy eńbek ótili 30 jyldan asty, onyń ishinde ǵylymı-pedagogıkalyq ótili 20 jyldan asady. 1990 jyldan 2009 jyldyń sońyna deıin S.Seıfýllın at. QATÝ-niń jer kadastry kafedrasynyń assıstenti, aǵa oqytýshysy, kafedra meńgerýshisi (2000-2003 jyldary), dotsenti (2006-2009 jyldary) qyzmetterin atqardy.
2003-2006 jyldary aralyǵynda Aqmola tehnologııa jáne bıznes ýnıversıtetinde ekonomıka fakýltetiniń dekany qyzmetin atqarǵan.
2010 jyldyń qańtar aıynan Qazaq ınjenerlik-tehnıkalyq akademııasynyń 1-shi prorektory qyzmetin atqarady. Atalǵan oqý ornynyń «Nur-Otan» HDP bastaýysh uıymynyń jetekshisi. Partııalyq konferentsııalardyń delegaty.
2 oqý quraly, 2 elektrondy oqý quraly avtory, 30-den astam ǵylymı maqalalar men oqý-tásildik baspalardyń (jalpy kólemi 30 sh.b.t. astam) avtory, birqatar qarjylandyrylatyn jáne yntaly ǵylymı taqyryptarda ǵylymı jetekshi. Doktorlyq ǵylymı dárejesine izdeniste.
Jumanazarov Q.B. sarapshy retinde QR BǴM attestatsııalyq komıssııanyń quramynda birneshe ret qatysty. Jáne de ol táýelsiz sarapshy retinde QR QOQM qorshaǵan ortaǵa áser etetin jobalardy saraptaýǵa únemi shaqyrylady.
Ol 460240 - «Jer kadastry jáne jyljymaıtyn múlikti baǵalaý» (2001j.), 050907 - «Kadastr» (2006j.) mamandyǵy boıynsha MBS-ń qurastyrǵan avtorlar ujymy quramynda boldy.
Bilim jáne ǵylym mınıstrligi Mınıstriniń, «Nur-Otan» partııasynyń jáne ózi qyzmet atqarǵan ujymdardyń gramotalary men alǵys hattarymen marapapattalǵan.
Qazaqstan Táýelsizdiginiń 20 jyldyǵyna arnalǵan mereıtoılyq medali jáne QR «Qurmetti jerge ornalastyrýshy» ataǵynyń ıegeri.
5 8 jyl buryn (1956) K.Baıseıitova atyndaǵy Ulttyq opera jáne balet teatrynyń solısi MOMBEKOV Baıǵalı Túımebaıuly dúnıege keldi.
Ońtús tik Qazaqstan rblysynda týǵan. Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty memlekettik konservatorııasynyń ánshlik fakýltetin bitirgen, operalyq jáne kameralyq ánshi, pedagog. 1999 jyldan Abaı atyndaǵy memlekettik akademııalyq opera jáne balet teatrynyń solısi. Qazirgi qyzmetinde - 2000 jyldan beri.
5 8 jyl buryn (1956) QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Qarjy jáne bıýdjet komıtetiniń múshesi JYLQAIDAROV Sáken Eginbaıuly dúnıege keldi.
Almaty oblysy Kóksý aýdany Kýıbyshev atyndaǵy ujymsharda týǵan. Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtyn jáne Almaty joǵary partııa mektebin bitirgen. 1979-1993 jyldary Almaty qalasy Sovet aýdandyq komsomol komıtetiniń hatshysy, «Almaty gorteplokomenergo» partııa komıtetiniń hatshysy bolyp jumys istedi. 1993-1996 jyldary - Almaty qalasy Medeý aýdany ákiminiń orynbasary. 1997-1999 jyldary - Almaty oblysy Taldyqorǵan qalasy ákiminiń birinshi orynbasary. 1999-2011 jyldary - Almaty oblysy Taldyqorǵan qalasynyń ákimi. 2011-2012 jyldary - Almaty oblysy ákiminiń orynbasary. 2012 jylǵy qańtardan bastap V saılanǵan Parlament Májilisiniń depýtaty. «Nur Otan» Halyqtyq Demokratııalyq partııasynyń múshesi, partııalyq tizim boıynsha saılanǵan. «Qurmet» ordenimen, «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 10 jyl», «Astananyń 10 jyldyǵy», «50 let Tselıne», «Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasyna 10 jyl», «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 20 jyl» medaldarymen marapattalǵan.
54 jyl buryn (1960) QR Ulttyq memlekettik Kitap palatasynyń dırktory SEIDÝMANOV Janat Turaruly dúnıege keldi.
Jambyl qalasynda týǵan. Máskeý tehnologııalyq ınstıtýtyn, Qazaqstandyq menedjment, ekonomıka jáne boljaý ınstıtýtyn bitirgen. Jambyl qalasynda mamandyǵy boıynsha eńbek jolyn bastap, hımııa-tehnologııa tehnıkýmy komsomol uıymyn basqardy. 1988 jyldan Jambyl qalasy Zaýyt atqarý komıtetinde jalpy bólim meńgerýshisi, is basqarýshysy. 1991 - jyldan - Jambyl qalalyq atqarý komıtetiniń kommýnaldyq menshik basqarmasynda syrtqy ekonomıkalyq baılanystar bóliminiń bastyǵy. 1992 jyldan - Qazaq ulttyq mádenıet qorynyń bas dırektory, Almaty. 1993 jyldan - QR baspa jáne buqaralyq aqparat mınıstriniń kómekshisi, «Qos qanat» korporatsııasynyń prezıdenti (Almaty). 1994 jyldan - QR Baspa jáne aqparat quraldary mınıstrliginiń is basqarmasynyń bastyǵy. 1995 jyldan - «Qazaqkitap» kontserniniń prezıdenti, «Kitap álemi» AQ prezıdenti. 1997 jyldan - qazaqstandyq-reseılik «Kraý» BK atqarýshy dırektory. 1999 jyldan - Almaty oblysy Talǵar aýdanynyń ákimi. 2000 jyldan - Almaty oblysy «Innovatsııalar komıteti» MKK bas dırektorynyń birinshi orynbasary. 2003 jyldan - QR Parlamenti Májilisi Apparatynyń aqparattaq-taldaý bóliminiń sektor meńgerýshisi. Qazirgi qyzmetinde - 2006 jylǵy tamyzdan beri. «Qazaqstan Parlamentine 10 jyl», Qazaqstan Táýelsizdigine 20 jyl» medaldarymen marapattalǵan.
50 jyl buryn (1964) Qostanaı oblysynyń ákimi SÁDÝAQASOV Nuraly dúnıege keldi.
Qostanaı oblysynda týǵan. K.A.Tımırıazev atyndaǵy Moskva aýyl sharýashylyq akademııasyn bitirgen.
1998-2000 jyldary Qostanaı oblysy Áýlıekól aýdanynyń ákimi, 2000-2004 jyldary Qostanaı aýdanynyń ákimi, 2004-2006 jyldary Qostanaı qalasynyń ákimi qyzmetterin atqarǵan. 2006 jyldan Qostanaı oblysy ákiminiń orynbasary. Qazirgi qyzmetinde - 2012 jylǵy qańtardan beri.
«Qurmet» (2004); «Parasat» (2010) ordenderimen; «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl» (2001), «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 10 jyl» (2005), «Astananyń 10 jyldyǵy» (2008), «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 20 jyl» (2011) medaldarymen
4 2 jyl buryn (1972) «KAZENERGY» Qazaqstandyq munaı-gaz jáne energetıkalyq keshen qaýymdastyǵy» zańdy tulǵalar birlestiginiń bas dırektory MAǴAÝOV Áset Maratuly generalnyı dırektor Obedınenııa ıýrıdıcheskıh lıts «Kazahstanskaıa assotsıatsııa organızatsıı neftegazovogo ı energetıcheskogo kompleksa
Atyraý oblysynyń Qulsary kentinde týǵan. I.M. Gýbkın atyndaǵy Memlekettik munaı jáne gaz akademııasyn (1994) ınjener-ekonomıst mamandyǵy boıynsha bitirgen. Qazaq, orys jáne aǵylshyn tilderin biledi. 1994 jyldan - « Teńizmunaıgaz» AQ ekonomısi, bólim bastyǵynyń orynbasary. 1998 jyldan - QR Energetıka , ındýstrııa jáne saýda mınıstrliginiń Ekonomıkalyq taldaý jáne monıtorıng basqarmasy bastyǵynyń orynbasary, Memlekettik aktıvterdi basqarý departamentiniń dırektorynyń orynbasary. 2001 jyldan - «Qazaq ¥MK JAQ Teńiz jobasy departamentiniń qarjyly» ekonomıkalyq máseleler jónindegi bas menedjeri. jyldan - «Munaı jáne gaz kóligi» ¥K» JAQ Servıstik departamenti dırektorynyń orynbasary. 2002 jyldan - «QazMunaıGaz» ¥K» AQ TShO-daǵy úlesterdi basqardi , jónindegi departamenti dırektorynyń orynbasary. jyldan - «Teńizshevroıl» JShS bas dırektorynyń basary. 2006 jyldan - « QazMunaıGaz» ¥Q» AQ di basqarý jenindegi basqarýshy dırektory. 2008 jyldyń jeltoqsanynan - QR Energetıka jáne mıneraldyq resýrstar vıtse-mınıstri. 2010 jyldan beri - QR Munaı jáne gaz vıtse-mınıstri. 2011 jyldan «Mańǵystaýmunaıgaz» AQ bas dırektory Qazirgi qyzmetinde - 2012 jylǵy qarashadan beri.
4 2 jyl buryn (1972) QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Agrarlyq máseleler komıtetiniń múshesi QOŃYROV Aıqyn Oıratuly dúnıege keldi.
Kókshetaý oblysy Kýıbyshev qala úlgisindegi kentinde týǵan. Kókshetaý memlekettik ýnıversıtetin, «Femıda» Qaraǵandy zań akademııasyn bitirgen. Eńbek jolyn 1989 jyly Kýıbyshev aýdandyq aýyl sharýashylyǵy basqarmasynyń avtobazasynda slesar bolyp bastaǵan. 1997 jyldan bastap kásipkerlik qyzmetpen aınalysqan. 2004-2011 jj. «News Print» JShS jetekshisi («Moskovskıı komsomolets v Kazahstane» gazetin shyǵarý). 2005-2006 jj. - Almaty qalalyq komıtetiniń ekinshi hatshysy. Partııany tirkegen mezgilden bastap qazirgi ýaqytqa deıin QKHP Ortalyq komıteti apparatynyń jetekshisi. 2007 j. - QKHP Ortalyq komıteti Bıýrosynyń múshesi. 2004 jáne 2007 jj. - QR Parlamenti Májilisi depýtattarynyń saılaýyna QKHP atynan depýtattyqqa kandıdat bolyp qatysty. 2007 jáne 2011 jj. QKHP respýblıkalyq saılaýaldy shtaby jetekshisiniń orynbasary. 2012 jylǵy qańtar aıynan bastap - besinshi saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty. Agrarlyq máseleler komıtetiniń múshesi.
40 jyl buryn (1974) «QazAtomÓnerkásip» Ulttyq aktsıonerlik kompanııasy» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary ARIFHANOV Aıdar Ábdirazaquly dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. 1995 jyly Qazaq memlekettik basqarý akademııasyn bitirgen. 2000 jyly QR SІM Dıplomatııalyq akademııasyn úzdik bitirip shyqty. 2008 jyldary Kolýmbııa ýnıversıtetinde memlekettik basqarý magıstry dárejesin aldy. 1996-2004 jyldary - baqylaýshy-revızor, bas maman, bólim bastyǵy, basqarma bastyǵy, QR Qarjy mınıstrligi departament dırektorynyń orynbasary bolyp qyzmetter atqardy. 2004-2006 jyldary - QR Qarjy vıtse-mınıstri; 2006 jyldary - QR Premer-mınıstri Keńsesi bastyǵynyń orynbasary; 2006-2007 jyldary - QR Eńbek jáne áleýmettik qorǵaý vıtse-mınıstri; 2008 jyly - QR Premer-mınıstriniń keńesshisi; 2009-2010 jyldary - QR Aqparattandyrý jáne baılanys agenttigi tóraǵasynyń orynbasary; 2010-2011 jyldary - «Qazaqtelekom» AQ Basqarýshy dırektory; 2011 jylǵy mamyr aıynan beri - «Qazatomónerkásip» UAK» AQ Basqarma tóraǵasynyń Ekonomıka jáne qarjy jónindegi orynbasary.