25 maýsym. Tulǵalar týǵan kún
ESІMDER
Soltústik Qazaqstan oblysynyń Býlaev aýdanynda týǵan. Áýeli aýyl moldasynan sabaq alady. Budan soń ákesi Beken Maǵjandy Qyzyljardaǵy Begishev medresesine oqýǵa beredi. Musylmandyq ortasha dárejeli bilim beretin bul medreseni bes jyldaı oqyp bitirgen soń, 1910-1913 jyldary Ýfa qalasynda «Ǵalııa» medresesinde oqıdy. Osynda júrip «Sadaq» jýrnalyn shyǵarýǵa aralasyp, óziniń óleńderin jarııalaıdy. Abaıdyń óleńder jınaǵymen tanysady, tatar aqyn-jazýshylarymen dostasady. Arab, parsy, túrik tilderin oqyp úırenýin jalǵastyrady. Orys tilinen sabaq alady. Abaı úlgisimen Shyǵys pen Batys poezııasynan birdeı nár alady.
1913-1917 jyldary Ombydaǵy muǵalimder daıarlaıtyn semınarııada oqyp, ony úzdik bitiredi. Ombyda oqyp júrgen kezinde sondaǵy jastarmen tize qosyp, «Birlik» ádebı úıirmesin qurýǵa qolǵabys etip, onyń «Balapan» atty qoljazba ádebı jýrnalyn redaktsııalaıdy. 1917-1923 jyldary «Bostandyq týy», «Aqjol» gazetterinde jáne «Sholpan» jýrnalynda eńbek ete júrip, halyq aǵartý jumysyna belsene aralasady. 1923-1926 jyldary Máskeýde kórkem ádebıet ınstıtýtynda oqıdy. 1927-1929 jyldary Býrabaıda, odan soń Petropavlda oqytýshylyq qyzmetter atqarady.
1912 jyly Qazan shaharynda «Sholpan» atty óleńder jınaǵy jaryq kóredi. «Batyr Baıan», «Oqjetpestiń qııasynda», «Qoılybaıdyń qobyzy», «Ótirik ertegi», «Shyn ertegi» poemalarynda adam janynyń, psıhologııalyq álemniń qupııa syrlaryn, ıirimderin, damý dıalektıkasyn asqan sheberlikpen kestelep órnekteı bilgen. Keńes jyldary eki óleńder jınaǵyn jarııalady. Alǵashqysy - 1922 jyly Qazanda, ekinshisi Tashkentte basylyp shyqqan. Mektep oqýshylaryna, muǵalimderge arnap «Pedagogıka», «Bastaýysh mektepte ana tilin oqytý jóni» eńbekterin jarııalaǵan.
1929 jyly M.Jumabaev «Alqa» atty jasyryn uıym qurdy degen aıyptaýlarmen Máskeýdegi Býtyrka túrmesine qamalyp, 10 jyl aıdaýǵa kesilgen. 1936 jyly M. Gorkıı jáne E. Peshkovanyń aralasýymen bostandyq alyp, Qazaqstanǵa oralyp, Petropavl qalasyndaǵy mektepte orys tili men ádebıetinen sabaq bergen. 1937 jyly naýryzda Maǵjan Jumabaev Almatyǵa kelip, aýdarma isimen aınalysqan. 1938 jyly qaıtadan qamaýǵa alynyp, atý jazasyna kesildi. M. Jumabaevtyń «Alystaǵy baýyryma» óleńin Mustafa Shoqaı «ıAsh Túrkistan» jýrnalynda jarııalaı otyryp, ony túrkishildik kúresi úshin eń paıdaly óleń dep baǵalaǵan.
Qazaqstanda M.Jumabaev shyǵarmalary 1989 jyly ǵana qaıtadan jarııalana bastady. Almaty, Astana jáne Petropavl qalalaryndaǵy kóshelerge Maǵjan Jumabaev esimi berilgen. Petropavl qalasynda jáne aqynnyń týǵan aýylynda eskertkish qoıylǵan. Soltústik Qazaqstan oblysynyń burynǵy Býlaev aýdany M. Jumabaev aýdany bolyp ataldy. Halyqaralyq Túrki akademııasy 2018 jyldy «Maǵjan Jumabaev jyly» dep jarııalady.
Túrikmen KSR Krasnovodsk qalasynda týǵan. 1986 jyly I.M.Gýbkın atyndaǵy munaı jáne gaz ınstıtýtyn, 2008 jyly Ortalyq - Azııa ýnıversıtetin bitirgen.
Eńbek jolyn 1979 jyly - Ózen burǵylaý jumystary basqarmasynda tokar, burǵyshynyń kómekshisi, burǵyshy sheberiniń kómekshisi, óndiristik qyzmet kórsetý bazasynyń ınjeneri, burǵylaý sheberi, Jańaózen burǵylaý jumystary basqarmasynyń tehnologııa bólimi bastyǵynyń orynbasary. Uzaq jyldar boıy «KazTransOıl» AQ-da túrli laýazymdy qyzmetter atqarǵan. 2012-2017 jj. - Mańǵystaý oblysy ákiminiń birinshi orynbasary. 2017-2020 jj. «Qarajanbasmunaı» AQ Birinshi Vıtse - prezıdenti laýazymynda boldy.
Qazirgi qyzmetinde – 2020 jyldyń tamyz aıynan bastap.
«Nur Otan» partııasynyń múshesi. Qurmet ordenimen (2019), «Astanaǵa 20 jyl» medalimen marapattaldy (2018). «Magıstraldy qubyr kóliginiń qurmetti qyzmetkeri» qurmetti ataqqa ıe (2010).
A.Amanjolov atyndaǵy Shyǵys Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetin bitirgen, tarıhshy; Reseı Federatsııasy Prezıdentiniń janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasyn bitirgen, memlekettik jáne mýnıtsıpaldy basqarý.
Eńbek joly: Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet, aqparat jáne qoǵamdyq kelisim mınıstrliginiń ishki saıasat departamentiniń dırektory (2000-2003 jj.); «Qazınjınırıng» AQ atqarýshy dırektory (2003 jyldan bastap); Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń Aqparattyq-taldaý bóliminiń meńgerýshisi (2005 jyldan bastap); Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet, aqparat jáne qoǵamdyq kelisim mınıstrliginiń qoǵamdyq saıası jumystar departamentiniń dırektory (2008 jyldan bastap); «Ult TIMES» respýblıkalyq aptalyq áleýmettik-saıası gazetiniń redaktsııalyq alqasynyń tóraǵasy (2012-2013 jj.); «Mádenı damý ınstıtýty» QQ ǵylymı dırektory (2013-2015); QR Kásipodaqtar federatsııasy tóraǵasynyń keńesshisi (2017-2018 jj.). Eýrazııalyq ıntegratsııa ınstıtýtynyń dırektory (2019-2021 jj.).
2021 jyldyń qańtar aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
Taraz qalasynda týǵan. M.H. Dýlatı atyndaǵy Taraz memlekettik ýnıversıtetin, H.A. ıAsaýı atyndaǵy Memlekettik halyqaralyq qazaq-túrik ýnıversıtetin, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasyn, Frantsııanyń Ulttyq ákimshilik mektebin bitirgen.
Eńbek jolyn 1998 jyly jeke menshik kompanııada menedjer bolyp bastaǵan. Ár jyldary jeke kommertsııalyq qurylymdarda jumys istedi. 2007-2013 jyldary Astana qalasy Almaty aýdandyq sotynda qyzmet etti. 2013-2014 jyldary – QR Óńirlik damý mınıstrligi Kásipkerlikti damytý saıasaty departamenti Kásipkerlik qyzmetti normatıvtik-quqyqtyq retteýdi jetildirý basqarmasynyń basshysy, Óńirlerge monıtorıng júrgizý jáne baǵalaý departamenti Óńirlerge monıtorıng júrgizý jáne baǵalaý basqarmasynyń basshysy. 2014-2016 jyldary – QR Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Óńiraralyq yntymaqtastyq, óńirlerdi taldaý jáne baǵalaý departamenti dırektorynyń orynbasary, Óńirlik saıasat, óńirlerdi taldaý jáne baǵalaý departamenti dırektorynyń orynbasary. 2016-2018 jyldary – QR Investıtsııalar jáne damý mınıstrligi Investıtsııalar komıteti tóraǵasynyń orynbasary. 2018 jyly Shymkent qalasy Ońtústik Qazaqstan oblysy ákiminiń orynbasary boldy. 2018-2019 jyldary – Túrkistan oblysy ákiminiń orynbasary. 2019-2021 jyldary «QazAgro» ulttyq basqarýshy holdıngi» AQ basqarýshy dırektory – basqarma múshesi boldy.
Qazirgi qyzmetinde – 2023 jyldyń aqpanynan.
Almaty qalasynda týǵan. Qazaq ulttyq medıtsına ýnıversıtetin, Tulane ýnıversıtetin Bolashaq baǵdarlamasy boıynsha támamdaǵan.
2005-2007 jyldary S.J. Asfendııarov atyndaǵy Qazaq Ulttyq medıtsına ýnıversıtetiniń anatomııa kafedrasynyń zerthanashysy, hırýrgııalyq aýrýlar kafedrasy klınıkalyq ordınatýrasynyń tyńdaýshysy boldy. 2010 jyly «Qazaqstan Respýblıkasy Respýblıkalyq jedel medıtsınalyq járdem ǵylymı ortalyǵy» AQ jetekshi, bas mamany. 2010-2013 jyldary «Ulttyq medıtsınalyq holdıng» AQ menedjer, bas menedjer, departament dırektory bolyp qyzmet atqardy. 2013-2014 jyldary «Medıtsınalyq tehnologııalar jáne aqparattyq júıeler ortalyǵy» AQ prezıdenti. 2014-2016 jyldary «Medıker» JShS bas dırektorynyń orynbasary. 2016 jylǵy aqpannan tamyzǵa deıin Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstrliginiń Respýblıkalyq densaýlyq saqtaýdy damytý ortalyǵy bas dırektorynyń orynbasary laýazymyn atqardy. 2016-2017 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstrliginiń Medıtsınalyq qyzmetti standarttaý departamentiniń, Jobalardy basqarý departamentiniń dırektory. 2017-2018 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý mınıstrligi Jobalyq basqarý departamentiniń dırektory. 2018-2020 jyldary Soltústik Qazaqstan oblysy ákimdiginiń Densaýlyq saqtaý basqarmasynyń basshysy. 2020 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý mınıstrligi Taýarlar men kórsetiletin qyzmetterdiń sapasy men qaýipsizdigin baqylaý komıtetiniń tóraǵasy laýazymyn atqardy. 2021 jyly YDA Group janyndaǵy «KTC» Kazakh-Turkish Consalting JShS dırektorler keńesi tóraǵasynyń keńesshisi. 2021-2022 jyldary Soltústik Qazaqstan oblys ákiminiń orynbasary bolyp qyzmet atqardy.
Qazirgi qyzmetinde – 2022 jyldyń qazanynan.
