19 sáýir. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 19 sáýirge arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1960 jyly Buqtyrma sý qoımasyn toltyrý bastaldy.
1993 jyly Almatydan Túrkııanyń Trabzon qalasyna alǵashqy jolaýshylar áýe reısi ushyryldy. Bortynda 120 týrıst bolǵan «Azamat» kompanııasynyń «Tý-154m» áýe laıneri 5 saǵat ushyp, Trabzon áýejaıyna qondy.
2005 jyly Almaty oblysynyń Qapshaǵaı qalasynda Irakta qaza bolǵan qazaqstandyq bitimgershi-jaýynger, kapıtan Qaırat Qudabaevqa (1975-2005) ózi qyzmet etken bólimniń janyna eskertkish tas ornatyldy. Eskertkish tasty daıyndaýǵa jáne ornatýǵa qarajatty desantshy-shabýyl jasaýshy brıgadasynyń áskerı qyzmetkerleri jınady.
2010 jyly ekinshi dúnıejúzilik soǵysta Italııanyń soltústik aýmaǵyn azat etý kezinde qaza tapqan ıÝgoslavııa halyq-azattyq armııasynyń «Orys batalony» quramynda shaıqasqan 104 sovet soldatynyń aty-jónderi anyqtalǵan. Bul sharaǵa Qazaqstan elshiligi de muryndyq boldy. Al anyqtalǵan soldattyń 38-i qazaqtar bolyp shyqty. Jaýyngerlerdiń jerlengen ornyn izdestirýge soǵys ardageri, jazýshy Qalmuqan Isabaı muryndyq bolǵan. Al sáýirdiń 25-si kúni Italııanyń Trıest qalasynda Ekinshi dúnıejúzilik soǵys kezinde «Orys batalonynyń» quramynda shaıqasqan qazaq jaýyngerlerine arnalǵan eskertkish ashylady.
2012 jyly Almaty qalasynyń ortalyǵynda konservatorııa janynda qazaqtyń áıgili kúıshi-kompozıtory Qurmanǵazyǵa eskertkish ornatyldy. Qurmanǵazynyń týyp-ósken jeri – Bókeı handyǵy, qazirgi Batys Qazaqstan oblysynyń Jańaqala aýdanyna qarasty Jıdeli degen jer. Topyraq buıyrǵan orny – Astrahan oblysynyń burynǵy «Shaıtanı bataga», qazirgi «Qurmanǵazy tóbe» dep atalatyn jer. Onyń «Túrmeden qashqan», «Kisen ashqan», «Erteń ketem», «Bozsholaq», «Buqtym-buqtym», «Ne krıchı, ne shýmı», «Qaıran sheshem», «Qyzyl qaıyń», «Aqjeleń», «Adaı», «Saryarqa», «Balbyraýyn», «Serper», «Nazym», «Balqaımaq», «Qýanysh», t.b. kúıleri bar.
2013 jyly Qazaqstannyń halyq ártisi Aıman Musaqojaeva «Deutsche Grammophon Gesellschaft» ártisi» resmı ataǵyn aldy. Ol Germanııanyń «Deutsche Grammophon Gesellschaft» dybys jazatyn kompanııasymen kelisim jasaǵan alǵashqy qazaqstandyq oryndaýshy.
2013 jyly Qazaqstanda «Nomadtar altyny» toptamasynan ataýly quny 500 teńgelik «Arqar» estilik monetasy aınalymǵa shyǵaryldy. Ol 925 synamasy bar kúmisten jasalǵan, salmaǵy – 31,1 gr, dıametri – 38,61 mm, sapasy - «proof», tırajy – 5 myń.
2014 jyly Óskemende Muhtar Áýezovtiń qurmetine memorıaldyq tas ashyldy. «Muhtar Áýezov Abaı álemin, Qazaqstan memleketi men qazaq ultyn ashty. Ol álemge qazaqtyń janyn ashty. Álem mádenıetinde qazaq ádebıetiniń laıyqty oryn alýyna múmkindik berdi», - dedi saltanatty rásimde M. Áýezov atyndaǵy ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń dırektory Ýálıhan Qalıjan.
2016 jyly Býrabaı TMD-daǵy eń ataqty kýrorttardyń úzdik úshtigine endi. Bul reıtıngti 2016 jyldyń jazyna kýrorttarda qonaqúıler men apartamentterdi brondaý málimetterine súıenip, Travel.ru týrservısi jasady. TMD elderindegi ataqty kýrorttar bestigine Ystyqkól (Qyrǵyzstan), Býrabaı (Qazaqstan), Kaspıı teńizi (Baký, Ázirbaıjan), Sevan kóli (Armenııa) kirdi.
2017 jyly Beıjińdegi VII Halyqaralyq kınofestıvalde Sh. Aımanov atyndaǵy «Qazaqfılm» kınostýdııasy shyǵarǵan «Qunanbaı» jáne «Jańǵaq aǵashy» fılmderi alǵash ret kórsetildi.
2018 jyly QR Bilim jáne ǵylym mınıstrligi men Frantsııanyń Eýropa jáne syrtqy ister mınıstrligi arasynda «Abaı-Vern» baǵdarlamasyn júzege asyrý týraly kelisimge qol qoıyldy. Onyń aıasynda Frantsııanyń joǵary oqý oryndaryna Qazaqstannyń bilim oshaqtarynda oqyp jatqan 90 magıstrant pen 10 doktorant jiberildi.
2019 jyly elordada Qazaq radıosynyń Altyn qoryndaǵy úzdik ertegiler, batyrlar jyry, ánder men kúıler, aıtys pen naqyl sózder engen «Dala folklorynyń antologııasy» tanystyryldy. Jınaqta HІH ǵasyrdaǵy halyq kompozıtorlarynan án úırenip, olardyń bizdiń zamanymyzǵa deıin úzilmeı jetýine úles qosqan barlyq ónerpaz qamtyldy. Atap aıtqanda, Ámire Qashaýbaevtyń «Balqadıshasy», «Dýdaraıy», «Jalǵyz arshasy» men «Besqarageri» bar. Kenen Ázirbaevtyń «Kók sholaǵyn», «Boztorǵaıyn», «Bulbulǵa» jáne «Dombyrasyn» tyńdaýǵa bolady.
2019 jyly «Qazaqstannyń 100 esimi» jobasynyń jeńimpazy, MBionics kompanııasynyń negizin salýshy 24 jastaǵy Máýlen Bekturǵanov Qazaqstanda alǵash ret múmkindigi shekteýli jandardyń ómirin jeńildetetin qoldyń bıonıkalyq protezin jasap shyǵardy.
2020 jyly Abaı atyndaǵy qazaq Memlekettik akademııalyq Opera jáne balet teatry, «Astana Opera» teatr saıttaryndaǵy onlaın translıatsııa qaralymynan TMD boıynsha úzdik on opera teatrlary qataryna kirdi.
2022 jyly Almatyda Dinmuhamed Qonaev pen Ǵabıt Músirepov atyndaǵy murajaılar ashyldy. Eki murajaı da zamanaýı tsıfrlyq jáne mýltımedııalyq tehnologııalarmen, proektsııalar jáne sensorlyq paneldermen jabdyqtalǵan.
