27 maýsym. QAZAQPARAT KÚNTІZBESІ: ATAÝLY KÚNDER, OQIǴALAR, ESІMDER
27 maýsym, JUMA Djıbýtı Respýblıkasynyń Ulttyq meıramy - Táýelsizdik kúni. Djıbýtı - Afrıkanyń soltústik-shyǵysynda ornalasqan memleket. Shekarasy Efıopııamen, Somalımen jáne shyǵysynda Aden shyǵanaǵymen shektesedi. Ákimshilik jaǵynan 5 okrýgke bólinedi. Astanasy - Djıbýtı qalasy. Resmı tilderi - frantsýz jáne arab tilderi. Aqsha birligi - djıbýtı franki. Eldi Prezıdent basqarady. Zań shyǵarýshy organy bir palataly parlament - Depýtattar palatasy. Búkilálemdik balyqshylar kúni. 1984 jyldyń shilde aıynan bastap Balyq aýlaýdy baqylaý jáne damytý jónindegi halyqaralyq konferentsııanyń sheshimi boıynsha jyl saıyn atap ótiledi. Tájikstannyń ulttyq birligi kúni. Qazaqstan Respýblıkasy men Tájikstan arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynas 1993 jylǵy 7 qańtarda ornatyldy. Ózbekstanda baspasóz jáne buqaralyq aqparat quraldary qyzmetkerleriniń kúni. 1994 jyldan beri jyl saıyn atap ótilip keledi.
ESTE QALAR OQIǴALAR 9 jyl buryn (2005) Dúnıejúzilik keden uıymynyń Keden yntymaqtastyǵy keńesiniń 105-shi jáne 106-shy sessııasynda Qazaqstan Dúnıejúzilik keden uıymy Saıası komıssııasynyń múshesi bolyp saılandy. Dúnıejúzilik keden uıymy Saıası komıssııasy 1978 jyly quryldy. Onyń quramyna Dúnıejúzilik keden uıymyna 17-den asa belsendi múshe memleketter aımaqtyq negiz retinde eki jyldyq merzimge saılanady. Bul uıym búkilálemdik keden júıesiniń qyzmeti men damý máselelerin qarastyrady: halyqaralyq konventsııalardy jańartý jáne engizý, keden isi salasyndaǵy basqa da quqyqtyq amaldardy ázirleıdi. 8 jyl buryn (2006) Malaızııada Elbasynyń «Syndarly 10 jyl» kitabynyń malaı tilindegi aýdarmasynyń tanystyrylymy boldy. 8 jyl buryn (2006) Almatyda Qazaqstan men Reseı Prezıdentteriniń uıymdastyrýymen qurylǵan Eýrazııa damý banki óz jumysyn bastady. 7 jyl buryn (2007) Almatyda «Dombyra» dep atalatyn jańa jýrnal jaryq kórdi. Ol qazaq, orys jáne aǵylshyn tilderinde shyǵady. Mýzyka salasynda qazaq tilinde alǵash ret shyǵyp otyrǵan bul jýrnal ulttyq mýzyka ónerin, ádebıeti men tarıhyn, fılosofııasy men psıhologııasyn, pedagogıkasyn nasıhattaýmen qatar, olardyń rýhanı astarlary osy bir kıeli aspap únimen baılanysty ekenin jetkizýdi kózdeıdi. 5 jyl buryn (2009) Parıjde Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy memlekettik basqarý akademııasy jáne Frantsııanyń Ulttyq ákimshilik mektebi arasynda memorandýmǵa qol qoıyldy. Memorandýmnyń maqsaty ózara yntymaqtastyqta tájirıbe almasý, qaıta daıarlaý jáne memlekettik bılik, memlekettik basqarý jáne jergilikti ózin-ózi basqarýdyń organdarǵa arnalǵan kadrlarynyń biliktiligin joǵarylatýlarymen shuǵyldanatyn oqý oryndardyń oqý, ádistemelik, ǵylymı jáne kadrlyq qamtamasyz etý salasyn qaıta jańǵyrtý bolyp tabylady. 3 jyl buryn (2011) Qazaqstan Respýblıkasynyń Islam Konferentsııasy Uıymyna tóraǵalyq etýine arnalǵan nomınaldyq quny 1000 teńgelik eskertkish banknoty shyqty. 2 jyl buryn (2012) QR Іshki ister mınıstrligi óziniń 20 jyldyǵyna oraı «Estelik kitabyn» jaryqqa shyǵardy. Onyń maqsaty qyzmettik mindetterin oryndaý kezinde qaza tapqan polıtsııa qyzmetkerleriniń esimderin máńgi este qaldyrý boldy. 28 bólimnen quralǵan kitapta olardyń ómirbaıandary, erlik isteri baıandalyp, fotosýretteri berilgen. 2 jyl buryn (2012) BUU Bas hatshysynyń ekonomıkalyq jáne áleýmettik máseleler jónindegi orynbasary Sha Tszýnkan Qazaqstan Respýblıkasynyń delegatsııasyna «For the Second Best Experience on E-Participation Worldwide» degen jazý qashalǵan nagradany tabys etti. «E-qatysý» ındeksi boıynsha birinshi oryndy Ońtústik Koreıa men Nıderlandy, úshinshi oryndy AQSh pen Ulybrıtanııa aldy. Qazaqstan men Sıngapýr ekinshi oryndy bólisti. Bul ındeks azamattardyń úkimetpen onlaın-baılanysynyń (bloktar, áleýmettik jeliler, ınternet-konferentsııalar arqyly) múmkindikterin saralaý arqyly anyqtalady. ESІMDER 95 jyl buryn (1919-1952) dombyrashy, kúıshi, kompozıtor, Qazaqstannyń Eńbek sińirgen ártisi AHMETOVTemirbek dúnıege keldi. Ol 1937-1952 jyldary Qurmanǵazy atyndaǵy Qazaq halyq aspaptar orkestriniń dombyrashysy bolǵan. Onyń «Jetim bala», «Ekpin», «Terisqaqpaı», «Shernııaz» atty kúıleri bar. Kompozıtor kúıleriniń ereksheligi kóbinese kvınta buraýynda (teris buraý) oryndalady. 89 jyl buryn (1925) jazýshy ShІLTERHANOV Ábdiham dúnıege keldi. Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Ordabasy aýdanynda týǵan. Almaty aýylsharýashylyq ınstıtýtyn (Qazaq ulttyq agrarlyq ýnıversıtet) bitirgen. Uly Otan soǵysyna qatysqan. Báıdibek aýdany mektebiniń muǵalimi, aýdandyq partııa komıtetiniń nusqaýshysy, «Krasnaıa Nıva» ujymsharynyń tóraǵasy, Otyrar aýdanyndaǵy «Arys» ujymsharynyń dırektory, aýdanǵa turmystyq qajetti óteý kombınatynyń dırektory qyzmetterin atqarǵan. «Úsh báıterek», «Aq jaldyń aqyry», «Ataly sózder», «Sáttar Erýbaev» atty kitaptardyń avtory. І dárejeli Otan soǵysy ordenimen, medaldarmen marapattalǵan. 56 jyl buryn (1958) mýzykant, oryndaýshy, «A'Studio» tobynyń jetekshisi SERKEBAEV Baıǵalı dúnıege keldi. Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty konservatorııasyn bitirgen. «Araı» toby ujymynda belgili qazaq ánshisi Roza Rymbaevany súıemeldeýshi boldy. 1982 jyly «Araıdyń» barlyq mýzykanttary tarap ketti, al Roza Baıǵalıǵa jańa top jasaqtaýdy jáne ony basqarýdy usyndy. Jańa top ta burynǵy «Araı» ataýynda qaldy, keıinnen «Almaty-Stýdıo» dep ataldy, odan ári «A'Studio» ataldy. Qazirgi kezde óz ujymyna, «A'Studio» tobyna jáne basqalaryna prodıýserlikpen aınalysady. 90-shy jyldardyń basynda rejısser Alekseı Berkovıchpen «A-Stýdıo» týraly «Djýlııa» mýzykalyq fılmi túsirildi, oǵan mýzykanttardyń ózderi qatysty. 54 jyl buryn (1960) jazýshy ІZІMULY Maqsot dúnıege keldi. Atyraý oblysynda týǵan. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetin bitirgen. Batys Qazaqstan oblysy «Oral óńiri» gazetiniń, respýblıkalyq «Zerde» jýrnalynyń, «Ana tili» gazetiniń tilshisi, bólim meńgerýshisi, «Temirjolshy - Jeleznedorojnık», «Arýana» gazetteriniń jáne «Jalyn» jýrnaly bas redaktorynyń orynbasary, bas redaktory, bólim redaktory, «Qazaq entsıklopedııasy» redaktsııasynyń bólim meńgerýshisi, «Arys» baspasynyń bas redaktory qyzmetterin atqarǵan. Alǵashqy óleńderi 1973 jyly respýblıkalyq «Qazaqstan pıoneri» gazetinde jarııalanǵan. «Aıaqtalmaıtyn áńgime» atty kitaptyń, «Bederindeı kesteniń» áńgime-povest jınaqtarynyń avtory.
43 jyl buryn (1971) Pavlodar qalasynyń ákimi BAQAÝOV Bolat Jumabekuly dúnıege keldi. Pavlodar oblysynyń Jelezın aýdanynda týǵan. Qazaq quqyqtaný jáne halyqaralyq qatynastar ınstıtýtyn, Halyqaralyq bıznes akademııasyn bitirgen. 1993-1996 jyldary - «Ádilet» shaǵyn kásipornynyń dırektory. 1996-1998 jyldary - «Baqaýov» ujymdyq sharýashylyǵynyń basshysy. 1998-2007 jyldary kásipkerlikpen shuǵyldanǵan. 2007-2008 jyldary - «Tolymbek» ujymdyq sharýashylyǵynyń dırektory qyzmetterin atqarǵan. 2003-2008 jyldary Pavlodar oblystyq máslıhatyna depýtat bolyp saılanǵan. 2008-2011 jyldary - Qashyr aýdanynyń ákimi. 31 jyl buryn (1983) kásipqoı boksshy DEMЬıANENKO Vıtalıı Vıktorovıch dúnıege kelgen. WBA, WBC jáne WBO dúnıejúzilik boks uıymdarynyń jartylaı ortasha salmaqtaǵy úzdik boksshylarynyń ondyǵyna kiredi; Panazııalyq boks uıymynyń (RAVA) nusqasy boıynsha RAVA ataǵyn qatarynan 8 ret qorǵaǵany úshin sýperchempıon ataǵynyń ıegeri (2010); RAVA nusqasy boıynsha 2007 jyldyń úzdik boksshysy; WBO Asia-Pacific jáne WBC Asian Council nusqalary boıynsha chempıon beldikteriniń ıegeri.