27 shilde. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 27 shilde kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
79 jyl buryn (1946) qazaqtyń tuńǵysh ǵaryshkeri, Keńes Odaǵynyń Batyry, Qazaqstannyń halyq qaharmany, álemniń 256-ǵaryshkeri jáne KSRO-nyń 72-ǵaryshkeri Toqtar Ońǵarbaıuly ÁÝBÁKІROV dúnıege keldi.
Qaraǵandy oblysynda týǵan. 1969 jyly Reseı Federatsııasyndaǵy Armavır joǵary áskerı ushqyshtar ýchılışesin, 1979 jyly Avıatsııa ınstıtýtyn bitirgen.
Eńbek joly: 1962-1965 jyldary Temirtaý quıma-mehanıka zaýytynda tokar boldy, esimi oblystyń Qurmet kitabyna altyn árippen jazyldy.
1969-1975 jyldary Keńes Odaǵy Áskerı-áýe kúshteriniń Qıyr shyǵys áskerı okrýginde ushqysh, zveno komandıri, eskadrılıa komandıriniń orynbasary boldy.
1975-1976 jyldary Máskeý ushqyshtar-synaqshylar mektebin, Máskeý avıatsııa ınstıtýtyn bitirdi.
1976-1992 jyldary Máskeýdegi A.Mıkoıan atyndaǵy Tájirıbelik konstrýktorlyq bıýronyń ushqysh-synaqshysy mindetterin atqardy. 1988 jyly Keńes odaǵynda tuńǵysh ret áýede ushaqqa 2 ret janarmaı quıdyrý arqyly soltústik polıýske ushý saparyn erlikpen oryndady. 1989 jyly 1-bolyp, avıatasýshy kreıserdiń alańqaıshasyna «MıG-29k» reaktıvti ushaǵyn úlken sheberlikpen dál qondyrdy. Sondaı-aq, ol reaktıvti ushaqtyń 50-den asa jańa túrin synaqtan ótkizdi. 1990 jyly ǵaryshkerler quramyna alyndy.
1991 jyly 2 sáýirde Keńes Odaǵy Ǵaryshkerler daıarlaý ortalyǵynda ǵaryshqa ushý daıyndyǵyna kirisip, sol jyly 2 qazanda Baıqońyrdan «Soıýz TM-13» kemesimen ǵaryshqa ushty. Ǵarysh kemesi jer tóńiregindegi «Mır» orbıtalyq keshenimen túıisti. Onda ol ózge ǵaryshkerlermen birge bıotehnologııa, metallýrgııa, medıtsına salalary jáne Aral týǵan aımaǵy boıynsha ǵylymı-zertýǵan jumystaryn júrgizdi. Zertteý nátıjesinde Aral ústindegi tuzdy shań boramasynyń paıda bolý protsesi, sol zııandy aerozoldardyń Qazaqstan men Reseı aımaqtaryna taralýynyń ǵaryshtyq sýretteri alyndy. Sondaı-aq, Qazaqstan aýmaǵyndaǵy atmosferany jáne jer betin zertteý, juldyzdy aspan astrofızıka baqylaý jumystary da oıdaǵydaı ótti. 1991 jyly 10 qazanda Jerge oraldy. Ǵaryshtan oralǵan soń Qazaqstandaǵy ǵaryshtyq daıarlyǵyn zertteýlerdiń negizin qalaýǵa, otandyq Qarýly Kúshterdiń áskerı daıarlyǵyn jetildirýge, áskerı-patrıottyq tárbıe jumystaryn jolǵa qoıýǵa belsene aralasty.
1992-1993 jyly QR Qorǵanys mınıstriniń birinshi orynbasary boldy.
1993-1994 jyly QR Ulttyq aeroǵaryshtyq agenttiginiń bas dırektory — Ǵylym jáne jańa tehnologııa mınıstriniń orynbasary, 1994-1995 jyldary QR Joǵarǵy Keńesiniń depýtaty — Qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń tóraǵasy boldy. 1996 jyldan QR Prezıdentiniń keńesshisi laýazymyn atqarǵan.
2001 jyly № 44 Qyzylorda saılaý okrýgi boıynsha QR Parlamentiniń májilisine depýtat bolyp saılandy. Qyzylorda qalasynyń qurmetti azamaty.
Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń 12 shaqyrylym depýtaty, QR Joǵarǵy Keńesiniń 13 shaqyrym depýtaty, Qazaqstan Respýblıkasynyń Parlamenti Májilisiniń 3-shi shaqyrylym depýtaty bolyp saılanǵan.
77 jyl buryn (1948) kompozıtor, Qazaqstan Respýblıkasy Parlament Senatynyń janyndaǵy Senatorlar keńesiniń múshesi Tólegen Muhamedjanuly MUHAMEDJANOV dúnıege keldi.
Semeı oblysy Besqaraǵaı aýdanynyń Bógen aýylynda týǵan.
1969 jyly Semeı pedınstıtýtyn bitirip, osy qaladaǵy pedagogtik ýchılışede oqytýshy (1969-1973) boldy, Almaty memlekettik konservatorııasyn (qazirgi Qazaq ulttyq konser-vatorııasy) bitirdi.
1980-1982 jyldary Máskeý konservatorııasynda assıstent-stajer bolyp, 1982-1986 jyldary Almaty konservatorııasynda pedagogtik qyzmetpen aınalysty. 1987-1988 jyldary Qazaq akademııalyq opera jáne balet teatrynyń dırektory. 1990-1992 jyldar «Azııa daýysy» halyqaralyq baıqaýynyń dırektory, 1992-1996 jyldary «Mádenıet arqyly beıbitshilik» halyqaralyq assotsıatsııasy Qazaqstan bólimshesiniń tóraǵasy, 1996-1998 jyldary «Rýhanı kelisim kongresi» halyqaralyq qoǵamdyq qorynyń prezıdenti, 1998-2004 jyldary Aqmola (Astana) ákiminiń orynbasary, 2004-2007 jyldary III saılanǵan QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Halyqaralyq ister, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń múshesi, QR Parlamenti «Eńbek» depýtattyq tobynyń múshesi, 2007-2012 jyldary QR Parlamenti Senatynyń depýtaty, Áleýmettik-mádenı damý jónindegi turaqty komıssııanyń múshesi, 2012-2014 jyldary «Astana Opera» Memlekettik opera jáne balet teatrynyń dırektory qyzmetinde boldy.
12 jasynan án shyǵara bastaǵan mýzyka maıtalmany ár alýan mýzykalyq janrda jemisti eńbek etti. Horǵa arnalǵan kúıi men sımfonııalyq orkestrge arnalǵan «Kúı tolǵaýdyń» (1978), «Mahambet» sımfonııalyq poemasynyń (1979), «Aldarkóse» operasy men «Ǵajaıyptar eli» zong-operasynyń (ekeýi de 1980), kınofılmder men spektaklderge arnalǵan mýzykanyń jáne birtalaı ánderdiń avtory. Kóptegen ánderi R. Baǵlanovanyń («Іńkárim»), R. Rymbaevanyń («Zaman-aı»), N.Úsenbaevanyń («Aqjelken») jáne G. Sıqymbaevanyń («Men dep oıla»), basqa da aıtýly ánshilerdiń repertýarynan oryn aldy.
«Parasat» ordenimen marapattalǵan. QR Parlamenti Senatynyń depýtaty.
53 jyl buryn (1972) — qazaq ǵaryshkeri, Báıterek» SP» AQ basqarma tóraǵasy, Qazaqstan Respýblıkasynyń ǵaryshqa ushqan birinshi azamaty (ǵaryshtaǵy úshinshi qazaq), álemniń 545-shi ǵaryshkeriǵ «Halyq Qaharmanyǵ Qazaqstan ÁÁK general-maıory Aıdyn Aqanuly AIYMBETOV dúnıege keldi.
Taldy-Qorǵan (qazirgi Jetisý) oblysynda týǵan. Armavır joǵary áskerı avıatsııa ýchılışesin bitirgen.
Eńbek joly: 1993-1995 jyldary QR Áskerı-áýe kúshterindegi qyzmet, ıstrebıtel ushqysh, 1995-2003 jyldary Sý-27 ushaǵyndaǵy avıatsııalyq eskadrılıanyń avıatsııalyq bólimshesiniń komandıri, 2009-2016 jyldary QR Ulttyq ǵarysh agenttigi (UǴA) tóraǵasynyń keńesshisi, 2016-2019 jyldary «Qazaqstan Ǵarysh Sapary» Ulttyq kompanııasy» AQ ǵarysh júıelerin qurý jáne paıdalaný jónindegi vıtse-prezıdenti, 2019-2021 jyldary «Qazaqstan Ǵarysh Sapary» Ulttyq kompanııasy» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary — óndiris jónindegi basqarma múshesi, 2021-2024 jyldary «Qazaqstan Ǵarysh Sapary» Ulttyq kompanııasy» AQ basqarma tóraǵasy laýazymyn atqarǵan.
2024 jyldyń naýryz aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
«Otan» jáne «Altyn Juldyz» ordenderimen marapattalǵan.
48 jyl buryn (1977) Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń Shymkent qalasy boıynsha departamentiniń bastyǵy Rýslan Temirǵalıuly SEISEMBAEV dúnıege keldi.
QR Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń akademııasyn bitirgen.
Eńbek joly: 1997-2008 jyldary ulttyq qaýipsizdik organdarynda ofıtserlik laýazymdarda qyzmet atqardy. 2008-2023 jyldary ulttyq qaýipsizdik organdaryndaǵy basshy laýazymdardaǵy qyzmet etti, 2023-2024 jyldary QR Ulttyq qaýipsizdik komıteti tóraǵasynyń orynbasary boldy.
2021 jyly QR Prezıdentiniń Jarlyǵymen oǵan Ulttyq qaýipsizdik general-maıory ataǵy berildi.
Qazirgi qyzmetin 2025 jyldyń qańtarynan beri atqaryp keledi.
ІІ dárejeli «Aıbyn» ordenimen, mereıtoılyq jáne vedomstvolyq medaldarmen marapattalǵan. QR Ulttyq qaýipsizdik komıtetiniń qurmetti qyzmetkeri.
42 jyl buryn (1984) Qaraǵandy oblysy ákiminiń bilim, ishki saıasat, tilderdi damytý, jastar saıasaty, din, mádenıet jáne sport isteri jónindegi orynbasary Álibek Úsenuly ÁLDENEI dúnıege keldi.
Túrkistan oblysynda týǵan. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetin «Saıasattaný» mamandyǵy boıynsha, Qaraǵandy qarjy ınstıtýtyn «Qarjyger» mamandyǵy boıynsha, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasynyń magıstratýrasyn bitirgen.
Eńbek jolyn 2006 jyly QR Aqparat jáne sport mınıstrligi Aqparat jáne muraǵattar komıteti buqaralyq aqparat quraldary basqarmasynyń buqaralyq aqparat quraldarynyń monıtorıngi bóliminiń jetekshi mamany bolyp bastady. 2006 jyldan 2010 jylǵa deıin QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginde túrli laýazymdarda jumys istedi.
2010-2013 jyldary «2011 jylǵy 7-shi qysqy Azııa oıyndarynyń atqarýshy dırektsııasy» AQ marketıngtik saıasat boıynsha bas menedjeri, «Halyqaralyq baǵdarlamalar ortalyǵy» AQ jobalar bóliminiń menedjeri, «Samuryq-Qazyna» UÁQ aqparattyq-taldaý departamentiniń bas menedjeri qyzmetterinde eńbek etti.
2015-2019 jyldary «Ońtústik astana» teleradıokompanııasy» AQ Bas dırektory, 2019-2022 Astana qalasynda «AMANAT» partııasynyń hatshysy bolyp jumys istedi, 2023-2024 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiliginiń kommýnıkatsııalar bólimi meńgerýshisiniń orynbasary boldy.
Qazirgi laýazymyn 2024 jyldyń shildesinen bastap atqaryp keledi.