23 sáýir. Tulǵalar týǵan kún

ASTANA. QazAqparat - Búgin, 23 sáýirde tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? QazAqparat oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.

ESІMDER

105 jylburyn (1918-2006) Qazaqstannyń Halyq qaharmany, jazýshy, Ekinshi dúnıejúzilik soǵys ardageri, áıgili partızan Qasym QAISENOV dúnıege kelgen.

Shyǵys Qazaqstan oblysynyń Ulan aýdanynda týǵan. Óskemen saıası-aǵartý tehnıkýmyn bitirgen. 1939-1940 jyldary Pavlodar oblystyq oqý bóliminde ınspektor boldy. 1940 jyly Qyzyl armııa qataryna shaqyrylyp, arnaýly áskerı mektepten ótken. Ekinshi dúnıejúzilik soǵys jyldarynda jaý tylynda partızandyq qozǵalysty uıymdastyrýǵa belsene qatysqan. Partızan qozǵalysynyń alǵashqy jetekshileri retinde Zakarpate, Moldavııa, Rýmynııa, Chehoslovakııa jerin nemis basqynshylarynan azat etýge, kóptegen kúrdeli operatsııalardy júzege asyrýǵa qatysqan. Qasym Qaısenov soǵys jyldarynda ózin ójet, tapqyr jáne uıymdastyrý qabileti zor komandır retinde kórsetti. Ol basshylyq etken otrıad kóptegen operatsııalardy sátti júzege asyryp, jaýǵa dúrkin-dúrkin soqqy bergen. 1945-1953 jyldary Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesi tóralqasynda, Jambyl oblysynyń Jýaly, Sverdlov aýdandyq keńesteriniń atqarý komıtetinde jaýapty qyzmette bolǵan. 1953-1970 jyldary Qazaqstan Jazýshylar odaǵynda, «Jazýshy», «Qaınar» baspalarynda redaktor, dırektordyń orynbasary qyzmetterin atqarǵan. UOS kezindegi óziniń partızandyq ómir joly, qarýlas dostarynyń qaharmandyq erlik isteri jaıly syr shertetin «Jas partızandar», «Ilko Vıtrıak» «Pereıaslav partızandary», «Ajal aýzynda», «Partızan soqpaqtary», t.b. áńgime, ocherk, povest jınaqtaryn shyǵarǵan. Shyǵarmalary orys, ýkraın, qyrǵyz, t.b. tilderge aýdarylǵan. Kórkem aýdarma salasynda M. Mýratovtyń «Lomonosovtyń jastyq shaǵy», Nıkolaı Tomannyń «Sabyltqan saǵym», Mamed Kýlızade Jalıldiń «Poshta jáshigi» kitaptaryn qazaq tiline tárjimalaǵan.

3-dárejeli «B. Hmelnıtskıı», 2 márte 1-shi dárejeli «Otan soǵysy» ordenderimen, kóptegen medaldarmen, sondaı-aq «Chehoslovakııa partızany» ordenimen, esimi jazylǵan qarýmen marapattalǵan.

61 jyl buryn (1962) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń VIII shaqyrylymynyń depýtaty, Áleýmettik-mádenı damý komıtetiniń múshesi Qazybek Jarylqasynuly ISA dúnıege keldi.

Ońtústik Qazaqstan (qazirgi Túrkistan) oblysynda týǵan. Abaı atyndaǵy Qazaq memlekettik pedagogıkalyq ınstıtýtynyń kórkemdik-grafıkalyq fakýltetin (1984) támamdaǵan.

Eńbek joly: Shardara aýdany Qyzylqum aýylynda orta mektep muǵalimi (1984-1991); «Jas qazaq» birinshi respýblıkalyq demokratııalyq gazetiniń bólim meńgerýshisi (1991-1993); «Órken» gazetiniń bólim redaktory (1993-1998); «Qazaqparat» baspa korporatsııasynyń vıtse-prezıdenti (1998-2000); «Jas qazaq úni» gazeti birinshi bas redaktory – dırektor (2000-2002); «Jas qazaq úni» gazeti redaktorlar keńesi tóraǵasy – bas dırektor, «Juldyzdar qupııasy» jýrnalynyń bas redaktory, «Turan» baspasynyń dırektory (2009-2012); Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Ulttyq qoǵamdyq senim keńesi múshesi (2019 jyldan bastap).

2021 jyldyń qańtarynan bastap qazirgi qyzmetinde. «Qurmet» (2011), «Parasat» (2018) ordenderimen, «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 20 jyl» (2011), «Sergeı Esenın» (2014) medaldarymen, «Mádenıet qaıratkeri» (2009), «Til janashyry» (2011), «Aqparat salasynyń úzdigi» (2014) tós belgilerimen marapattalǵan. «Tátti shól» kitaby úshin Halyqaralyq «Alash» ádebı syılyǵyn (2008) alǵan.

57 jyl buryn (1966) Qazaqstan Respýblıkasynyń saıası qaıratkeri Balaıym Týǵanbaıqyzy KESEBAEVA dúnıege keldi.

Shymkent oblysy (qazirgi Túrkistan oblysy) Kırov aýdany Jambyl kolhozynda týǵan. Taldyqorǵan zań tehnıkýmyn, ál-Farabı atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin, Qorqyt Ata atyndaǵy Qyzylorda memlekettik ýnıversıtetiniń bakalavrıatyn bitirgen.

Eńbek joly: 1985-1993 jyldary – Taldyqorǵan zań tehnıkýmynyń, ál-Farabı atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń stýdenti. 1985-1988 jyldary – Shymkent oblystyq atqarý komıtetiniń ádilet bóliminde keńse meńgerýshisi. 1993-1994 jyldary – Almaty qalasyndaǵy «ShaHar» arhıtektýra-jobalyq kooperatıvinde is júrgizýshi. 1994-1998 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasy Ádilet mınıstrliginiń keńesshisi, bas keńesshisi, bas mamany, bólim bastyǵy. 1999-2002 jyldary – Qyzylorda oblysy Ádilet basqarmasy bastyǵynyń orynbasary. 2002-2004 jyldary – Mańǵystaý oblysy Ádilet departamentiniń bastyǵy. 2004-2009 jyldary – Qazaqstan Respýblıkasy Ádilet mınıstrliginiń Іshki ákimshilik departamentiniń dırektory. 2009-2016 jyldary – Qyzylorda oblysy Ádilet departamentiniń bastyǵy. 2016 jylǵy 24 naýryzdan – altynshy saılanǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, «Nur Otan» partııasynyń tizimi boıynsha saılanǵan, Zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma komıtetiniń múshesi.

2021 jyldyń qańtar aıynan 2023 jylǵa deıin Májilis Tóraǵasynyń orynbasary boldy. «Qurmet» ordenimen, «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 20 jyl» mereıtoılyq medalimen, «Eren eńbegi úshin», «Ádilet organdary júıesin damytýǵa qosqan úlesi úshin» medaldarymen jáne «Ádilet organdary júıesiniń qurmetti qyzmetkeri» tósbelgisimen marapattalǵan.