2024 jyly Ulttyq qordyń taza valıýtalyq aktıvteri qaı deńgeıge jetedi
ASTANA. KAZINFORM – Búgin Senattyń jalpy otyrysynda QR Premer-Mınıstriniń orynbasary – Ulttyq ekonomıka mınıstri Nurlan Baıbazarov 2024 jylǵa arnalǵan respýblıkalyq bıýdjet pen Ulttyq qor parametrleriniń naqtylanǵan boljamyn tanystyrdy.
- Osy jyldyń basynan beri 2024 jylǵa arnalǵan makro kórsetkishter boljamyn qalyptastyrýdyń bastapqy parametrleri el ekonomıkasynyń damýyna sáıkes keledi. Bul rette, osy jyldyń 11 aıynyń qorytyndysy boıynsha munaıdyń ortasha baǵasy barreline 79,9 AQSh dollary deńgeıinde qalyptasty. Osyny eskere otyryp, 2024 jylǵa arnalǵan bastapqy parametrler burynǵy deńgeıde, ıaǵnı munaı baǵasy – barreline 80 AQSh dollary, ınflıatsııa 6-8 paıyz deńgeıinde saqtaldy, - dedi N.Baıbazarov.
Bul turǵyda ol 2024 jylǵa arnalǵan makro kórsetkishterdiń parametrleri 2024-2028 jyldarǵa arnalǵan maquldanǵan boljam aıasynda saqtalǵanyn aıtty. Osy rette, respýblıkalyq bıýdjettiń kiristeri 14,1 trln teńge kóleminde baǵalandy, bul bekitilgen jospardan 2 trln teńgege tómen. Negizgi tómendeý korporatıvtik tabys salyǵyna, qosylǵan qun salyǵyna jáne munaıǵa eksporttyq kedendik baj salyǵyna tıesili. Bul salyqtar bıýdjetke túsetin salyq túsimderiniń basyńqy bóligin quraıdy, ıaǵnı qosylǵan qun salyǵynyń úlesi – 45,9 paıyz, korporatıvtik tabys salyǵy – 29 paıyz jáne munaıǵa eksporttyq kedendik baj salyǵy – 10,8 paıyz.
- Korporatıvtik tabys salyǵy bekitilgen josparǵa qaraǵanda 1,1 trln teńgege tómendeı otyryp boljandy. Buǵan metaldardyń belgili bir túrlerine baǵanyń tómendeýi, jekelegen iri kásiporyndar boıynsha óndirý men óndiris kóleminiń qysqarýy, osy jyldyń tólemderin ótken jyly aldyn ala tóleý áser etti. Qosylǵan qun salyǵy boıynsha bekitilgen josparǵa qaraǵanda túsimderdiń 1,5 trln teńgege tómendeýi, bıýdjetten qosylǵan qun salyǵyn qaıtarýdy 595 mlrd teńgege ulǵaıtý, ımport kólemin 8,3%-ǵa tómendeýi jáne bıyldyń 9 aıyndaǵy túsimder faktisi boıynsha esepterdi naqtylaý esebinen boljanady. Munaıǵa eksporttyq kedendik baj boıynsha munaı óndirýdi 95,4 mln tonnadan 90,3 mln tonnaǵa deıin tómendetý esebinen túsimder 266 mlrd teńgege tómendeýi múmkin, - dedi mınıstr.
Onyń sózine qaraǵanda, bıýdjettiń teńgerimdiligin qamtamasyz etý jáne óńirlik ósý deńgeıin qoldaý maqsatynda Bıýdjet kodeksiniń 23-babynyń talaptaryn eskere otyryp, Ulttyq qordan 2 trln teńge kóleminde nysanaly transfertti qosymsha tartý qarastyryldy.
- Osyny eskere otyryp, Ulttyq qordyń taza valıýtalyq aktıvteri 2024 jyly 58,2 mlrd AQSh dollaryn quraıdy dep boljanǵan. Shyǵystar men tapshylyqtyń naqtylanǵan kólemderinde byltyrǵy bıýdjet qarajatynyń 61 mlrd teńge mólsherindegi qaldyqtary da eskerildi. Bul rette, 2024 jyly respýblıkalyq bıýdjettiń shyǵystary 24 trln teńge kóleminde, al bıýdjet tapshylyǵy men munaı emes tapshylyq deńgeıleri jalpy ishki ónimge 2,7 jáne 7,8 paıyz túzetilgen deńgeıinde saqtalady, - dedi Nurlan Baıbazarov.