25 aqpan. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 25 aqpan kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
74 jyl buryn (1951) Teatr jáne kıno ártisi, QR eńbek sińirgen ártisi Merýert Qarataıqyzy ÓTEKEShOVA dúnıege keldi.
Batys Qazaqstan oblysynda týǵan. Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty memlekettik óner ınstıtýtynyń akterlik fakýltetin bitirgen. 1973 jyldan osy kezge deıin M.Áýezov atyndaǵy Qazaq memlekettik akademııalyq drama teatrynyń akrısasy. 1985 jyldan beri T.Júrgenov atyndaǵy ulttyq óner akademııasynda oqytýshy. «Ana – Jer-ana», «Móldir mahabbat», «Eski úımen qoshtasý», «Revızor», «Úlken ul», «Qaragóz» jáne basqa spektaklderde oınady. «Qyz Jibek», «Meniń aǵam», «Shoqan», «Mahambet», «Baqsy»» «Jylan jyly» fılmderine tústi. «Qurmet» ordenimen marapattalǵan, Máskeýde ótken Búkilodaqtyq jastar shyǵarmashylyǵy baıqaýynyń laýreaty, QazKSR jastar shyǵarmashyl jastar baıqaýynyń laýreaty. QR eńbek sińirgen ártisi.
69 jyl buryn (1956) QR Prezıdenti janyndaǵy Ulttyq ǵylym akademııasynyń vıtse-prezıdenti, fızıka-matematıka ǵylymynyń doktory, professor, Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ǵylym akademııasynyń akademıgi Asqar Serqululy JUMADІLDAEV dúnıege keldi.
Qyzylorda oblysy Shıeli aýdanynda týǵan. M.Lomonosov atyndaǵy Máskeý memlekettik ýnıversıtetin jáne aspırantýrasyn bitirgen.
1980-1994 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Ǵylym akademııasy Matematıka jáne mehanıka ınstıtýtynyń kishi, aǵa, bas ǵylymı qyzmetkeri, Matematıka ınstıtýty algebra zerthanasynyń meńgerýshisi, 1994-1995 jyldary QR Joǵarǵy Keńesi Ǵylym jónindegi daıarlaý komıtetiniń tóraǵasy boldy, 1995-2002 jyldary Germanııadaǵy Gambýrg, Mıýnhen, Bılefeld ýnıversıtetteriniń professory, Kembrıdj ýnıversıtetiniń janyndaǵy Nıýton ınstıtýtynda, A.Salam atyndaǵy Halyqaralyq teorııalyq fızıka ortalyǵynda, Shvetsııa koroldik ǴA-nyń Mıttag-Leffler atyndaǵy Matematıka ınstıtýtynda, Fılds atyndaǵy Matematıka ınstıtýtynda qyzmet atqaryp, dárister oqyǵan. Germanııanyń, AQSh-tyń memlekettik stıpendııalaryn, Shvetsııa koroldik Ǵylym akademııasynyń grantyn alǵan. 1995-2004 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Ǵylym akademııasy Matematıka ınstıtýty algebra zerthanasynyń meńgerýshisi qyzmetin atqarǵan. Ǵalymnyń negizgi ǵylymı zertteý eńbekteri Lı algebrasynyń kogomologııa teorııasyna arnalǵan. Ol oń sıpattamaly Lı algebrasynyń kogomologııalary men deformatsııalaryn jáne olardyń qoldanýyn zerttegen. Vektorlyq óris algebrasynyń bólshektenbeıtin keńeıýin eseptegen. Assotsıatıvti emes algebranyń tepe-teńdikterin tapty. 50-den astam ǵylymı eńbektiń avtory. Ol HІІ saılanǵan Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń, Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Keńesiniń depýtaty bolǵan.
2023 jyldyń mamyr aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
62 jyl buryn (1963) Ál-Farabı atyndańy Qazaq ulttyq ýnıversıteti janyndaǵy Adam quqyǵyn qorǵaý ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń dırektory Ánýar Qurmanbaıuly TÚGEL ómirge keldi.
Jambyl oblysynyń Sharbaqty kentinde dúnıege kelgen. Qazan memlekettik ýnıversıtetin bitirgen.
Eńbek joly: Lenın aýdandyq prokýratýrasynyń tergeýshisi, Frýnze qalalyq prokýratýrasynyń aǵa tergeýshisi qyzmetterin atqarǵan. 1991-1992 jyldary QR Bas prokýratýrasy basqarmasynyń prokýrory. 1992-1993 jyldary Almaty qalasynyń Alataý aýdany prokýrorynyń orynbasary. 1993-1995 jyldary QR Bas prokýrorynyń aǵa kómekshisi, Almaty qalasy Aqsaı aýdanynyń prokýrory, 1995-1998 jyldary QR Memlekettik tergeý komıtetiniń basqarma bastyǵy, QR Qaýipsizdik keńesiniń konsýltanty, Memlekettik tergeý komıtetiniń Almaty oblysy boıynsha departamenti bastyǵynyń orynbasary, Almaty oblysy boıynsha salyq polıtsııasy basqarmasy bastyǵynyń orynbasary. 1998-2000 jyldary «Qazaqstan temir joly» respýblıkalyq memlekettik kásiporny apparatynyń jetekshisi, 2000-2001 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiliginiń sektor meńgerýshisi, 2001-2002 jyldary QR ádilet vıtse-mınıstri, 2002-2004 jyldary QR Parlamenti Májilisi apparatynyń jetekshisi qyzmetin atqardy. 2005 jyly QR Advokattar odaǵynyń prezıdenti, 2012-2018 jyldary Respýblıkalyq advokattar alqasynyń tóraǵasy bolyp saılandy.
2020 jyldyń sáýir aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
60 jyl buryn (1965) Abaı oblystyq sotynyń tóraǵasy Qaırat Muratuly ChAQPANTAEV dúnıege keldi.
Óskemen pedagogıkalyq ınstıtýtyn bitirgen, eńbekke oqytý jáne jalpy tehnıkalyq pánder muǵalimi (1990); Shyǵys Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetin bitirgen, zańger (1996).
Eńbek joly: «Oblagroprom» Samara ATP RAPO qurylys brıgadasynda kómekshi jumysshy (1982-1983); Óskemen qalasyndaǵy mamandandyrylǵan jıhaz kásipornynda qurylysshylar brıgadıri (1990-1991); Úlbi metallýrgııalyq zaýytynyń jóndeý-qurylys tsehynda beton aralastyrǵysh mashınısi (1991-1992); Óskemen qalasyndaǵy mamandandyrylǵan jıhaz kásipornynyń Samara sharýashylyq ýchaskesi qurylysshylarynyń brıgadıri (1992-1996); «Parasat» jaýapkershiligi shekteýli seriktestiginiń zań keńesshisi (1996-1997); Samara oblysy prokýrorynyń kómekshisi, Shyǵys Qazaqstan oblysy Kókpekti aýdany prokýrorynyń kómekshisi (1997-1998); Óskemen qalasy prokýrorynyń kómekshisi (1998-1999); Shyǵys Qazaqstan oblystyq prokýratýrasynyń áleýmettik-ekonomıkalyq saladaǵy zańdylyqty qadaǵalaý bóliminiń prokýrory (1999-2000); Shyǵys Qazaqstan oblystyq prokýratýrasynyń qylmystyq ister boıynsha sot sheshimderiniń zańdylyǵyn qadaǵalaý bóliminiń prokýrory (2000-2001); Shyǵys Qazaqstan oblystyq prokýratýrasynyń sottarda qylmystyq isterdiń qaralý zańdylyǵyn qadaǵalaý bóliminiń prokýrory (2001-2002); Shyǵys Qazaqstan oblysy Besqaraǵaı aýdany prokýrorynyń orynbasary (2002-2003); Óskemen qalasynyń № 2 sotynyń sýdıasy (2003-2004); Shyǵys Qazaqstan oblysynyń № 2 Kókpekti aýdandyq sotynyń sýdıasy (2004-2005); Shyǵys Qazaqstan oblysynyń № 2 Kókpekti aýdandyq sotynyń tóraǵasy (2005-2009); Óskemen qalasynyń № 2 sotynyń tóraǵasy (2009-2014); Óskemen qalalyq sotynyń tóraǵasy (2014-2015); Shyǵys Qazaqstan oblystyq sotynyń qylmystyq ister jónindegi sot alqasynyń tóraǵasy (2015-2022.).
2022 jyldyń qyrkúıek aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
35 jyl buryn (1990) QR Prezıdentiniń keńesshisi – Prezıdenttiń halyqaralyq ekologııalyq yntymaqtastyq jónindegi arnaýly ókili Zúlfııa Bolatqyzy SÚLEIMENOVA dúnıege keldi.
Aqtóbe qalasynda týǵan. L.N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa Ulttyq ýnıversıtetinde «Halyqaralyq qatynastar» mamandyǵy boıynsha bakalavrıat pen magıstratýrany bitirgen. «Qaýipsizdik jáne halyqaralyq zertteýler» baǵdarlamasy boıynsha Japonııanyń Ulttyq saıası zertteýler ınstıtýtynda PhD doktor dárejesin alǵan.
QR Ekologııa, geologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrliginiń Klımattyq saıasat jáne jasyl tehnologııalar departamenti dırektorynyń orynbasary, Birikken Ulttar Uıymynyń (BUU) Azııa men Tynyq muhıtqa arnalǵan ekonomıkalyq jáne áleýmettik komıssııasynyń (Bangkok, Taıland) Qorshaǵan orta jáne damý, energetıka, sondaı-aq makroekonomıkalyq saıasat jáne damýdy qarjylandyrý jónindegi dıvızıondarynyń konsýltanty, Qazaqstan men Túrikmenstandaǵy BUU Damý baǵdarlamasynyń keńselerinde, QR Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstannyń strategııalyq zertteýler ınstıtýtynyń (QSZI) ǵylymı qyzmetkeri bolyp jumys istedi.
2023 jyldyń qyrkúıek aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.