20 jeltoqsan. QAZAQPARAT KÚNTІZBESІ: ATAÝLY KÚNDER, OQIǴALAR, ESІMDER
20 jeltoqsan SENBІ
Adamdar yntymaqtastyǵynyń halyqaralyq kúni. Kedeıshilikti joıýmen kúres jónindegi BUU-nyń birinshi onjyldyǵy sheńberinde 2005 jylǵy jeltoqsannyń 22-inde Bas Assambleıa jyl saıyn jeltoqsannyń 20-y Adamdar yntymaqtastyǵynyń halyqaralyq kúni dep sheshim shyǵardy. Bul sheshimdi qabyldaý kezinde Bas Assambleıa Myńjyldyq deklaratsııada yntymaqtastyq XXI ǵasyrdaǵy halyqaralyq qatynastar negizi bolyp tabylatyn túpkilikti jáne salaly qundylyq dep tanylǵanyn eske saldy.
Reseı Federatsııasynyń qaýipsizdik organy qyzmetkerleriniń kúni.
ESTE QALAR OQIǴALAR
6 1 jyl buryn (1953) Aqmola-Pavlodar temir jol jelisi paıdalanýǵa berildi.
4 4 jyl buryn (1970) Sultan Qojyqovtyń qazaqtyń ulttyq kınematografııasy altyn qorynyń murasyna aınalǵan áıgili kınotýyndysy «Qyz Jibek» ekranǵa shyqty.
Fılm kezinde bir-birimen jaýlasqan qazaq taıpalarynan shyqqan jigit pen qyzdyń tragedııalyq mahabbaty jónindegi qazaq halyq eposyna negizdelgen. Týyndy kópshilik qaýymnyń kózaıymy, naǵyz halyq kınosyna aınaldy jáne álemniń 70-ten astam elinde tamashalandy.
Týyndynyń basty rólderindegi Tólegen men Qyz Jibektiń rólderi sol ýaqytta nebári 17-ge tolǵan jas akterler Quman Tastanbekov pen Merýert Ótekeshovaǵa buıyrdy. Fılm Almaty oblysynyń Kúrti aýdanynda, Іle ózeniniń jaǵasy men Jarkentte túsirildi. Qazaqtyń eń tanymal fılmderiniń birin shyǵarǵany úshin rejısser Sultan Qojyqov Qazaq KSR-niń Memlekettik syılyǵyn ıelendi. Úzdik kınotýyndynyń stsenarıin jazǵan Ǵabıt Músirepov bolatyn.
2 3 jyl buryn (1991) Qazaqstan Respýblıkasynyń «Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattyǵy týraly» Zańy qabyldandy.
20 jyl buryn (1994) Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Ǵylym akademııasynyń úlken zalynda Orta Azııanyń kórnekti ǵalymy Ulyqbek Muhammed Taraǵaıdyń 600 jyldyǵyna (1394-1449) arnalǵan ǵylymı konferentsııa bolyp ótti.
1 2 jyl buryn (2002) Birikken Ulttar Uıymy Bas Assambleıasynyń sheshimimen BUU-nyń memlekettik qyzmet kúni bekitildi.
9 jyl buryn (2005) Shyǵys Qytaı teńiziniń ústine salynǵan qurlyq pen araldy qosatyn álemdegi eń uzyn kópir qurylysy aıaqtaldy. «Dýnhaı» dep atalatyn kópirdiń jalpy uzyndyǵy Shanhaı qalasynyń shetinen Shensy araly arhıpelagyna deıingi 32,5 shaqyrymdy alyp jatyr. Kópir qurylysy Shanhaı qalasynyń qarajatyna salynǵan. Jobalaýshylardyń aıtýynsha, kópir 12 baldyq taıfýn kúshine tótep beredi jáne avtólikter saǵatyna 80 shaqyrymdyq jyldamdyqpen júre alady.
9 jyl buryn (2005) Elbasy «Ujymdyq Qaýipsizdik týraly Shart Uıymy sheńberinde qupııa aqparattardy saqtaýdy ózara qamtamasyz etý jónindegi Kelisimdi bekitý týraly» Zańǵa qol qoıdy. Onda Ujymdyq Qaýipsizdik týraly Shart Uıymyna qatysýshy memleketterdiń qyzmetinde paıdalanylatyn qupııa aqparattardy qorǵaý salasyndaǵy yntymaqtastyqtyń quqyqtyq negizderi aıqyndalady. Memleket basshysy sonymen qatar «Qazaqstan Respýblıkasy men Shvetsııa Koroldigi Úkimeti arasyndaǵy halyqaralyq jolaýshylardyń avtomobıldik tasymaly jáne júkter týraly Kelisimdi bekitý týraly» jáne «Qazaqstan Respýblıkasy men Norvegııa Koroldigi arasynda qosarlanǵan salyq salýdy boldyrmaý jónindegi jáne kiris pen kapıtalǵa salynatyn salyqty tóleýden jaltarýdy joıý týraly Konventsııany bekitý týraly» Zańdarǵa da qol qoıdy.
8 jyl buryn (2006) Rýmynııa elordasynda Býharest ýnıversıtetiniń, Ekologııalyq ýnıversıtetiniń jáne Spırý Haret ýnıversıtetiniń professory A.Karadjıdiń «Qazaqstan - Ortalyq Azııanyń barysy» atty kitabynyń tanystyrylymy ótti. «Mıhaı Emıneský» Halyqaralyq baspa qory Qazaqstannyń Býharestegi dıplomatııalyq mıssııasynyń qoldaýymen shyǵarylǵan kitapta Qazaqstan, onyń týrıstik jetistikteri týraly málimetter, sondaı-aq respýblıkanyń baıyrǵy kezeńnen qazirgi dáýirge deıingi qysqasha tarıhy berilgen.
8 jyl buryn (2006) Astanada Ulybrıtanııanyń Qazaqstandaǵy Elshiliginiń resmı ashylý saltanaty ótti.
8 jyl buryn (2006) Almatyda olımpıada chempıony Bekzat Sattarhanov týraly kitaptyń tanystyrylym saltanaty ótti. Bekzat Sattarhanov (1980-2000) - 2000 jylǵy Sıdneıdegi Olımpıada oıyndarynyń chempıony, «Barys» ordeniniń birinshi dárejedegi kavaleri. Kitap «Qazyǵurt» baspasynda basylyp shyqqan, qazaq, orys jáne aǵylshyn tilderinde jazylǵan. Otbasylyq muraǵattan alynǵan sýretter jáne kóptegen sport jýrnalısteriniń foto sýretteri paıdalanylǵan. Fotoalbom chempıonnyń sporttaǵy «shyńǵa jetken» jeńisteri hronıkalarynan bastalady. Kitaptyń taralymy - 3000 dana.
7 jyl buryn (2007) Elbasy Nursultan Nazarbaev memlekttik shekarany kúzetý júıesin jetildirýge baǵyttalǵan «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine memlekettik shekara máseleleri boıynsha ózgertýler men tolyqtyrýlar engizý týraly» Zańǵa, sondaı-aq halyqty áleýmettik qorǵaý deńgeıin arttyrýdy qarastyrǵan «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine áleýmettik qamtý jáne eńbek máseleleri jónindegi ózgertýler men tolyqtyrýlar engizý týraly» zańdarǵa qol qoıdy. Elbasy sondaı-aq 1994 jylǵy sáýirdiń 15-indegi «Eńbek mıgratsııasy jáne eńbekshi-mıgranttardy áleýmettik qorǵaý salasyndaǵy yntymaqtastyq týraly kelisimge ózgertýler men tolyqtyrýlar engizý týraly hattamany bekitý týraly» jáne «Qazaqstan Respýblıkasynyń úkimeti men Polsha Respýblıkasynyń úkimeti arasyndaǵy Áýe qatynasy týraly kelisimdi bekitý týraly» Zańdarǵa qol qoıdy.
6 jyl buryn (2008) Qazaqstandaǵy balalar hırýrgııasynyń negizin qalaýshy, balalar hırýrgııasy men pedıatrııa ınstıtýtynyń dırektory, medıtsınalyq ǵylymdarynyń doktory, Qazaqstan Respýblıkasy Ǵylym Akademııasynyń akademıgi Qamal Ormantaevqa «Qyzylorda oblysynyń qurmetti azamaty» ataǵy berildi.
5 jyl buryn (2009) Almatyda belgili jýrnalıst-zertteýshi, jazýshy Jarylqap Beısenbaıulynyń «Shoqan» atty kitaby jaryq kórdi.
Jarylqap Beısenbaıuly 1969-1990 jyldary «Jas Alash» gazetinde qyzmet istedi. 1990-1997 jyldary - «Ana tili» gazetiniń tuńǵysh bas redaktory. 1997-2010 jyldary - «QazAqparat» UK» aktsıonerlik qoǵamy Qazaq redaktsııasynyń bas redaktory qyzmetterin atqarǵan. 2010 jyldan bastap - «QazAqparat» UK» aktsıonerlik qoǵamy Tóte jazý saıtynyń jetekshisi boldy.
Oqyrman qaýymǵa ol «Býyrqanǵan boıaýlar», «Ádep álemi», «Qazaq shejiresi», «Arǵy túrkter aqıqatynyń izimen» atty kitaptarymen tanys.
2 6 jyl buryn (1988) Vena qalasynda ótken nashaqorlyqpen kúres jónindegi halyqaralyq konferentsııada BUU-nyń esirtki zattardy zańsyz taratýǵa qarsy kúres týraly konventsııasy qabyldandy.
4 jyl buryn (2010) Rjevte osy qala túbinde shaıqasqan qazaqstandyq jastardan qurylǵan 100-shi jáne 101-shi atqyshtar brıgadasy jaýyngerleriniń memorıaly saltanatpen ashyldy.
4 jyl buryn (2010) Almatyda QR Ulttyq kitaphanasynda belgili ǵalym, akademık Ájes Seıteshevtiń 30 tomdyq pedagogıkalyq shyǵarmalarynyń tanystyrylymy boldy.
4 jyl buryn (2010) Qazaqstanda testilik rejımde spýtnıktik habar taratý iske qosyldy.
3 jyl buryn (2011) Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev TMD memleket basshylarynyń beırásmı mereıtoılyq otyrysyna qatysty.
3 jyl buryn (2011) UQShU Ujymdyq qaýipsizdik keńesiniń sessııasy barysynda Uıym tóraǵalyǵy Qazaqstanǵa kóshti.
3 jyl buryn (2011) Astana ákimdigi Eýropalyq sapa menedjmenti qorynyń sertıfıkatyna ıe bolǵan Qazaqstandaǵy alǵashqy memlekettik organ boldy.
3 jyl buryn (2011) QHR ShUAÓ delegatsııasy QR Ulttyq kitaphanasyna Qytaı týraly - onyń tarıhy, tanymal qaıratkerleri, týrızm, kórneki oryndary, dástúrleri men halyqtyq kásipshiligi týraly kitaptardy syıǵa tartty. Barlyǵy 48 ataýdaǵy 216 kitap berildi.
2 jyl buryn (2012) Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev Reseı Federatsııasynyń Prezıdenti Vladımır Pýtınmen kezdesip, 2013-2015 jyldarǵa arnalǵan QR men RF Úkimetteri arasyndaǵy ózara birlesken is-qımyl týraly memorandýmǵa qol qoıdy.
2 jyl buryn (2012) «Meloman GRAND» dúkeninde Qazaqstan eskertkishteri men tarıh, mádenıet jáne geografııa kórnekti oryndarynyń «Altaıdan Kaspııge deıin» Atlasy tanystyryldy.
1 jyl buryn (20103) Almatyda Jambyl atyndaǵy fılarmonııa ǵımaratynda «Prezıdenttiń synyptastary» kitabynyń tanystyrylymy boldy.
1 jyl buryn (2013) Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev «Óskemen tıtan-magnıı kombınaty» AQ-ǵa «Paryz» syılyǵynyń gran-prıin tapsyrdy.
1 jyl buryn (2013) Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev Táýelsizdik saraıynda 2013 jylǵy ınvestıtsııalyq jobalardyń tanystyrylymyna arnalǵan jalpyulttyq telekópirge qatysty.
ESІMDER
101 jyl buryn (1913-1989) akter, Qazaqstannyń halyq ártisi, Jambyl oblystyq drama teatrynyń negizin qalaýshylardyń biri SÁKIEV Sháripbaı Qashqynbaıuly dúnıege keldi.
Jambyl oblysynyń Baızaq aýdanynda týǵan. Tashkenttiń teatr-kórkemsýret ınstıtýtynyń rejısserlyq bólimin bitirgen. Sahnalyq óner jolyn 1936 jyly bastaǵan. Jambyl oblystyq drama teatrynyń sahnasynda oınaǵan rólderi qatarynda Kebek, Esen, Espembet, Jantas, Táneke, Qobylandy, Jabaı, Arystan (M.Áýezov «Eńlik - Kebek», «Túngi saryn», «Qara qypshaq Qobylandy», «Qaragóz», «Aıman - Sholpan»), Qodar, Qozy, Aqan, Amangeldi (Ǵ.Músirepov «Qozy Kórpesh - Baıan sulý», «Aqan seri - Aqtoqty», «Amangeldi»), Aldar kóse (Sh.Qusaıynov «Aldar kóse»), Jáńgirhan (M.Aqynjanov «Isataı - Mahambet»), Abaı (M.Áýezov pen L.Sobolev «Abaı»), Ippolıt, Dýdýkın (A.Ostrovskıı «Mysyqqa kúnde toı bola bermes», «Jazyqsyz japa shekkender»), Ferdınand (F.Shıller «Zulymdyq pen mahabbat»), Skapen (J.Moler «Skapenniń aılasy»), t.b. bar. Rejıssýramen shuǵyldanyp, birqatar spektaklder qoıǵan. 1958 jyly Máskeý qalasynda ótken qazaq ádebıeti men óneriniń onkúndigine qatysqan.
«Qurmet belgisi» ordenimen, medaldarmen marapattalǵan.
100 jyl buryn (1914-1979) Qazaqstannyń eńbek sińirgen ártisi, akter TURSYNOV Júsipbek dúnıege keldi. Uly Otan soǵysyna qatysqan. Pavlodar oblysynda týǵan. 1937-1951 jyldary Aqtóbe men Jambyl oblystyq drama teatrlarynda qyzmet etken. 1952 jyldan - Shymkent oblystyq drama teatrynyń akteri. Mahambet (M.Aqynjanovtyń «Isataı-Mahambet»), Jantyq, Jaǵypar (Ǵ.Músirepovtiń «Qozy Kórpesh-Baıan sulý» jáne «Amangeldi»), Arystan, Kóbeı, Kerim (M.Áýezovtiń «Aıman-Sholpan» jáne «Eńlik-Kebek», M.Áýezov pen L.Sobolevtiń «Abaı»), Boqaı (S.Adambekovtiń «Bizdiń úıdiń juldyzdary»), Bazarbaı (Á.Ordabaev pen Q.Shanınniń «Senim kúshi»), Qataı (S.Júnisovtiń «Ajar men ajal»), Qarasaı (B.Maılınniń «Shuǵa»), Álı (R.Ǵamzatovtyń «Taý qyzy»), Podkolesın (N.Gogoldiń «Úılený») sııaqty kúrdeli de qıyn obrazdardy somdady. Qyzyl Juldyz ordenimen jáne medaldarmen marapattalǵan.
90 jyl buryn (1924-1975) ǵalym, pedagogıka ǵylymdarynyń doktory, professor BERJANOV Qartbaı Bekemuly dúnıege keldi. Batys Qazaqstan oblysy Aqjaıyq aýdanynda týǵan. Qazaq pedagogıkalyq ınstıtýtyn (Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıteti) bitirgen. Qazaq memlekettik qyzdar pedagogıkalyq ınstıtýtynyń oqytýshysy, dotsenti, prorektory, Almaty oblystyq bilim berý bóliminiń meńgerýshisi, Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń (ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti) kafedra meńgerýshisi qyzmetterin atqarǵan. Ǵylymı-zertteý jumystarynyń negizgi baǵyty - revolıýtsııaǵa deıingi Qazaqstandaǵy oqý-aǵartý isi men jańa kezeńdegi (1917-1941) Qazaqstan muǵalimderiniń qoǵamdyq, mádenı-aǵartý qyzmeti. «Pedagogıka tarıhy» atty joǵarǵy oqý oryndaryna arnalǵan qazaq tilindegi tuńǵysh oqýlyqtyń avtory.
8 6 jyl buryn (1928-1988) jazýshy, fılologııa ǵylymynyń doktory DÚISENOV Myrzabek dúnıege keldi.
Qyzylorda oblysynyń Syrdarııa aýdanynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń tarıh-fılologııa fakýltetin, Qazaq KSR Ǵylym akademııasynyń aspırantýrasyn bitirgen. Uzaq jyldar boıy Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq ǵylym akademııasy janyndaǵy M.Áýezov atyndaǵy Ádebıet pen óner ınstıtýtynyń aǵa ǵylymı qyzmetkeri, bólim meńgerýshisi bolǵan. Qazaq keńes ádebıeti tarıhynyń ocherkin, qazaq ádebıeti tarıhyn jazýǵa belsene qatysqan. M.Qarataevpen birge orta mekteptiń orys synyptary úshin «Qazaq ádebıeti hrestomatııasyn» qurastyrǵan. «Men qalaı torǵaı boldym?», «Jolyń bolsyn», «Qalyńdyq», «Ana mahabbaty», «Gúljan súıedi», «Meımandar», «Ant», «Úmit», «Biz kún perzentimiz», «Ádebıettegi mazmun men túrdiń birligi», «Іlııas Jansúgirov», «Aqyn muraty», «Uly Oktıabr shýaǵy» (T.Kákishevpen birigip), «Halyq aqyndary tvorchestvosynyń kórkemdik sıpaty», «Bir aspannyń astynda», «Ǵasyrlar syry» áńgimeler jınaǵynyń, 10-nan astam povesterdiń, monografııalardyń avtory. «Gúljan», «Ana mahabbaty» povesteri orys tiline, «Emtıhan» povesi ózbek tiline aýdarylǵan.
7 6 jyl buryn (1938) aqyn SEKSENBAEVA Ádııa dúnıege keldi.
Shyǵys Túrkistannyń Sháýeshek qalasynda týǵan. Abaı atyndaǵy Qazaq pedogogıkalyq ınstıtýtynyń fılologııa fakýltetin bitirgen. «Bilim jáne eńbek», «Qazaqstan áıelderi» jýrnaldarynyń aǵa ádebı qyzmetkeri, bólim meńgerýshisi qyzmetterin atqarǵan. 1980-1994 jyldary «Jazýshy» baspasynyń redaktory, aǵa redaktory, bólim meńgerýshisi bolǵan. 1994 jyly zeınet demalysyna shyqqan. 1969 jyly «Jas kerýen» jınaǵyna aqynnyń bir top óleńderi engen. 1983 jyly onyń jyrlary «Shýaq» degen atpen «Jazýshy» baspasynan jaryq kórdi. Kórkem aýdarma salasynda monǵol, qaraqalpaq, tatar, bashqurt, túrikmen, orys, latyn, qyrǵyz aqyn-jazýshylarynyń áńgimeleri men óleńderin, tatar jazýshysy I.Salahovtyń «Emender tamyr jaıǵanda» romanyn qazaq tiline tárjimalaǵan. Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesiniń Gramotasymen marapattalǵan.
72 jyl buryn (1942) qazaqtyń belgili jazýshysy, QR Memlekettik syılyǵynyń laýreaty ISABEKOV Dýlat dúnıege keldi.
Ońtústik Qazaqstan oblysy, Saıram aýdanynda týǵan. Jazýshy, dramatýrg. Qazaq memlekettik ýnıversıtetin bitirgen (1966). Qazaq KSR Televızııa jáne radıohabar jónindegi memlekettik komıtetinde aǵa redaktor (1967-1968), Qazaq Sovet entsıklopedııasy bas redaktsııasynda aǵa ǵylymı redaktor (1968-1970), «Juldyz» jýrnalynda bólim meńgerýshisi (1971-1976), «Jalyn» baspasynda redaktsııa meńgerýshisi (1976-1980), Qazaq KSR Mádenıet mınıstrligi repertýarlyqredaktsııalyq kollegııanyń bas redaktory (1980-1988), Qazaq teledıdarynyń bas dırektory (1988-1992), «Jazýshy» baspasynyń dırektory (1992-1995), Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń hatshysy, QR Mádenıettaný ǵylymızertteý ınstıtýtynyń dırektory bolyp istegen. Qazir «Mádenıet» jýrnalynyń bas redaktory. Alǵashqy áńgimesi «Jolda», «Zamandastar» atty jınaqta 1963 jyly jarııalandy. Keıin «Beket» (1966), «Aşy bal» (1969), «Mazasyz kúnder», (1970), «Qara shańyraq» (1973), «Tirshilik» (1975) povester men áńgimeler jınaqtary, «Qarǵyn» (1980) romany basyldy. Tańdamaly povesteri «Eki jıyrma» (1983) degen atpen jaryq kórdi. Birqatar shyǵarmalary orys tilinde aýdarylyp, «Polyn» (1978), «Otchıı dom» (1979), «Smıatenıe» (1986), «Novosele v starom dome» (1986) degen atpen basyldy. Jekelegen týyndylary vengr, nemis, polıak, cheh tilderinde jarııalandy. «Rektordyń qabyldaý kúnderi» (1975), «Ápke» (1977), «Erteńdi kútý» (1979), «Muragerler» (1982), «Alystan kelgen ananas» (1984), «Kishkentaı aýyl» (1986), «Anasyn ańsaǵan qyz», «Eskertkish operatsııasy», «Eski úıdegi eki kezdesý», «Bonaparttyń úılenýi», «MuńlyqZarlyq», «Amal men aıla» t.b. pesalary respýblıkalyq, oblystyq teatr sahnalarynda qoıyldy. Tańdaýly pesalar jınaǵy «Jeti jelken» degen atpen 1987 jyly jaryq kórdi. Jekelegen týyndylary boıynsha «Gaýhar tas» (rej. Sh.Beısembaev, 1975), «Dermene» (rej. A.Áshimov, 1986), «Taýqymet» (rej.U.Qoldaýova) kórkem fılmderi túsirildi. Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń M.Áýezov atyndaǵy syılyǵynyń (1985, «Muragerler» pesasy úshin), QR Memlekettik syılyǵynyń (1992), Halyqaralyq PEN klýb, Platınaly «Tarlan» syılyqtarynyń laýreaty (2006).
64 jyl buryn (1950) QR Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń Geografııa ınstıtýtynyń dırektory MEDEÝ Ahmetqal Rahmetollauly dúnıege keldi.
Taldyqorǵan oblysynda týǵan. S.M.Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin bitirgen, geograf. 1977-1978 jyldary - Qazaqstan LKSM Taldyqorǵan oblystyq komıtetiniń nusqaýshysy. 1978-1987 jyldary - Qazaqstan Ǵylym akademııasynyń geologııalyq ǵylymdar ınstıtýtynyń ınjeneri, kishi ǵylymı qyzmetkeri. 1987-2000 jyldary - Qazaqstan Ǵylym akademııasynyń Geografııa ınstıtýtynyń ǵylymı qyzmetkeri, aǵa ǵalymı qyzmetkeri, zerthana meńgerýshisi, dırektorynyń orynbasary., bas ǵylymı qyzmetkeri. 2000-2001 jyldary - Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń kafedra meńgerýshisi. Qazirgi qyzmetinde - 2001 jyldan beri.
5 8 jyl buryn (1955) Qazirgi zaman óneri murajaıynyń (Astana qalasy) dırektory ShIVRINA Nellı Vıktorovna dúnıege keldi.
Sverdlov oblysynyń Volchansk qalasynda (RSFSR) týǵan. Tselınograd memlekettik pedagogıkalyq ınstıtýtynyń fılologııa fakýltetin bitirgen. 1973-1975 jyldary - Tselınograd oblysy Shortandy aýdanynyń Elızavetgrad mektebiniń muǵalimi. 1979 jyldan - Tselınograd oblystyq tarıhı-ólketaný murajaıynyń qyzmetkeri, ólke tarıhy, etnografııasy jáne arheologııasy boıynsha lektor, 1992 jyldan - Aqmola oblystyq ákimshiliginiń ishki saıasat bóliminiń mádenıet jáne sport máseleleri boıynsha bas mamany. Qazirgi qyzmetinde - 1999 jyldan beri.
«Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl» (2001), «Shapaǵat» (2007), «Astananyń 10 jyldyǵy» (2008) medaldarymen marapattalǵan, «Mádenıet qaıratkeri», Polsha Respýblıkasynyń eńbek sińirgen mádenıet qyzmetkeri.
5 4 jyl buryn (1960) Astana qalasy Memlekettik fılarmonııasynyń dırektory - kórkemdik jetekshisi ÁBDІRAHMANOV Sáken Seıitqalıuly dúnıege keldi.
Almaty oblysynda týǵan. Kúlásh Baıseıitova atyndaǵy Respýblıkalyq orta-arnaıy mýzyka mektebin, Qurmanǵazy atyndaǵy Qazaq ulttyq konservatorııasyn bitirgen.
1982-1998 jyldary - «Otyrar sazy» folklorlyq-etnografııalyq orkestriniń ártisi, dırektory. 1998-1999 jyldary Astana qalasy Mádenıet departamenti óner bóliminiń bastyǵy. 1999-2002 jyldary - «Jastar» saraıynyń dırektory, Kongress-Holldyń kórkemdik jetekshisi. 2002-2006 jyldary - Astana qalasy Memlekettik fılarmonııasynyń bas dırektory. 2006-2008 jyldary - Astana qalasy Mádenıet departamentiniń dırektory. 2008 jyldan bastap - qazirgi qyzmetinde.
Ábdirahmanovtyń qoldaýy jáne uıymdastyrýymen «Naz» halyq bı teatry, jasóspirimder teatry, Astanalyq balet kompanııasy sııaqty jańa ujymdar paıda boldy. «Astana samaly» atty úrlemeli orkestrler festıvali, «Serper» halyq aspaptarynyń halyqaralyq festıvali, Nurǵısa Tilendıev atyndaǵy «Óz elim» mýzykalyq festıvali, «Shashý» halyq bı festıvaldarynyń bastamashysy bolyp tabylady.
Qazaqstan Respýblıkasynyń Qurmet gramotasymen, «Qazaqstan Táýelsizdigine 10 jyl» «Astana» medaldarymen marapattalyp, Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet jáne aqparat mınıstrliginiń «Mádenıet qaıratkeri» qurmet belgisine ıe bolǵan.
5 2 jyl buryn (1962) QR Ulttyq qaýipsizdik komıteti tóraǵasynyń orynbasary BІLІSBEKOV Nurǵalı Dáýletbekuly dúnıege keldi.
Shymkent qalasynda týǵan. Qazaq hımııa-tehnologııalyq ınstıtýtyn, KSRO Memlekettik qaýipsizdik komıtetiniń Joǵarǵy kýrstaryn, Qazaq gýmanıtarlyq zań ýnıversıtetin bitirgen.
1985-1988 jyldary - KSRO Saýda mınıstrliginiń «QazǴZIgıprotorg» ınstıtýtynyń ınjeneri. 1988-1989 jyldary - Qazaqstan LKSM Sovet aýdandyq komıtetiniń hatshysy. 1991-2000 jyldary - QR ulttyq qaýipsizdik organdarynyń qyzmetkeri. 2000-2001 jyldary - QR Qaýipsizdik Keńesiniń ekonomıkalyq qaýipsizdik máseleleri jónindegi bóliminiń bas sarapshysy. 2001-2007 jyldary - QR UQK Ekonomıkalyq qaýipsizdik departamenti bastyǵynyń birinshi orynbasary, bastyǵy. 2007 jyly - QR UQK tóraǵasynyń orynbasary. 2009 jyly - QR UQK Almaty qalasy boıynsha departamenti bastyǵynyń mindetin atqarýshy. 2010-2013 jyldary - QR UQK Almaty qalasy boıynsha departamentiniń bastyǵy. Qazirgi qyzmetinde - 2013 jylǵy naýryzdan beri.
ІІ dárejeli «Dańq» ordenimen, 2 medalmen marapattalǵan.
8 7 jyl buryn (1927) Koreıa Respýblıkasynyń burynǵy prezıdenti (1993-1998) Kım En Sam dúnıege keldi.