20 aqpan. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 20 aqpan kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
76 jyl buryn (1948) Qazaqstannyń qoǵam jáne saıası qaıratkeri Tıto Ýahapuly SYZDYQOV dúnıege keldi.
Semeı zootehnıkalyq-veterınarlyq ınstıtýtyn, Pavlodar ýnıversıtetin támamdaǵan. Salalardaǵy jáne áleýmettik saladaǵy ekonomıka jáne menedjment jónindegi ǵylym magıstri.
Tıto Syzdyqov on jylǵa jýyq Pavlodar oblysynyń ártúrli sharýashylyqtarynda eńbek etken. Sovhozǵa basshy bolǵan, odan keıin kóp jyldar boıy keńes jáne partııanyń jaýapty laýazymdaryna saılanǵan. 1997-1999 jyldary Pavlodar oblysy Aqsý qalasynyń ákimi, 1999-2011 jyldary QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, 2011-2012 jyldary QR Premer-Mınıstri keńsesiniń óńirlik damý bóliminiń meńgerýshisi, 2012 jyly «Qazaqstan temir joly» ulttyq kompanııasy» aktsıonerlik qoǵamynyń táýelsiz dırektory, dırektorlar keńesiniń múshesi boldy. 2012 jylǵy 2 qazanda alǵash ret «Qazaqstan temir joly» ulttyq kompanııasy» aktsıonerlik qoǵamy dırektorlar keńesiniń quramyna saılandy. 2015 jylǵy 22 shilde Tıto Syzdyqov «Qazaqstan temir joly» ulttyq kompanııasy» aktsıonerlik qoǵamy dırektorlar keńesiniń ókilettik merzimi aıaqtalǵanǵa deıin «Qazaqstan temir joly» ulttyq kompanııasy» aktsıonerlik qoǵamy dırektorlar keńesiniń aǵa táýelsiz dırektory bolyp saılandy.
53 jyl buryn (1971) Taraz qalasynyń ákimi Baqytjan Ámirbekuly ORYNBEKOV dúnıege keldi.
M.Dýlatı atyndaǵy Taraz memlekettik ýnıversıtetin «avtomobılder jáne avtomobıl sharýashylyǵy» jáne «taý-ken isi» mamandyqtary boıynsha bitirgen.
Eńbek jolyn 1992 jyly Jambyl qalasyndaǵy «Zaman» fırmasynda bólim bastyǵy bolyp bastaǵan.
Ár jyldary «Deldal» jeke kásiporny dırektorynyń orynbasary, «Jambyl-Quparlylyq» AQ-nyń mehanıgi, «Shyǵys Tańy» Saýda-óndiristik kompanııasy» JShS-niń bas dırektory, «Taraz kólik joly» JShS-niń prezıdenti, Jambyl oblysy ákimdiginiń jolaýshylar kóligi jáne avtomobıl joldary, qurylys basqarmalarynyń basshysy, «Qazatomónerkásip» UAK» AQ-nyń «Saýda-kólik kompanııasy» JShS-de jáne «Volkovgeologııa» AQ-da túrli basqarýshy laýazymdarda eńbek etken.
2016-2017 jyldary QR Qorǵanys jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrligi Memlekettik materıaldyq rezervter komıtetiniń «Rezerv» ShJQ RMK bas dırektorynyń orynbasary, 2017-2018 jyldary QR Qorǵanys jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrliginiń Memlekettik materıaldyq rezervter komıteti tóraǵasynyń orynbasary, 2018-2021 jyldary «Taý-Ken Samuryq» ulttyq taý-ken óndirý kompanııasy» AQ-da departament dırektory, basqarýshy dırektor - jobalyq keńsesiniń basshysy, jobalardy basqarý jónindegi bas dırektor - basqarma múshesi qyzmetterin atqarǵan.
2022 jyldyń qyrkúıek aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
«Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 15 jyl», «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 25 jyl» merekelik medaldarymen marapattalǵan.
49 jyl buryn (1975) QR Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń (Sybaılas jemqorlyqqa qarsy qyzmet) Aqmola oblysy boıynsha departamentiniń basshysy Ashat Orazhanuly ORAZHAN dúnıege keldi.
Qaraǵandy qalasynda týǵan. 1997 jyly E.Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin, 2008 jyly Almaty ekonomıka jáne statıstıka akademııasyn bitirgen.
Eńbek jolyn Qaraǵandy oblysy Saran qalasynyń prokýratýrasynan bastady. 1997-2003 jyldary Saran qalasy prokýrorynyń kómekshisi, Qaraǵandy oblystyq prokýratýrasynyń memlekettik organdar qyzmetiniń zańdylyǵyn qadaǵalaý bóliminiń aǵa prokýrory, orynbasary Balqash qalasynyń prokýrory boldy. 2003-2009 jyldary Qaraǵandy oblysy boıynsha Sottar Ákimshisiniń orynbasary, 2009-2012 jyldary Qaraǵandy oblysynyń Ádilet departamenti basshysynyń orynbasary, 2012-2016 jyldary Shyǵys Qazaqstan oblysy Ádilet departamentiniń basshysy, 2016-2018 jyldary Jambyl oblysy Ádilet departamentiniń basshysy, 2019-2022 jyldary Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń Qaraǵandy oblysy boıynsha departamenti basshysynyń birinshi orynbasary, 2022-2023 jyldary QR Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń Almaty qalasy boıynsha departamentiniń basshysy qyzmetin atqardy.
48 jyl buryn (1976) «Tsıfrlyq úkimetti qoldaý ortalyǵy» ShJQ RMK bas dırektory Rústem Aıdarbekuly BIǴARI dúnıege keldi.
Kókshetaý qalasynda týǵan. Sh.Ýálıhanov atyndaǵy Kókshetaý memlekettik ýnıversıtetin, Boston ýnıversıtetin «Aqparattyq júıeler» mamandyǵy boıynsha bitirgen. «Bolashaq» baǵdarlamasynyń stıpendıaty. PhD doktory.
Eńbek joly: 1999-2003 jyldary Qazaqstandaǵy BUU Damý baǵdarlamasynda jumys istegen, 2003-2006 jyldary «Ulttyq aqparattyq tehnologııalar» AQ qyzmetkeri, 2006-2009 jyldary Prezıdent Ákimshiliginiń aqparat sektorynyń meńgerýshisi, «elektrondyq úkimetti» qalyptastyrý jáne damytý baǵdarlamalaryn, «Tsıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasyn ázirleýge qatysty, 2009-2018 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiliginiń Aqparattandyrý jáne aqparattyq resýrstardy qorǵaý bólimi meńgerýshisiniń orynbasary, 2018-2021 jyldary QR Bilim jáne ǵylym vıtse-mınıstri.
2022 jyldyń aqpan aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
46 jyl buryn (1978) Batys Qazaqstan oblysy Terekti aýdanynyń ákimi Álııa Bıǵazyqyzy MUHANBETJANOVA dúnıege keldi.
Batys Qazaqstan oblysy, Oral qalasynda týǵan. 1998 jyly Batys Qazaqstan memlekettik agrarlyq ýnıversıtetin «Agrohımııa jáne topyraqtaný» mamandyǵy boıynsha, 2005 jyly M.Ótemisov atyndaǵy Batys Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetin «Orys tili men ádebıeti, shet tili» mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly:1999-2002 jyldary Zelenov aýdany Kojevnıkovskıı orta mektebiniń muǵalimi, 2002-2005 jyldary Batys Qazaqstan oblysy Zelenov aýdandyq jerge ornalastyrý bóliminiń jetekshi mamany, 2005-2006 jyldary Batys Qazaqstan oblysy Zelenov aýdanynyń aýyl sharýashylyǵy jáne jer qatynastary bóliminiń jer qatynastary jónindegi bas mamany, 2006-2008 jyldary Zelenov aýdanynyń jer qatynastary bóliminiń basshysy, 2008-2014 jyldary Batys Qazaqstan oblysy Zelenov aýdany jer qatynastary bóliminiń basshysy, 2014-2020 jyldary Batys Qazaqstan oblysynyń jer qatynastary basqarmasynyń basshysy, 2020-2023 jyldary Shyńǵyrlaý aýdanynyń ákimi qyzmetterin atqardy.
2023 jyldyń mamyr aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
125 jyl buryn (1899-1938) Qazaqstannyń kórnekti memleket jáne qoǵam qaıratkeri Oraz Qıqymuly JANDOSOV dúnıege kelgen.
Almaty oblysynyń Qarasaı aýdanynda týǵan. Vernyı erler gımnazııasyn bitirgen. Qazaqstanda keńestik bılik ornaǵannan keıin Jetisýdyń ult isteri jónindegi oblystyq bólimin basqardy.
1919-1921 jyldary Túrkistan Kommýnıstik partııasynyń musylman kommýnısteri sektsııasy oblystyq bıýrosynyń tóraǵasy bolyp, Jetisý oblystyq revolıýtsııalyq-áskerı komıtetin jáne oblystyq «Qosshy» odaǵyna basshylyq jasady. 1921-1923 jyldary Túrkistan Kommýnıstik partııasynyń Ortalyq Komıteti úgit-nasıhat bóliminiń meńgerýshisi jáne BK(b)P Qazaq ólkelik komıtetiniń ekinshi hatshysy boldy. 1923-1924 jyldary Máskeýdegi Tımırıazev atyndaǵy Aýyl sharýashylyǵy akademııasynda bilim aldy. 1924-1928 jyly BK(b)P Qazaqstan ólkelik komıteti úgit-nasıhat bóliminiń meńgerýshisi qyzmetin atqaryp, «Eńbekshi qazaq» (qazirgi «Egemen Qazaqstan») gazetine basshylyq jasady. 1916 jylǵy ult-azattyq qozǵalysynyń 10 jyldyǵyna oraı, 1926 jyly Jetisýdaǵy Qarqara kóterilisine qatysqandardy máńgi este qaldyrý maqsatynda kóterilisshiler jıynyn ótkizip, keıin «Ereýiltóbe» atanyp ketken jerge eskertkish ornatpaq bolyp, tas úıip, belgi qaldyrýǵa qoǵam qaıratkeri Ydyrys Kóshkinov, t.b. azamattarmen birge qoldaý kórsetip, at salysty.
Jetisýdaǵy alǵashqy aqyndar aıtysyn uıymdastyrdy. Qoǵam qaıratkeri aýyl ekonomıkasyn zertteý jónindegi ekspedıtsııany basqardy, ǵylymı-zertteý jumysymen aınalysyp, ǵylymı eńbekter jazdy. 1928-1937 jyldary Qazaq AKSR aǵartý halkomy, Qazaq aýyl sharýashylyǵy ınstıtýtynyń dırektorlyǵymen qatar Respýblıkalyq kitaphananyń dırektory, BK(b)P Kegen aýdandyq komıtetiniń birinshi hatshysy, Almaty oblystyq atqarý komıtetiniń tóraǵasy qyzmetterin atqardy. Ultaralyq qatynastardy retteýge kóp eńbek sińirdi. KOKP sezderiniń jáne KSRO Keńesteri sezderiniń delegaty, BK(b)P Túrkistan Kommýnıstik partııasy Ortalyq komıtetiniń múshesi jáne bıýro múshesi, Túrkistan Ortalyq atqarý komıteti tóralqasynyń jáne Búkilreseılik ortalyq atqarý komıtetiniń múshesi, Qazaqstan Ortalyq atqarý komıtetiniń jáne onyń tóralqasynyń múshesi, Qazaqstan ólketaný qoǵamy basqarmasynyń tóraǵasy boldy.
1937 jyly tamyzda partııadan shyǵaryldy da, jalǵan saıası aıyppen tutqyndalyp, 1938 jyly naýryzda atyldy.
Kenen Ázirbaev tutqynǵa alynǵan Jandosovpen óziniń qoshtasqan sáti týraly «Orazjan» ánin shyǵardy. 1999 jyly Almatyda qoǵam qaıratkeriniń uly Anrı (Álı) Jandosovtyń qurastyrýymen «Qaıran Oraz» atty kitap jaryq kórse, nemeresi – birneshe jınaqtyń avtory, aqyn Gúlnar Jandosova Almatyda Oraz Jandosov atyndaǵy gýmanıtarlyq lıtseı qurdy. Elimizde Jandosovtyń esimi eldi mekenderge berilip, Almaty qalasynda oǵan eskertkish ornatyldy. Raıymbek aýdanynyń ortalyǵy Kegen aýylynda qoǵam qaıratkeri atyndaǵy ólketaný murajaıy jumys isteıdi.
