27 naýryz. Jylnama

Kazinform oqyrman nazaryna 27 naýryzǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.

ATAÝLY KÚNDER

Halyqaralyq teatr kúni

1962 jyldan bastap jyl saıyn atap ótiletin bul ataýly kún 1961 jyly ıÝNESKO janyndaǵy Halyqaralyq teatr ınstıtýtynyń Venada ótken 9-kongresinde bekitilgen bolatyn.

Qujat erkindigi kúni (Derekter erkindigi kúni)

Jyl saıyn naýryz aıynyń sońǵy sársenbisinde Eýropalyq erkin baǵdarlamalyq qamtamasyz etý qorynyń bastamasymen ótkiziledi. 2008 jyly iske qosyldy. Ashyq formattardyń arqasynda memlekettik organdar, kompanııalar, uıymdar jáne qarapaıym paıdalanýshylar faıldardy erkin almastyra alady jáne olarmen ózderine yńǵaıly jáne qoljetimdi dep tapqan baǵdarlamalarda jumys isteı alady.

ESTE QALAR OQIǴALAR

1930 jyly Jetisýdyń Aqsý aımaǵy qazaqtary Keńes ókimetiniń ujymdastyrý saıasatyna karsy kóterilis jasady. Olardyń qatary resmı derekterde 1 myń adamǵa deıin jetken. Kóterilisti Egeýbek Janbaıuly, Qaldybaı Qylıuly jáne Ǵalı Satyrbaıuly basqardy. 27 naýryz kúni kóterilisshiler Aqsý eldi mekenin basyp aldy. Qarý-jaraǵy jetkiliksiz kóterilisshiler ókimet áskerimen qaqtyǵysta oısyraı jeńilip, Balkash qalasy mańyndaǵy Jaman Jamal, Kúshikjan sekildi buırat-qum shoǵyrlaryn, jyńǵyldy mekenderdi tasalap júrdi. Kóterilisshilerdiń izderine túsken atty áskerler olardy qum ishinde qyrǵynǵa ushyratty.

1965 jyly Óskemen tıtanmagnıı kombınaty iske qosyldy. Kombınatta keýekti tıtan shyǵarylady.

1992 jyly Qazaqstan Respýblıkasy men Sırııa Arab Respýblıkasy arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynasty ornatý týraly hattamaǵa qol qoıyldy.

2002 jyly QR ІІM-de Kınologııa ortalyǵy quryldy.

2006 jyly Astanada Belgııa Elshiligi ashyldy. Belgııa Koroldigi Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik egemendigin 1991 jylǵy jeltoqsannyń 31-e moıyndady. 1992 jylǵy tamyzdyń 25-de dıplomatııalyq qarym-qatynas ornatyldy.

2007 jyly ǵarysh keńistigin paıdalaný salasyndaǵy qyzmetti júzege asyratyn Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq ǵarysh agenttigi quryldy.

2010 jyly Almatyda qazaqtyń tanymal aktrısasy, respýblıkanyń teatr ónerine eleýli úlesin qosqan Sábıra Maıqanovaǵa arnalǵan memorıaldyq taqta ashyldy.

Sábıra Maıqanova (1914-1995) Qyzylorda oblysynyń Syrdarııa aýdanynda dúnıege kelgen. 1958jyly Qazaqstannyń, 1970 jyly KSRO halyq ártisi. 1932 jyly qazirgi Qazaq memlekettik akademııalyq drama teatrynyń quramyna qabyldandy. Shyǵarmashylyq joly osy teatrdyń tarıhymen, ósý jolymen tyǵyz baılanysty.

2013 jyly Qazaqstan Ortalyq Azııada birinshi bolyp turaqty negizde júrek aýystyrý operatsııalaryn jasaýdy bastady.

2014 jyly Qazaqstan TMD elderiniń arasynda alǵash ret Eýropa fýtbol qaýymdastyǵy odaǵynyń (ÝEFA) kezekti kongresin qabyldady. ÝEFA-nyń 38-shi kongresi Astanadaǵy Táýelsizdik saraıynda ótti.

2015 jyly Nıý-Iork qalasynda BUU shtab-páterinde adamzat tarıhynyń eń qaıǵyly betteriniń biri – quldyq qurbandaryna arnalǵan «Qaıtý kemesi» («Ark of Return») turaqty eskertkishi ashyldy. Ashylý rásimi 25 naýryzda quldyq pen transatlanttyq adam saýdasynyń qurbandaryn eske alý halyqaralyq kúnine oraı uıymdastyryldy. Qazaqstan Afrıka, Latyn Amerıkasy jáne Karıb elderimen nıettes ekenin bildirip, eskertkishtiń qurylýyn qarjylandyrýǵa óz úlesin qosty.

2017 jyly Qytaıdyń Shanhaı qalasynda «China Top music Awards» mýzykalyq syılyǵynyń kezekti 24-i sharasy ótip, qazaqstandyq ánshi Dımash Qudaıbergen «Azııanyń eń tanymal ánshisi» (Best Asia popularsinger) nomınatsııasy boıynsha marapattaldy.

2017 jyly «Qazaqstan» ortalyq kınokontsert zalynda «Sahnager-2017» ulttyq teatr syılyǵyn tabystaý rásiminde úsh ulttyq teatrǵa akademııa ataǵy berildi. Respýblıkalyq uıǵyr, respýblıkalyq nemis jáne respýblıkalyq káris teatrlarynyń jetekshilerine arnaıy sertıfıkattar tabystaldy.

2018 jyly Ottavada Qazaqstan Respýblıkasy men Barbados arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynas ornatý týraly dıplomatııalyq notalar almasý rásimi ótti.

2019 jyly Qazaqstannyń Kanadadaǵy Elshiligi Toronto qalasyndaǵy qazaqtar qaýymdystyǵymen birlesip alǵash ret Naýryz meıramyn resmı túrde atap ótti. Meıramǵa baılanysty 400-den astam otandastarymyz, jergilikti isker jáne qoǵamdyq top ókilderi Kanadanyń eń iri megapolısinde bas qosty.

Іs-shara barysynda qazaq halqynyń ulttyq taǵamdary usynylyp, balalarǵa arnalǵan oıyndar men tapsyrmalar, sondaı-aq Kanadada turyp jatqan daryndy qazaqstandyqtardyń qatysýymen arnaıy merekelik kontsert uıymdastyryldy.

2021 jyly qazaq tilinde Ahmet Kenesarınniń «Nasab name Sultan Sydyq» kitaby jaryq kórdi. Sultan Ahmet Kenesarınniń tarıhymyz úshin erekshe qundy «Nasab na Sydyq sultan» eńbegi shaǵataı tilinen qazaq tiline aýdaryp, ǵylymı túsiniktemeler jazyp, kitap boıynsha Kenesary han men Sydyq sultannyń jaıaý júrý joldarynyń kartasyn basyp shyǵarǵan – belgili aqyn Erbol Alshynbaı.