23 jeltoqsan. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 23 jeltoqsan kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
57 jyl buryn (1968) halyqaralyq dárejedegi sport sheberi, jeńil atletıkadan Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen sport sheberi, Olımpıada chempıony Olga Vasılevna ShIShIGINA dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. Qazaq týrızm jáne sport akademııasyn bitirgen. Sportshy Qazaqstan jáne KSRO jasóspirimderi arasyndaǵy chempıony, 100 metrge kedergili júgirýden Azııanyń qola júldegeri, Azııa chempıony, 12-13-shi Azııa oıyndarynyń jeńimpazy, Álem chempıonatynyń kúmis júldegeri, álem chempıony, jabyq zalda 60 metrge kedergiler arqyly júgirýden álem chempıonatynyń kúmis júldegeri, Olımpıada oıyndarynyń chempıony atanǵan.
І dárejeli «Barys», «Qurmet», ІІ dárejeli «Dostyq» ordenderimen marapattalǵan, «Daryn» Memlekettik jastar syılyǵynyń laýreaty. QR Parlamenti Májilisiniń VI shaqyrylymynyń depýtaty, Ekologııa máseleleri jáne tabıǵat paıdalaný komıtetiniń múshesi, Olımpıada chempıony (2016-2022).
54 jyl buryn (1971) qazaqstandyq kınorejısser, akter, stsenarıst jáne prodıýser Ahan Qarǵambaıuly SATAEV dúnıege keldi.
Qaraǵandy qalasynda týǵan. 1994 jyly Júrgenov atyndaǵy Qazaq ulttyq óner akademııasyn (kıno jáne teledıdar) bitirgen.
Eńbek joly: 2003 jyly akter, rejısser, jarnamalyq rolıkterdiń prodıýseri; «Sataıfılm» kınostýdııasynyń negizin qalaýshy. 2016 jyly Astana Film Found kompanııasynyń negizin qalady. 2020-2022 jyldary Sháken Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» AQ prezıdenti qyzmetin atqardy.
«Qurmet» ordenimen marapattalǵan (2019). Qazaqstannyń kınoındýstrııasynyń úzdik qaıratkeri, «Jyldyń halyq súıiktisi» ulttyq syılyǵynyń laýreaty (2014), Qazaqstan kınematografıster odaǵynyń «Qulager» ulttyq syılyǵynyń laýreaty (2012), «Anaǵa aparar jol» tolyqmetrajdy kórkem fılmi úshin Qazaqstan Respýblıkasynyń ádebıet jáne óner salasyndaǵy Memlekettik syılyǵynyń laýreaty (2018); «Altyn juldyz» syılyǵynyń birneshe dúrkin ıegeri; Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri ataǵyna ıe boldy (2013).
47 jyl buryn (1978) Bas prokýratýranyń Quqyqtyq statıstıka jáne arnaıy esepke alý jónindegi komıteti tóraǵasynyń orynbasary Murat Kóbegenuly QUSAIYNOV dúnıege keldi.
Qazaq memlekettik zań ýnıversıtetin «quqyqtaný» mamandyǵy boıynsha bitirdi.
Eńbek jolyn 2000 jyly Astana qalasy Saryarqa aýdany prokýratýrasynda taǵylymger bolyp bastaǵan. Ár jyldary Astana qalasynyń, Aqmola oblysynyń prokýratýrasynda jáne Bas prokýratýranyń ortalyq apparatynda jumys istedi. Bas prokýratýranyń Quqyqtyq statıstıka jáne arnaıy esepke alý komıtetinde basshylyq qyzmetterdi atqardy. Komıtettiń Nur-sultan qalasy boıynsha Quqyqtyq statıstıka jáne arnaıy esepke alý jónindegi basqarmasy bastyǵy laýazymynda boldy.
Qazirgi qyzmetin 2022 jyldyń tamyz aıynan beri atqaryp keledi.
40 jyl buryn (1985) Sháken Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» ulttyq kınostýdııasynyń prezıdenti Aıdar Orazbekuly OMAROV dúnıege keldi.
Almatyda dúnıege kelgen. Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetin qarjy mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: memlekettik qyzmet (2010); memlekettik jáne kvazımemlekettik sektorlardaǵy basshylyq laýazymdar — «Ónerkásiptik aımaq» JShS (qarjylyq josparlaý bóliminiń bastyǵy); «Almaty týrıstik aqparattyq ortalyǵy» JShS qarjy dırektory; Almaty qalasy ákimdigi janyndaǵy shyǵarmashylyq salalardy damytý jónindegi jobalyq keńseniń qyzmetkeri (2020); Almaty qalasynyń «Almaty Creative» shyǵarmashylyq jáne mádenı salalar kásipkerleri qaýymdastyǵynyń basqarma múshesi; «Ulttyq kınony qoldaý memlekettik ortalyǵy» KEAQ qarjy dırektory (2020-2023); Sháken Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» ulttyq kınostýdııasynyń vıtse-prezıdenti (2023-2024).
2024 jyldyń tamyz aıynan beri qazirgi qyzmetin atqaryp keledi.
39 jyl buryn (1986) Qazaqstan Respýblıkasy Bilim mınıstrligi Bilim berý sapasyn qamtamasyz etý komıtetiniń tóraǵasy Serik Keńesuly ÁShІROV dúnıege keldi.
Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetin halyqaralyq qatynastar mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń Konsýldyq qyzmet departamentiniń mamany (2009); vıtse-konsýl; Dýbaıdaǵy (BAÁ) Qazaqstan Respýblıkasynyń Bas konsýldyǵynyń birinshi hatshysy (konsýly) (2009-2012); Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń Konsýldyq qyzmet departamentiniń birinshi hatshysy (2013-2014); Italııa Respýblıkasyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń birinshi hatshysy (konsýly) (2014-2016); Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń EKSPO-2017 komıssary hatshylyǵynyń keńesshisi (2016-2017); Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń Memlekettik hattama qyzmetiniń keńesshisi (2017-2020); Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrliginiń Memlekettik hattama qyzmetiniń basshysy (2020-2022); Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstriniń hattamasynyń bas ınspektory (2022); Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstriniń hattama bastyǵy, Astana (2022-2023); Hattama bastyǵy — Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstriniń hatshylyǵy meńgerýshisiniń orynbasary (2023-2024); Qazaqstan Respýblıkasy Bilim mınıstrliginiń Bilim berý sapasyn qamtamasyz etý komıteti tóraǵasynyń orynbasary (2024-2025).
2025 jyldyń tamyz aıynan beri qazirgi qyzmetinde.
136 jyl buryn (1889-1937) Alashorda úkimetiniń Batys bólimshesiniń múshesi jáne belsendi qaıratkeri Bıjan (Bıjanǵalı) Ábilqasymuly JANQADAMOV dúnıege keldi.
B.Janqadamov 1916 jyly qazaqtan maıdandaǵy tyl jumysyna adam alýdy toqtatý jónindegi Jaıyq syrty qazaqtary delegatsııasy quramynda Petrogradqa bardy. Sol jyly qazan aıynda Qazan qalasynda oqıtyn bir top qazaq stýdentteriniń qatarynda maıdandaǵy tyl jumysyna alynǵandarǵa, olardyń úı-ishine kómektesý jóninde «Qazaq» gazetine hat jazdy. 1917 jyly naýryz aıynda Á. Bókeıhannyń shaqyrýymen qazaq oqyǵandary tobynda Batys maıdanǵa kelip, jigitterdi elge jetkizý isin uıymdastyrdy. 1917 jyly kúzde el ishindegi yqpaldy adamdardyń usynýymen Jympıty ýezdik zemstvo basqarmasy tóraǵalyǵyna Jálenovpen balamaly negizde sharǵa (saılaý) túsip, basym daýyspen tóraǵa boldy. Ol Zemstvo júıesin birden-bir jergilikti bılik organy dep bilip, onyń demokrattyq negizde jumys istep, halyq sharýashylyǵy mindetterin tolyqtaı atqarýyna kúsh jumsady. M. Shoqaı, H. Dosmuhamedov, I. Qashqynbaev, B. Qarataevtarmen tyǵyz baılanysta jumys istep, Alashordanyń úkimet retinde tanylýyna zor úles qosty. 1937 jyly sáýirdiń 10-ynda «belsendi alashordashy, halyq jaýy» retinde tutqyndaldy. Jaýap alý kezinde J. Dosmuhamedovty qurmetteıtinin, A. Baıtursynovtyń, M. Jumabaevtyń talantyna bas ıetinin taısalmaı aıtyp, Batys Alashorda quramynda bolǵanyn jasyrmaǵany úshin 1937 jylǵy jeltoqsannyń 2-de atyldy. Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy soty kollegııasynyń 1992 jylǵy qyrkúıektiń 16-daǵy uıǵarymymen aqtaldy.
88 jyl buryn (1937-2011) kompozıtor, Qazaqstannyń halyq ártisi, QR Memlekettik syılyǵynyń laýreaty Myńjasar MAŃǴYTAEV dúnıege keldi.
Ońtústik Qazaqstan oblysynda týǵan. Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty memlekettik konservatorııasyn professor K. H. Qojamıarovtyń klasy boıynsha bitirgen. Mańǵytaevtyń shyǵarmashylyǵynyń janry árqıly, ashyq áýezdiligimen aıryqshalanady, onyń ulttyq — boıaýly mánerine vokaldyq jáne halyq-aspaptyq erekshelikterdi biriktirý tán. Mańǵytaevtyń máneri ásirese, «Qozy men Baıan» baletinde, «Arman», «Qulager» sımfonııalyq poemalarynda «Sheksiz mahabbat» oratorııasynda, «Aqsaq qulan», «Jaılaýda», «Qarataý áýenderi» sııaqty horǵa arnalǵan poemalarynda, ánderinde anyq iz salǵan. Uly Abaıdyń óleńine jazylǵan «Ne izdeısiń kóńilim», «Qalqam-aı, men úndemeı júremin kóp», «Ólse — óler tabıǵat, adam ólmes…» óleńderine án-romanstar jazdy. Sazger jalpy sany úsh júzge taıaý án shyǵardy. Onyń vokaldyq-hor, aspaptyq, sımfonııalyq oratorııa-kantatalary, orkestrlik poema-sıýıtalary, kınofılmder men spektaklderge jazǵan shyǵarmalary zaman tynysyn, ómir shyndyǵyn, dúnıe sulýlyǵyn jyrlaıdy. Aqan seriniń «Qaratorǵaı» ánine jazǵan varıatsııalary men «Arman» atty sımfonııalyq poemasynda, І.Jansúgirovtiń «Qulager» poemasynyń jelisine jazǵan sımfonııasy men «Do-major» sımfonııasynda, «Qozy Kórpesh-Baıan sulý», «Aqtolǵaı» sımfonııalyq sıýıtalarynda halyq áýenderin sheber paıdalanǵan. Al halyq orkestrine arnap jazǵan «Kóktem» poemasy men «Kontserttik kúı», «Yrǵaqty», «Tógilmeli» atty kúıleri, tórt bólimdi «Aqqýdyń aırylýy» degen toptamasy onyń kompozıtorlyq múmkindiginiń jańa qyryn ashty. «Qarataý áýenderi», «Dala daýysy», «Jaılaýda» hor poemalary men hor sıýıtalary, «Aýyl toıy», «Elim meniń» vokaldyq-horeografııalyq kompozıtsııasyn tyńdaýshy qaýym jyly qabyldady. «Aqan seri — Aqtoqty», «Stalınge hat», «Neke qııar», «Bizdiń úıdiń juldyzdary» spektaklderine, «Báısheshek», «Kókjıek» kınofılmderi men Q. Sátbaev týraly derekti fılmge, «Qojanasyr sáýletshi», «Áýlıe esek», «Úsh túlek» t. b. mýltfılmderge mýzyka jazdy.
«Qurmet» ordenimen marapattalǵan.