200 mln teńge qaryz: Qazaqstandaǵy eń iri sút zaýyty nege sýbsıdııa almaı otyr
QONAEV. KAZINFORM – Almaty oblysynyń ákimdigi óńirde sút ónimderin óndiretin iri zaýytqa sýbsıdııa tólenbeýine baılanysty túsinikteme berdi.
Qazaq tamaqtaný akademııasynyń «Amiran» zaýyty áleýmettik jelide bir jyl boıy sýbsıdııa bolmaǵandyqtan, búkil salaǵa qaýip tónip turǵanyn habarlady. Kompanııa málimetinshe, 2024 jyldan bastap jem-shóp pen sútke arnalǵan tólemder júrgizilmegen, al 2025 jyldan beri tuqym men tyńaıtqyshtarǵa sýbsıdııa bólinbegen. Memlekettiń jalpy bereshegi shamamen 200 mln teńgege jetken. Kompanııa qazirgi ýaqytta shyǵynmen jumys istep jatqanyn málimdedi.
Almaty oblysy aýyl sharýashylyǵy basqarmasynyń jaýabyna sáıkes, 2024 jyly mal sharýashylyǵyn sýbsıdııalaýǵa 12,3 mlrd teńge bólingen. Alaıda aýyl sharýashylyǵy taýaryn óndirýshilerden túsken ótinimder 22,5 mlrd teńge bolǵan. Bul bólingen qarjydan eki ese kóp bolǵandyqtan, ótinimder boıynsha qaryz paıda boldy.
Al 2025 jyly mal sharýashylyǵyn sýbsıdııalaýǵa jergilikti bıýdjetten 10,2 mlrd teńge bólingen. Alaıda ol tolyq kólemde 2024 jylǵy ótinimder boıynsha qaryzdardy óteýge jiberilgen.
— 2025 jyldyń basynan bastap, ózge bıýdjet qarjysynyń bólinbeýine baılanysty bıyl berilgen ótinimderge tólem jasalmady. Qarajat túsýine qaraı tólem kezek tártibimen júzege asyrylady. Búgingi kúni mal sharýashylyǵyn sýbsıdııalaý baǵyty boıynsha jalpy somasy 9,2 mlrd teńge bolatyn 1608 ótinim túsip, maquldandy, — dep túsindirdi basqarma basshysy Ǵalym Toqpeıisov.
Onyń aıtýynsha, «ZKAP Amıran» JShS-nen sút óndirisiniń qunyn arzandatýǵa jalpy 214 mln teńge bolatyn 12 ótinim, sondaı-aq iri qara maldyń asyl tuqymdy analyq basyn ımporttaýǵa 7,6 mln teńgeniń bir ótinimi túsken — barlyǵy 221,6 mln teńge. Odan bólek tyńaıtqysh quny boıynsha jalpy somasy 21,9 mln teńge bolatyn 3 ótinim berilgen.
— Atalǵan ótinimder qabyldandy jáne tiziminde tur, qosymsha bıýdjet qarajaty túskende kezekpen tólenetin bolady, — dep atap ótti ol.
Vedomstvo basshysy qosymsha qarjylandyrý úshin usynystar joldaǵanyn jáne memleket tarapynan barlyq mindetteme saqtalatynyn atap ótti. Qarajat túsýine qaraı tólemder tolyq kólemde júrgiziledi.
Sonymen qatar normatıvtik-quqyqtyq aktilerge engizilgen ózgeristerge sáıkes, «Aýyl sharýashylyǵy janýarlarynyń basyna arnalǵan jem-shóp shyǵyndarynyń qunyn arzandatý» baǵyty boıynsha sýbsıdııalar tek erekshe jaǵdaılar týyndaǵanda ǵana berilmek:
- Qazaqstan Respýblıkasynyń «Azamattyq qorǵaý týraly» Zańynyń 48-babyna sáıkes tabıǵı nemese tehnogendik sıpattaǵy tótenshe jaǵdaı jarııalanǵanda;
- Jem-shóp daıyndaýǵa keri áser etetin aýa raıy jaǵdaılary týyndaǵanda. Bul jaǵdaı RMK «Qazgıdromet» QR Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrliginiń resmı aýa raıy anyqtamasymen rastalýy qajet.
Almaty oblysynda 2024–2025 jyldary mundaı negizder tirkelmegen, sondyqtan bul baǵyt boıynsha qarjylandyrý bólinbegen.
Eske salaıyq, elimizdiń aýyl sharýashylyǵy ónimderi 15-ten asa elge eksporttalady.