1936 jyly berilgen týý týraly kýáligim latyn árpinde jazylǵan - QR Halyq ártisi Sábıt Orazbaev

ALMATY. QazAqparat - Men týǵanda berilgen týý týraly kýálik latyn árpinde jazylǵan bolatyn, dedi QR Halyq ártisi Sábıt Orazbaev «QazAqparat» tilshisine bergen suhbatynda.

«Meniń týý týraly kýáligimde «1936 jyly 29-shy qynýarda týǵan» dep jazylǵan. Qynýar degeni - ıanvar. Latyn árpinde oqý esh qıyndyq týǵyzbaıdy dep oılaımyn. Jalpy, Elbasynyń joldaýlaryndaǵy maqsat qazaq halqyn máńgilik el jasaý ǵoı. Egemen el atalǵaly qanshama memlekettik sharýa jasaldy. Osy álipbıdi aýystyrý eń mańyzdy máseleniń biri bolatyn. Jer júzin qarap otyrsańyz, álem halyqtarynyń 70 paıyzy osy latyn árpimen jazady eken. Demek, bul - el bolý, álemdik kóshke qosylý jolynda jasalǵan taǵy bir qadam. Árıne, ońaı emes, biraq buǵan ózimizdiń tól dúnıemizdeı qarasaq, tez jattalyp ketedi dep oılaımyn»,  - dedi Sábıt Orazbaev.

Bul taqyryptaǵy taldaýǵa qatysty akademık Tóregeldi Sharmanov ta pikir bildirdi.

Tamaqtaný akademııasynyń dırektory, Almaty qalasynyń «Qurmetti azamaty» Tóregeldi Sharmanov  Elbasy latyn álipbıine ótý týraly Jarlyqqa qol qoıa otyryp, bolashaqqa naqty qadam jasaǵanyn aıtty.

«Bul bizdiń, ultymyzdyń rýhanı kodeksi desek te bolady. Elbasy bastamasynyń máni zor, bul - keleshektiń baqytty kórinisi, maqtanatyn nárse. Latyn grafıkasy - ol qazirgi jańa tehnologııanyń, ǵylymnyń, tipti ádebıettiń tili. Osy bastamany Nursultan Ábishuly qoldap otyrǵanyna qýanyshtymyn», - dedi ǵalym.

Eske sala keteıik, Elbasy N.Nazarbaev «Bolashaqqa baǵdar: Rýhanı jańǵyrý» atty maqalasynda

«Men 2012 jylǵy jeltoqsan aıynda jarııa etken «Qazaqstan-2050» Strategııasynda «2025 jyl­dan bastap latyn álipbıine kóshýge kirisýimiz kerektigin» málimdedim.

Bul - sol kezden barlyq salalarda biz latyn qar­pine kóshýdi bastaımyz degen sóz.  

ıAǵnı, 2025 jylǵa qaraı is qaǵazdaryn, merzimdi baspasózdi, oqýlyqtardy, bárin de latyn álip­bıimen basyp shyǵara bastaýǵa tıispiz.  

Ol kezeń de taıap qaldy, sondyqtan biz ýaqyt uttyrmaı, bul jumysty osy bastan qolǵa alýymyz kerek. Biz osynaý aýqymdy jumysty bastaýǵa qa­jetti daıyndyq jumystaryna qazirden kiri­semiz. Úkimet qazaq tilin latyn álipbıine kóshi­rý­diń naqty kestesin jasaýy kerek.

Latynshaǵa kóshýdiń tereń logıkasy bar. Bul qazirgi zamanǵy tehnologııalyq orta­nyń, kom­mýnıkatsııanyń, sondaı-aq, HHІ ǵasyr­daǵy ǵyly­mı jáne bilim berý protsesiniń erekshe­lik­terine baılanysty.

Mektep qabyrǵasynda balalarymyz aǵylshyn tilin oqyp, latyn áripterin onsyz da úırenip jatyr. Sondyqtan, jas býyn úshin eshqandaı qıyndyq, kedergiler bolmaq emes.      

2017 jyldyń aıaǵyna deıin ǵalymdardyń kómegimen, barsha qoǵam ókilderimen aqyldasa otyryp, qazaq álipbıiniń jańa grafıkadaǵy biryńǵaı standartty nusqasyn qabyldaý kerek. 2018 jyldan bastap jańa álipbıdi úıretetin mamandardy jáne orta mektepterge arnalǵan oqýlyqtardy daıyndaýǵa kirisýimiz qajet.  

Aldaǵy 2 jylda uıymdastyrý jáne ádistemelik jumystar júrgizilýge tıis.

Árıne, jańa álipbıge beıimdelý kezeńinde bel­gili bir ýaqyt kırıllıtsa alfavıti de qol­danyla turady», - dep jazǵan bolatyn.