2026 jyldan bastap Qazaqstandaǵy frılans naryǵyn ne kútedi
ASTANA. KAZINFORM – Qazaqstan 2026 jyldy jańa Salyq kodeksimen jáne arnaýly salyq rejımderiniń jańartylǵan júıesimen qarsy alady. Kazinform tilshisi jeńildetilgen salyq salý júıesine engiziletin ózgeristerdiń kásipkerler men frılanserlerge qalaı áser etetinin anyqtady.
2026 jyldan bastap kúshine enetin basty jańalyqtardyń biri – burynǵy kóptegen nusqalardyń ornyna úsh túsinikti júıeniń qalýy. Olar ózin-ózi jumyspen qamtyǵandarǵa arnalǵan jańa arnaıy salyq rejımi (ASR), jeńildetilgen deklaratsııa boıynsha ASR jáne sharýa qojalyqtaryna arnalǵan ASR.
Bul rejımder jańa Salyq kodeksinde naqty bekitilgen. 2025 jyldyń jazynda qabyldanǵan qujat bıznes úshin salyqtyq qatynastardyń aıqyn ári jeńil bolýyna baǵyttalǵan.
Frılans naryǵy úshin basty ózgeris ol jeńildetilgen deklaratsııa boıynsha arnaıy salyq rejıminiń bolashaǵy, óıtkeni osy rejımde shaǵyn bıznestiń eleýli bóligi jumys isteıdi. Kodeksti ázirleý barysynda jeńildetilgen rejımdi qoldanýǵa ruqsat etilgen qyzmet túrleriniń «tyıym salynǵan tizimin» aıtarlyqtaı keńeıtý máselesi talqylanǵan edi. Bir kezeńde bul tizimge 795 EQJJ kody engiziledi degen boljam da aıtylǵan bolatyn.
Alaıda túpkilikti nusqada bul tizim edáýir qysqartylǵan. Úkimet qazirgi zańnamadaǵydaı bar bolǵany 44 tyıym salynǵan qyzmet túrin ǵana qaldyrýdy maquldady. Bul sheshim turaqty salyq tóleýshilerdi qoldanylyp júrgen rejımnen aıyrmaý maqsatynda qabyldanǵan edi.
Quick Work bıznes pen frılanserlerge arnalǵan platformanyń bas dırektory Anastasııa Ýskovanyń pikirinshe, jeńildetilgen rejımnen jalpyǵa birdeı belgilengen tártipke ótetin kontragentter sany buryn boljaǵannan áldeqaıda az bolady.
– Degenmen, tapsyrys berýshiler úshin eń mańyzdy másele arnaıy salyq rejımindegi jetkizýshilermen jumys istegen kezde shyǵyndardy shegerý bolyp otyr. Jeńildetilgen deklaratsııa boıynsha arnaıy salyq rejımindegi jetkizýshilerge tólemderge baılanysty shyǵyndardy shegerýge tyıym salý engiziledi. Bul jaǵdaı negizgi salyq esebindegi kompanııalardyń jeńildetilgen deklaratsııadaǵy jetkizýshilermen jumysyn toqtatyp, olardy qoldanystaǵy kelisimsharttaryn saqtaý úshin negizgi salyq esebine kóshýge májbúrleıdi, – deıdi sarapshy.
Erekshe nazar aýdarýǵa turarlyq jaıt – ózin-ózi jumyspen qamtyǵandarǵa arnalǵan jańa salyq rejımi. Sarapshynyń aıtýynsha, bul Qazaqstanda alǵash ret engizilip otyrǵan salyqtyq qural, ol jumysshylary joq jáne jeke kásipker retinde tirkelmegen jeke tulǵalarǵa zańdy jáne jeke tulǵalarǵa qyzmet kórsetip, salyqty jeńildetilgen tártippen tóleýge múmkindik beredi.
Salyqtyq júkteme 4 paıyzǵa deıin tómendetildi, bul óz kezeginde jeke oryndaýshylar men ashyq ári zańdy seriktestik ornatýǵa múddeli kompanııalar úshin zańdy ekonomıkaǵa kirýdi barynsha qoljetimdi etedi.
Tabys boıynsha eń joǵary shek aıyna 1,3 mıllıon teńge. Bul jańa rejımdi tek usaq qosymsha tabys kózi úshin ǵana emes, kóptegen qatardaǵy qyzmetkerler toby úshin de tıimdi paıdalanýǵa múmkindik beredi.
– Jańa rejımniń basty ereksheligi – tapsyrys berýshi men oryndaýshy arasyndaǵy esep aıyrysýda salyqtyq agenttiń rólin tsıfrlyq platforma atqarady. Platforma syıaqy tóleý kezinde salyqty avtomatty túrde ustap qalady, osylaısha oryndaýshyny eseptilik nemese deklaratsııa tapsyrý mindetinen bosatady. Bul rejımdi tek qyzmeti bekitilgen tizimge engizilgen ózin-ózi jumyspen qamtyǵandar ǵana paıdalana alady. Olardyń qataryna taksı qyzmeti, kýrerlik jetkizý, júk tasymaly, baılanys jabdyqtaryn jóndeý, turǵyn úıdi jalǵa berý jáne qurylys jumystary kiredi. Praktıkalyq turǵydan alǵanda, ózin-ózi jumyspen qamtyǵandarǵa arnalǵan jańa ASR kompanııalarǵa oryndaýshylarmen qarym-qatynasty zańdastyrýǵa jáne artyq bıýrokratııasyz tez tapsyrmalardy oryndaýǵa múmkindik beretin yńǵaıly qural usynady. Sonymen qatar naryq qyzmetkerlerdi salyqtyq únem maqsatynda jaldamaly jumysshylardan ózin-ózi jumyspen qamtyǵandar qataryna aýystyrý áreketteri qaıta saralaýǵa, qosymsha salyqtar men aıyppuldarǵa ákelýi múmkin ekenin túsinedi. Al buryn tapsyrys berýshimen eńbek qatynasy bolmaǵan jańa oryndaýshylarmen ruqsat etilgen qyzmet túrleri boıynsha zańdy túrde jumys isteý qaýipsiz ári yńǵaıly bolyp qala beredi – ásirese jumys aınalymy joǵary nemese ýaqytsha jobalarda. Jańa rejım boıynsha jumys isteıtin tsıfrlyq platformalar barlyq esep aıyrysýdy óz moınyna alady, bul óz kezeginde tapsyrys berýshiniń býhgalterııasyna túsetin júktemeni aıtarlyqtaı azaıtady, – dep túıindedi sarapshy.
Salyqtyq qaýipsizdik jónindegi sarapshy Dmıtrıı Kazantsev te Anastasııa Ýskovamen pikirles. Onyń aıtýynsha, kásipkerler arasynda belgili bir alańdaýshylyq týdyrýy múmkin másele – jeńildetilgen rejımde jumys isteıtin kontragenttermen jumys istegen kezde shyǵystardy shegerimge jatqyzý múmkindigi bolyp otyr.
– Negizinen, qyzmet túrlerine qoıylǵan shekteýler alynyp tastalady. Jeńildetilgen rejımde tyıym salynǵan qyzmet túrleriniń tizimi bekitiledi – mundaı qyzmetpen aınalysatyn kompanııalar jeńildetilgen rejımdi paıdalana almaıdy. Alǵashynda 800 qyzmet túrin tyıym salý josparlanǵan edi, biraq tek 44 túri ǵana tyıym salynatyn boldy. Bul norma Salyq kodeksinde emes, bólek úkimet qaýlysynda qarastyrylǵan. Bizdi, jeńildetilgen rejımdegi salyq tóleýshilerdi, alańdatatyny – jalpyǵa birdeı salyq rejıminiń jeńildetilgen rejımniń shyǵystaryn shegerimge alý múmkindigi bolatyn. Bul másele áli ózgergen joq, – deıdi Kazantsev.
Sarapshy ózgeristerge tap bolatyn barshaǵa jańalyqtardy qazirden bastap belsendi túrde zerdeleýdi usynady.
– Aıta keteıin, jeńildetilgen rejımde jumys istegen kezde siz tabysty esepteý ádisin qoldanasyz. Bul degenimiz, kiris aqsha túsken sát emes, qyzmet kórsetken nemese taýar jetkizgen jáne qujattaryn rásimdegen ýaqyt esepke alynady. Jańa jeńildetilgen rejımge ótý 2026 jyldyń 1 naýryzyna deıin júzege asyrylýy tıis, tipti qazirgi jeńildetilgen rejımde jumys istep júrgenderge de. Eger bul talap oryndalmasa, siz avtomatty túrde jalpyǵa birdeı salyq rejımine aýystyrylasyz, – dedi Kazantsev.
Bıznestiń jaqsy jańalyqtarynyń biri – salyq jáne ádilet organdarynan tekserýsiz jáne kameraldyq baqylaýsyz jeńildetilgen tártippen esepten shyǵarý aktsııasynyń josparlanýy.
Eger negizgi qaryz somasy 2026 jyldyń 1 sáýirine deıin tolyq ótelse, salyq boıynsha aıyppuldar men ósimpuldar óshiriledi.
Kásibı bıznes qaýymdastyǵy saraptamalyq pikirtalastar barysynda 2026 jylǵa arnalǵan kelesi tıimdi taktıkany meńgerip jatyr:
Birinshiden, qoldanystaǵy jetkizýshilerdiń jedel irikteýin júrgizý mańyzdy: eger kontragent jeńildetilgen deklaratsııa boıynsha jumys istese, tapsyrys berýshi negizgi salyq esebinde bolsa, bul salyq rejıminiń 2026 jyldan bastap tıimdi bolmaıtynyn aldyn ala habarlaý qajet, sol arqyly jetkizýshige beıimdelý múmkindigi men ýaqyty beriledi, qajet bolsa negizgi esepke aýysyp, ózine de, tapsyrys berýshige de shyǵynsyz bolýyna jaǵdaı jasaý.
Ekinshiden, ruqsat etilgen jáne salyqtyq táýekelder týdyrmaıtyn jaǵdaılarda jeke kásipker emes tulǵalarmen jumys isteý múmkindigin qarastyrý qajet. Bul salyq rejımin jetkizýshilermen qatynastardy zańdastyrý quraly retinde jáne tómendetilgen salyq júktemesi rejımin qoldaný úshin tıimdi qural retinde baǵalaý mańyzdy.
Emotsııalardy ysyryp tastasańyz, bolyp jatqan jaǵdaıdyń máni aıqyn. Memleket ózdiginen jumyspen qamtylǵandardyń jumysyn jeńildetedi, shaǵyn bıznestiń jumys quraldary retinde jeńildetilgen salyq rejımin saqtap qalady jáne turaqty kompanııalardyń jalpyǵa birdeı salyq rejımine ótýin yntalandyrady.
Bıznes úshin bul ózgeristerden qorqý sebep emes, kerisinshe, protsesterdi «2026 jylǵy úlgige» sáıkes keltirý múmkindigi bolyp tabylady, ıaǵnı durys jasalǵan kelisimsharttar, aıqyn esep aıyrysý, dál jáne rettelgen bastapqy qujattar jáne salyq organdarynyń túsiniktemelerin turaqty baqylaý.
Osy jaǵdaıda jańa Salyq kodeksi belgisizdik emes, shyǵyndar men salyqtyq táýekelderdi basqarýdyń aldyn ala boljamdy quralyna aınalady.
Qazaqstanda 2 mıllıonnan astam kásipkerdiń 1,7 mıllıony jeńildetilgen salyq rejıminde jumys isteıdi. Jańa salyq kodeksin ázirleý kezinde osy rejımdi joıý týraly birneshe usynys boldy, biraq keıin Qarjy mınıstrligi jeńildetilgen deklaratsııaǵa negizdelgen arnaıy salyq rejımin qoldaý úshin 44 qyzmet túrin ǵana tyıym salynǵan tizimge qosty. Buǵan deıin osy másele týraly jazǵanymyzdy eske salamyz.