21 qyrkúıek. QazAqparat kúntizbesi
21 qyrkúıek, JUMA
Halyqaralyq beıbitshilik kúni
Jyl saıyn 21 qyrkúıekte atap ótiletin Halyqaralyq beıbitshilik kúni soǵys otyn toqtatý men zorlyq-zombylyqtan bas tartýǵa shaqyrady.
Halyqaralyq beıbitshilik kúnin BUU-nyń Bas Assambleıasy 1981 jyly bekitken. 2002 jyldan bastap atap ótiledi. Halyqaralyq beıbitshilik kúnin 21 qyrkúıekte merekeleý týraly sheshim BUU Bas Assambleıasynyń 55 sessııasynda (2001 jylǵy 28 qyrkúıegindegi №A/RES/55/282 arnaıy qarary) qabyldandy.
Bas Assambleıa bul kún búkil álemde zorlyq-zombylyqtan bas tartý jáne soǵys otyn toqtatý kúni bolsyn dep jarııalady. Barlyq elderge osy kúni áskerı qımyldar júrgizbeý usynyldy.
Jyl saıyn 21 qyrkúıekte BUU-da, dástúrge saı Beıbitshilik qońyraýy janyndaǵy saltanatpen bastalatyn, túrli sharalar ótkiziledi. Saltanat rásimi BUU Bas hatshysynyń arnaý sózimen bastalyp, sosyn ol qońyraýdy urady. Sonan soń bir mınýt únsizdik ornap, BUU Qaýipsizdik keńesiniń tóraǵasy sóz arnaıdy.
Armenııanyń Táýelsizdik kúni
1991 jylǵy 21 qyrkúıekte bolǵan búkilhalyqtyq referendýmda kópshilik táýelsiz memleket qurýdy qoldady.
Qazaqstan Respýblıkasy men Armenııa arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynas 1992 jylǵy 27 tamyzda ornatyldy.
Belızdiń ulttyq meıramy - Táýelsizdik kúni (1981)
Belız - Ortalyq Amerıkadaǵy ıÝkatan túbeginde ornalasqan memleket. Soltústigi men soltústik-batysy Meksıkamen, batysy men ońtústigi Gvatemalamen, shyǵysy Karıb teńizimen shektesedi. Astanasy - Belmopan qalasy. Memlekettik tili - aǵylshyn jáne ıspan tilderi.
Malta Respýblıkasynyń Ulttyq meıramy - Táýelsizdik kúni (1964)
Malta - Jerorta teńizindegi Malta, Gotso, Komıno, Kemýnet, Fılfla araldarynda ornalasqan memleket. Astanasy - Valletta qalasy. Memlekettik tili - malta jáne aǵylshyn tilderi. Aqsha birligi - malta lırasy.
Rosh-a-Shana
Evreı halqynyń jańa jyly. Ivrıt tilinen aýdarǵanda «jyl basy» degen maǵynany bildiredi jáne evreı kúntizbesi boıynsha tıshreı aıynyń 1 jáne 2 kúninde atalyp ótiledi. Grıgorıan kúntizbesi boıynsha bul mereke ádette qyrkúıek aıyna sáıkes keledi.
Aýaǵa zııandy zattardy shyǵarmaý kúni
Jyl saıyn 21 qyrkúıek kúni atmosferaǵa zııandy gazdardy shyǵarý máselesine neǵurlym kóp adamnyń nazaryn aýdarý úshin túrli is-sharalar ótkiziledi.
Ońtústik jartysharda kóktem kúni
21 qyrkúıek Ońtústik jarty shary elderinde kóktemniń bastalýy sanalady, bul merekeniń memlekettik mártebesiniń bolmaýyna, resmı jumys kúni bolǵandyǵyna qaramastan birqatar Ońtústik Amerıka elderinde keńinen atap ótiledi.
Brazılııada aǵash egý kúni
Brazılııa - aǵash otyrǵyzý kúnin jylyna eki ret merekeleıtin sırek elderdiń biri. Negizgi mereke 21 qyrkúıekte atap ótiledi. Keı shtattarda klımattyq jaǵdaılarǵa baılanysty shara naýryz aıynyń sońǵy aptasynda merekelenedi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1993 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaev GFR-ǵa resmı saparmen bardy. Sol kúni N.Á.Nazarbaev GFR federaldy prezıdenti Rıhard fon Vaıtszekkermen, ekonomıka mınıstri ıÝrgen Mellemanmen, HDO/HÁO parlamenttik fraktsııasy tóraǵasynyń birinshi orynbasary Volfgang Bechpen, «Doıche bank» basqarma múshesi Gerhard Krýppen, «Sımens AG» kontserniniń basqarma múshesi Peter fon Sımenspen kezdesti.
1993 jyly Qazaqstan Respýblıkasy men Albanııa Respýblıkasy arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynastardy ornatý týraly nota almasý ótti.
1994 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Jarlyǵymen memlekettik ókimet jáne basqarý organdarynyń sybaılas jemqorlyq pen uıymdasqan qylmysqa qarsy kúres jónindegi qyzmetiniń tıimdiligin arttyrý jáne ony úılestirý, sondaı-aq memlekettik organdar laýazymdy adamdarynyń quqyqqa qarsy is-áreket jasaǵany úshin jaýapkershiliginiń shúbásizdigin qamtamasyz etý maqsatynda Sybaılas jemqorlyq pen uıymdasqan qylmysqa qarsy kúres jónindegi respýblıkalyq komıssııa quryldy.
1995 jyly Ýkraına astanasy Kıevte Abaıdyń 150 jyldyǵyna arnalǵan merekelik sharalar bolyp ótti.
1997 jyly QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaev óziniń rezıdentsııasynda resmı saparmen kelgen Ýkraına prezıdenti Leonıd Kýchmamen kezdesti. N.Nazarbaev pen L.Kýchma Qazaqstan Respýblıkasy men Ýkraına arasyndaǵy ekonomıkalyq yntymaqtastyqty odan ári damytý týraly kelisim men birlesken kommıýnıkege qol qoıdy.
2001 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Nazarbaev Qazaqstan-Vatıkan qarym-qatynastaryn damytýǵa qosqan eleýli úlesi, eki memleket arasyndaǵy san tarapty baılanystardy ornatýǵa tıgizgen yqpaly úshin Vatıkannyń Memlekettik hatshysy Andjelo Sodanony І dárejeli «Dostyq» ordenimen marapattaý týraly Jarlyqqa qol qoıdy.
2005 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstrliginiń Qazyna komıteti álemniń eń joǵary syılyǵy - aqparattyq tehnologııalar salasyndaǵy erekshe ıntegraldy aqparattyq júıeni engizgeni úshin «Memlekettik jáne kommertsııalyq emes uıymdar» sanatynyń The Computerworld Honors halyqaralyq baǵdarlamalar sertıfıkatymen marapattaldy.
2005 jyly Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy Ulttyq túrik mádenıet ortalyǵynyń ókili Zııatdın Qasanov kóp ultty elde ultaralyq birlik pen kelisimdi nyǵaıtqany jáne ıÝNESKO-nyń osy saladaǵy strategııalaryna belsendi qoldaý kórsetkeni úshin «Altyn qyran» qurmet belgisimen marapattaldy.
Syılyqty ortalyq jetekshisine Eýropalyq komıssııanyń múshesi Kım Sen tapsyrdy. Sonymen qosa oǵan «Azııa - odna semıa» halyqaralyq qaıyrymdylyq qaýymdastyǵynyń jáne Eýropalyq ýnıversıtetiniń Qurmetti ǵylym doktorynyń dıplomy tapsyryldy.
2005 jyly Almatynyń Ortalyq kórme zalynda «Dınozavrlardyń qaıtyp oralýy» atty kórme ashyldy.
Kórmege dınozavrlardyń tabylǵan súıekterinen ǵylymı taldaý negizinde jasalǵan robottandyrylǵan maketter qoıylǵan. Zamanaýı kompıýterlik baǵdarlamalardyń kómegimen paleontologııalyq zertteýlerdiń qorytyndysy negizinde dınazavrlardyń syrtqy kelbeti, terisi qalpyna keltirildi.
Kórmeniń negizgi ereksheliginiń biri - 400 mıllıon jyl burynnan qazirgi kúnge deıingi jer betindegi tirshiliktiń kezeńderi kórsetilgen.
2009 jyly Atyraýda Eýropa Qaýipsizdik jáne Yntymaqtastyq Uıymynyń Kaspıı aımaqtyq Orhýs ortalyǵyn qurý jónindegi memorandýmǵa qol qoıyldy.
Bul qujatqa Qazaqstan Respýblıkasy Qorshaǵan ortany qorǵaý mınıstrliginiń, oblys ákimdiginiń, EQYU-nyń Astanadaǵy ortalyǵynyń jáne respýblıkanyń úkimettik emes uıymdary ekologııalyq forýmynyń ókilderi qol qoıdy. Bul respýblıkamyzdaǵy aımaqta qurylǵan alǵashqy Orhýs ortalyǵy.
2010 jyly Astanadaǵy Kongress-hollda memlekettik tildi meńgergen túrli ult ókilderiniń «Tili birdiń tilegi bir» atty jalpy respýblıkalyq forýmy ótti.
2011 jyly Qazaqstan Táýelsizdiginiń 20 jyldyǵy aıasynda QR Ulttyq banki «Meniń Qazaqstanym» taqyrybynda úzdik moneta dızaınyna baıqaý jarııalady.
2011 jyly Memleket basshysy Frantsııanyń jetekshi taldaý jýrnaldarynyń biri L'ESSENTIEL des Relations Internationales-ke suhbat berdi. Bedeldi basylymnyń suraqtaryna jaýap bergen Prezıdent Qazaqstannyń damýy, ishki saıası turaqtylyqtyń qupııasy, eldiń halyqaralyq arenadaǵy basymdyqtary jaıly áńgimeledi.
2011 jyly Nıý-Iorkte Birikken Ulttar Uıymy Bas Assambleıasynyń 66-sessııasy óz jumysyn bastady. Oǵan Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev qatysty.
2011 jyly Memleket basshysy N. Nazarbaev Nıý-Iorkke jumys sapary aıasynda «Ekson Mobıl» korporatsııasy Dırektorlar keńesiniń tóraǵasy Reks Tıllersonmen kezdesti. Kezdesýde ınvestıtsııalyq yntymaqtastyqty nyǵaıtý, AQSh kompanııalarynyń qazaqstandyq jobalardy iske asyrýǵa qatysýyn keńeıtý máseleleri talqylandy.
2012 jyly Madrıdte «Qazaqstan jáne kıno: 1970-2011» tsıkly ashyldy, onyń aıasynda qazaqstandyq rejısserlerdiń jumysy kórsetildi.
Tsıklge «Qyzǵaldaq», «Qyz Jibek», «Kóshpendiler», «Mustafa Shoqaı», «Qosh bol, Gúlsary» jáne t.b. kirdi.
2014 jyly Londonda qazaqstandyq «Jasyl» ekonomıka úshin koalıtsııanyń» brıtandyq ókildigi ashyldy. Onyń basty maqsaty - Qazaqstanda ekologııalyq jobalardy júzege asyrý úshin sheteldik bıznes pen ınvestıtsııa tartý.
2014 jyly Batys Qazaqstan oblysy Terekti aýdany aýmaǵyndaǵy Taqsaı qorǵanynan 2012 jyly aqsúıek áıeldiń qabiri tabylǵan bolatyn. Onyń beınesi qalpyna keltirilip, «Altyn hanshaıym» dep atalǵan kórme Batys Qazaqstan oblystyq tarıhı-ólketaný mýzeıine qoıyldy. Sonymen qatar, kórmeden bizdiń dáýirimizge deıingi VI-V ǵasyrlarǵa jatatyn aqsúıek áıeldiń asa qundy áshekeıleri jáne turmystyq buıymdary da oryn tapty.
2015 jyly Elbasy Nursultan Nazarbaev Qazaqstanǵa jumys saparymen kelgen Rýanda Respýblıkasynyń Prezıdenti Pol Kagamemen kezdesti. Kezdesý barysynda ekijaqty saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqty damytý perspektıvalary men kún tártibindegi barynsha ózekti halyqaralyq máseleler talqylandy.
1933 jyly Reıhstagtyń órtenýine baılanysty Leıptsıg sot protsesi bastaldy. Jalǵan qujatpen Bolgarııa azamattary - Dımıtrov, Popov jáne Tanevtarǵa Reıhstagty órtedi degen aıyp taǵyldy. Іs barysynda Dımıtrov ózin-ózi qorǵap, sheshendigimen kózge tústi. Onyń sheshendigi arqasynda sot fashızmdi qaralaý protsesine aınalyp ketti. Al Reıhstagty órteý elde tótenshe jaǵdaı qalyptastyrý úshin jasaǵan fashısterdiń arandatýy dep sheshildi.
1949 jyly Mao Tszedýn Qytaı Halyq Respýblıkasy qurylatyny týraly jarııalady.