25 jylda 1 myńnan astam dombyra jasaǵan ustaz
- Elzat Sharbatuly, kele jatqan Dombyra kúni qutty bolsyn! Uzaq jyldardan beri dombyra jasaýmen aınalysyp kelesiz. Ulttyq aspabymyzdy jasaýǵa degen qyzyǵýshylyq qalaı paıda boldy?
- 90-shy jyldardyń basynda Pedagogıka ınstıtýtynyń kórkemsýret-grafıka fakýltetin bitirgen edim. Sol kezde áriptesterimizdiń biri dál osy taqyrypta dıplom qorǵap, qolǵabys kórsetkenim bar. Sol ýaqytta dombyra jasaý ónerimen alǵash ret tanystym. Pedagogıka ınstıtýtyn bitirgennen keıin mektepke muǵalim bolyp jumysqa ornalastym. Ózderińiz de jaqsy bilesizder, 90-shy jyldar óte qıyn zaman bolatyn. jalaqy únemi keshiktirilip jatatyn. Al otbasyńdy asyraý, balalardy kıindirý qajet.
Mine, osy kezde mektepten ketip, tájirıbelik-synaq zaýytynyń sheberhana tsehyna brıgadır bolyp jumysqa ornalastym. Áli esimde, bastyǵymyz Abaıdyń 150 jyldyq mereıtoıyna oraı qazaqtyń ulttyq buıymdaryn, zattaryn jasaýǵa tapsyrma bergen edi. Dál sol kezde eń aldymen dombyra jasaýdy qolǵa aldyq. Buǵan qosa, sandyq, besik jáne turmysqa qajetti ózge de buıymdardy jasadyq.
- Ol 1995 jyl edi ǵoı. Sonda Abaıdyń 150 mereıtoıyna oraı mýzykalyq aspapty kóp jasadyńyzdar ma?
- Mereıtoı ótken Abaı aýdanyna shamamen 15-20 dombyra jasap aparǵan bolatynbyz. Qonaqtarǵa kórsetip, tipti azyn-aýlaq tıyn-teben de tapqan edik. Sol ýaqytta ishki daýysym «bul - seniń ómirlik isiń» dep belgi bergendeı boldy. Ol ýaqytta tapsyrys óte kóp bolatyn. Sol bir kezeńde qalanyń barlyq derlik joǵary oqý oryndaryn, kolledjer men mektepterin qazaqtyń qara dombyrasymen qamtamasyz ettim. Mine, osylaısha sheberligimdi shyńdadym. Áli esimde, bir ınstıtýt birden 30 dombyra satyp alǵan edi.
- Sol jyldary jalǵyz jumys istedińiz. Bir ózińizge dombyra jasaý qıyn soqpady ma?
- 1996 jyly bazarda Besqaraǵaı aýdanynan kelgen dombyra sheberimen tanystym. Ol da men sııaqty ulttyq mýzyka aspabymyzdy jasaýmen áýestenedi eken. Jıi sóılesip turdyq. Sodan keıin kúsh biriktirý jóninde sheshim qabyldadyq. Biz jaqsy dos bolyp kettik jáne uzaq jyldan beri birge jumys istep kelemiz. Iá, sol jyldary jalǵyz jumys isteý, onyń ústine dombyra jasaýǵa jaramdy aǵash tabý qıyn bolatyn.
- Bir dombyrany jasaýǵa kóp ýaqyt kete me?
- Árqalaı bolady. Degenmen, jyldam dombyra jasaýdan jarys ótip, oǵan qatysar bolsam, onda bir kúnniń ishinde bir aspapty jasaý shyǵýǵa bolady. Biz aspapty qalaı jasaımyz? Jalpy, muny óndiristik jolǵa qoıylǵan desem de bolady. Birinshi kúni birden 10 dombyranyń aǵashyn daıyndap alamyz. Kelesi kúni ólshemderimen kesip, úshinshi kúni keptirip qoıamyz. Al besinshi kúni barlyq 10 aspapty jasap shyǵamyz. Altynshy kúni qyrnap óńdep, bezendiremiz. Demek, 1 aptanyń ishinde birden 10 dombyrany jasap shyǵara alamyz. Eger 1 dombyradan jasaıtyn bolsaq, onda oǵan 2 apta, tipti aılar ketip qalýy múmkin.
- Shırek ǵasyrdyń ishinde myńnan astam dombyra jasaǵanyńyzdy aıtyp qalǵan edińiz. Al jalpy aspaptaryńyzdy mýzykanttar, aqyndar qalaı baǵalap jatyr?
- Dombyramyz barlyǵyna unaıdy. Jumysymyzdy maqtap, jaqsy baǵa beredi. Tipti aqyndarymyzdyń birine aspabymyzdyń unaǵany sonshalyq, ol qýanǵanynan maǵan arnap óleń de shyǵardy. Suranys bar. Buǵan qosa, ózge de qalalardan qońyraý shalyp, dombyra jasap berýimizdi ótinetinder de barshylyq. Óıtkeni, biz aspaptarymyzdy súıispenshilikpen, jan-tánimizben berilip jasaımyz.
- Ózińiz dombyra shertesiz be? Jalpy osynaý ulttyq aspabymyzdyń siz úshin qandaı mańyzy bar?
- Árıne, shertemin. Biraq, birden aıtaıyn, bul iske bıznes retinde ǵana qaraýǵa bolmaıdy. Bastapqyda tól mádenıetimizge óz úlesimdi qosý, sońymnan qandaı da bir iz qaldyrý oıymda bolǵan edi. Qolyma bir tıgen dombyradan endi ajyramaq emespin.
- Elzat Sharbatuly, mazmundy suhbatyńyz úshin rahmet!