1970 jyldary salynǵan elektr stantsııalarymyz eskirgen - Almaty oblysy turǵyny
QONAEV. KAZINFORM – Qonaevta Qazaqstanda atom elektr stantsııasyn salý jóninde qoǵamdyq talqylaý ótti. Qazaqstannyń Azamattyq Alıansy uıymdastyrǵan kezdesýge sarapshylar, qoǵamdyq uıymdar ókilderi men Almaty oblysynyń turǵyndary qatysty.
Atom elektr stantsııasyn salýdaǵy basty qajettilik – elimizdegi ózekti elektr energııasyna tapshylyq máselesin sheshý. Sarapshylar atom energetıkasyn damytý jospary týraly egjeı-tegjeıli baıandap, onyń qaýipsizdigi, ekologııalyq tazalyǵy jáne ekonomıkalyq tıimdiligine basa nazar aýdardy.
Aımaq turǵyndary pikirtalasqa belsendi qatysyp, ózderin tolǵandyrǵan qaýipsizdik, ekonomıka, ekologııa máselelerine qatysty suraqtaryn qoıdy.
«Órkenıettiń jetistikterin tıimdi paıdalanatyn memleket qana damyp, alǵa jyljıdy. Eger qýatty elektr kózimen qamtamasyz etilmese, el damýdyń joǵary deńgeıine jete almaıdy. Ekonomıkany órkendetý, óndirister men jańa kásiporyndardy iske qosý úshin bizge AES salý qajet. Qaýipsizdik máselelerine erekshe nazar aýdara otyryp, zamanaýı tehnologııalardy durys paıdalanǵan jaǵdaıda ǵana biz jetistikke jetemiz», – dep túsindirdi Almaty oblysy Semeı polıgony múgedekteri men ardagerleri qoǵamdyq birlestiginiń tóraǵasy, Talǵar aýdanynyń Qurmetti azamaty Nurlybaı Musapırov.
Sarapshylar Qazaqstandaǵy atom elektr stantsııalarynda MAGATE-niń qatań standarttaryna sáıkes keletin III jáne III+ býyn reaktorlary qoldanylatynyn alǵa tartty. Eń bastysy atom elektr stantsııalarynyń ekologııalyq qaýipsizdigi jáne SO2 shyǵaryndylarynyń aýaǵa taramaýy ekenin basa aıtty. Sondaı-aq mamandar qazir búkil álemde qoldanylatyn radıoaktıvti qaldyqtardy qaıta óńdeýdiń ozyq tehnologııalary týraly jan-jaqty aqparat berdi.
«Úlken Sý» ÓK bas ınjeneri Sergeı Vladımırovıch Tretıakov atap ótkendeı, bul sharalardyń barlyǵy atom energetıkasyn barynsha qaýipsiz jáne ekologııalyq taza etý úshin qabyldanýda. «Álem ózgerýde, soǵan saı elektr energııasyn tutyný mólsheri de artýda. Al 70-shi jyldary salynǵan elektr stantsııalarymyz eskirgen. Bizge turaqty qýat qajet, al atom energetıkasy — bul qıyndyqtan alyp shyǵatyn jalǵyz sheshim. Iá, alańdaýshylyq bar, biraq qazirgi reaktorlar qaýipsiz, al Qazaqstannyń aýyr apattarsyz atom tehnologııalarymen jumys isteýde 57 jyldyq tájirıbesi bar. AES arqyly taza energııa óndirip, syrtqy shyǵyndardan arylamyz jáne qosymsha jumys oryndary ashylyp, halyqtyń turmysynyń jaqsarýyna jol ashylady. Úlkende AES salý elimizdiń ǵylymı áleýetin paıdalanýǵa jáne tolyqqandy atom salasyn qurýǵa múmkindik beredi», – dedi. Ary qaraıǵy sózinde: – Men 1985 jyldan beri bul qurylysty kútip júrmin. Bul atom stantsııasy bizdiń balalarymyz jáne bolashaǵymyz úshin kerek dep esepteımin. Eger kórshi el bizge elektrenergııasyn berýden bas tartsa, onda jaryqsyz qalý qaýpimiz bar. Bul elimizdiń bedelin atttyratyn úlken múmkindik. Qytaıda AES bar, Ózbekstan qurylysyn júrgizýde. Men de urpaǵymnyń jarqyn bolashaǵyn oılaı otyryp, AES salý isin qoldaımyn, – dedi ol.
Qoǵamdyq talqylaý barysynda AES salýy arqyly elimizdiń energetıkalyq táýelsizdigin qalyptasyp, jańa jumys oryndary ashylyp, aralas salalardyń damýyna jol ashylatyny aıtyldy.
Qazir atom elektr stantsııalaryna qyzmet kórsetý úshin joǵary bilikti mamandardy daıarlaýǵa erekshe nazar aýdarylýda. Bul týraly da sarapshylar jan-jaqty aıtyp berdi.
Almaty oblysynyń turǵyndary qoǵamdyq talqylaýda beıbit atom energetıkasyna qarsy emestigin bildirdi. AES salý ıdeıasyn energetıka salasynyń ardagerleri de qoldap, energetıkalyq daǵdarystan shyǵýdyń jalǵyz sheshimi osy ekenin senimdilikpen jetkizdi. Qoǵam qaıratkerleri AES qazaqstandyqtardyń ómir súrý sapasyn arttyratynyn, al jastar jańa tehnologııalardyń damýyn atom energetıkasymen baılanystyratynyn atap ótti.
Qonaevtaǵy jarııa talqylaý qazaqstandyq qoǵamnyń atom energetıkasyn odan ári damytýǵa daıyn ekenin kórsetti. Jınalǵandar elimizdiń jańa zamannyń, ıaǵnı atam energetıkasy dáýiriniń tabaldyryǵynda turǵanyn, ony bolashaq urpaq úshin engizip, damytý asa qajet ekenin alǵa tartyp, jobany biraýyzdan qoldady.
