2050 jylǵa qaraı álemdegi ár altynshy adamnyń jasy 65-ten joǵary bolady
Álem turǵyndarynyń qartaıý máselesin sheshý, qarttardyń densaýlyǵyn, áleýmettik, ekonomıkalyq jaǵdaıyn jaqsartý jáne osy máseleden habardar etý maqsatynda jyl saıyn 1 qazanda Halyqaralyq qarttar kúni atalyp ótedi. BUU Bas Assambleıasy mundaı rezolıýtsııany 1990 jyldyń jeltoqsanynda qabyldady. QazAqparat bul týraly Anadoly agenttigine silteme jasap habarlaıdy.
Bıylǵy BUU Halyqaralyq qarttar kúni «Qarttarǵa arnalǵan adam quqyqtary jónindegi jalpyǵa ortaq deklaratsııany oryndaý – Urpaqtar arqyly» taqyrybyna arnalǵan. Arnaıy is-sharalar arqyly álem qarttarynyń jaǵdaıy, olardyń negizgi quqyqtary men erkindigi máselesi qaralady.
2023 jylǵa arnalǵan Dúnıejúzilik áleýmettik baıandama boıynsha, ǵalamshar turǵyndarynyń ishinde qarttardyń úlesi artqany baıqalady.
Boljam boıynsha, álemde 65 jáne odan asqan adamdar sany eki ese artady. 2021 jyly 761 mln adam bolsa, 2050 jylǵa qaraı 1,6 mlrd adamǵa jetýi múmkin. 80 jas jáne odan asqandar sany tipti jyldam ósedi.
Qazirgi ýaqytta álemde 60 jastan asqan 700 mıllıonǵa jýyq adam bar eken. 2050 jylǵa qaraı olardyń sany eki mıllıardqa jetip, álem turǵyndarynyń 20 paıyzyna teń bolmaq.
Qarttar sany ásirese damýshy elderde qarqyndy ósedi. Azııa qarty eń kóp aımaqqa aınalsa, Afrıkada barlyq jastaǵy turǵyndardyń sany qatar artady degen boljam bar.
BUU baıandamasynda bilim men densaýlyq saqtaýǵa qol jetkizý deńgeıi adamdardyń ómir súrý uzaqtyǵy men qartaıǵan kezdegi densaýlyǵyna áser etetini atalyp ótilgen. Tabys teńsizdigi men jaǵymsyz eńbek sharttary qarttardyń ómir sapasyna keri áser etedi.
