19 maýsym. QazAqparat kúntizbesi: Ataýly kúnder, oqıǵalar, esimder
19 maýsym, SEISENBІ
Halyqaralyq jynystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy kún
Bul kún 2015 jyly 19 maýsymda BUU Bas Assambleıasynyń №A/RES/69/293 qararynda ár túrli kıkiljińder jaǵdaıynda (saıası, dinı, ulttyq sıpattaǵy halyqaralyq, memleket ishilik (azamattyq soǵystar) jynystyq zorlyq-zombylyq kórsetý máselesine kópshiliktiń nazaryn aýdartý maqsatynda qabyldandy.
Aljırde revolıýtsııa kúni (1965)
Aljır Halyq Demokratııalyq Respýblıkasy Soltústik Afrıkada, Jerorta teńiziniń batysynda ornalasqan. Batysynda Marokkomen, Batys Saharamen, ońtústiginde Nıgermen, shyǵysynda Lıvııamen, Týnıspen shektesedi. Ákimshilik jaǵynan 15 ákimshilik ýálaıatqa bólinedi. Astanasy - Aljır qalasy. Resmı tili - arab tili. Aqsha birligi - dınar.
Kýveıt memleketiniń Ulttyq meıramy - Táýelsizdik kúni (1961)
Kýveıt Batys Azııada, Arabııa túbeginiń soltústik-shyǵysy men Parsy shyǵanaǵynyń 9 aralynda ornalasqan. Astanasy - Ál-Kýveıt. Resmı tili - arab tili. Dini - ıslamnyń súnnıt jáne shııt tarmaqtary. Aqsha birligi - Kýveıt dınary. Kýveıttiń basqarý formasy - Konstıtýtsııalyq monarhııa. 1962 jylǵy qarasha aıynda qabyldanǵan Konstıtýtsııa boıynsha memleket basshysy - Kýveıt ámiri. Zań shyǵarýshy organy - Ulttyq jınalys (bir palataly parlament) 4 jylǵa saılanǵan 50 depýtattan jáne ámir taǵaıyndaǵan úkimettiń 25 múshesinen turady. Qazaqstan Respýblıkasy men Kýveıt memleketi arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynas 1993 jylǵy qańtardyń 1-inde ornatyldy.
Vengrııanyń táýelsizdik kúni
Resmı kúntizbege 2001 jyly engizildi. Bul kún Vengrııaǵa keńestik basqynshylyqtyń aıaqtalýyna, sondaı-aq 1956 jylǵy Vengrııa revolıýtsııasyn basyp-janyshtaýshylardy jazaǵa tartýǵa oraı belgilendi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1918 jyly «Aqtóbe habarshysy» gazetiniń birinshi nómiri jaryq kórdi. Basylymnyń ataýy birneshe márte ózgeriske ushyraǵanmen, qazir bastapqy ataýyna qaıta oraldy.
1995 jyly Beıjiń qalasynda (QHR astanasy) Abaı kúnderi bastaldy.
1997 jyly «Shaǵyn kásipkerlikti memlekettik qoldaý týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańy qabyldandy.
2000 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultyn Ábishuly Nazarbaevtyń tikeleı qoldaýymen T.Júrgenov atyndaǵy Ulttyq óner akademııasynyń túlekteri teatr rejısseri Orazaly Aqjarqyn-Sársenbektiń basshylyǵymen Soltústik Qazaqstan oblysynyń Petropavl qalasynda mýzykalyq drama teatryn ashty.
Ashylý saltanaty jazýshy Sábıt Muqanovtyń 100 jyldyǵymen sáıkes kelgendikten jas teatrǵa jazýshynyń aty berildi. S.Muqanov atyndaǵy Soltústik Qazaqstan oblystyq mýzykalyq drama teatry shymyldyǵyn S.Muqanovtyń «Aqqan juldyz» pesasymen ashty.
2001 jyly Qazaqstanda 184,5 shaqyrymdyq Aqsý-Degeleń temir joly iske qosyldy.
2006 jyly Qazaqstan ınvestıtsııalyq qorynyń «Investfunds.kz» dep atalatyn jańa saıty iske qosyldy.
2006 jyly Qyzylordadaǵy qalalyq mádenıet jáne demalys saıabaǵynyń kire berisinde «Syr boıynyń batyrlary» atty qaladaǵy eń úlken eskertkish-monýmenttiń ashylý saltanaty boldy. Eskertkishtiń ashylý rásimine oblys, qala basshylary, ardagerler, qoǵamdyq uıymdardyń ókilderi, jalpy qala jurtshylyǵy qatysty. Eskertkish avtory - Syr eline belgili músinshi Járken Ismaıylov.
2007 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń Qaýlysymen Almatyda Dostyq úıinde «Dostyq úıi - Etnosaralyq qatynastardyń máselelerin zertteıtin ortalyǵy» respýblıkalyq memlekettik kásiporny quryldy.
Ortalyqtyń basty maqsaty - ultaralyq qatynastar salasyndaǵy negizgi máselelerdi anyqtaý, jurtshylyq pikirin zertteý.
2007 jyly qalalyq máslıhat sheshimimen Semıpalatınsk qalasy resmı túrde Semeı bolyp ózgertildi.
2008 jyly ıadrolyq qarýsyzdandyrý isine, halyqaralyq beıbitshilik pen qaýipsizdikke, toleranttylyq pen ultaralyq úılesimdilikke qosqan úlesi úshin QR Prezıdenti N.Á.Nazarbaev Japonııanyń eń joǵary memlekettik marapaty Úlken lentadaǵy Hrızantema (Baqytgúl) ordenin ıelendi.
2009 jyly Óskemenniń Ablaketka taýynda Qazaqstannyń memlekettik týy ornatyldy. Elimizdiń basty memlekettik rámizderiniń biri - kólemi 6h12 metrlik tý teńiz deńgeıinen 522 metr bıiktikte ornatylǵan. Onyń qasyna úlken áriptermen «Qazaqstan» degen jazý jazylǵan.
2009 jyly Semeıde QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaev ıadrolyq qarýsyzdanýdy qoldaý mıtıngisine qatysyp, Semeı polıgony jabylǵan 29 tamyzdy Dúnıejúzilik jappaı qyryp-joıý qarýynan bas tartý kúni dep jarııalaý bastamasyn kóterdi.
2010 jyly «Qazaqstan» ortalyq kontsert zalynda qazaqstandyq-túrkııalyq «Astana - mahabbatym meniń» atty 12 serııalyq kórkem fılmniń tusaýkeseri boldy. Fılmdi kórýge QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaev qatysty.
2010 jyly Astanada qazaqtyń uly aqyny ári oıshyly Abaı Qunanbaıulynyń eńseli eskertkishiniń ashylý rásimi ótti.
Abaı men Beıbitshilik kóshelerinde boı kótergen uly aqynnyń eskertkishi stılobat, postament jáne músinnen turady. Monýmenttiń jalpy bıiktigi - 17,750 metr, al Abaı músininiń bıiktigi - 7,550 metr. Músindik kompozıtsııanyń barlyq elementteri bir qalypta ázirlenip, taza qoladan quıylǵan. Salmaǵy - 10 tonna. Eskertkish avtory - almatylyq músinshi Bolat Dosjanov.
Aqynnyń týǵan kúnine oraı jyl saıyn uıymdastyrylatyn Abaı oqýlary endi osy jerde ótetin boldy.
2010 jyly Memleket basshysy baǵaly qaǵazdar memleketaralyq naryǵyn retteý týraly kelisimniń qatysýshysy bolmaý nıeti týraly QR Jarlyǵyna qol qoıdy.
2012 jyly Beıjińde qazaqtyń alǵashqy «Astana» meıramhanasy ashyldy.
2013 jyly Astanada QR Ulttyq akademııalyq kitaphanasynda «Ejelgi túrikter qupııasy» atty taqyrypta dóńgelek ústel ótti.
2013 jyly Almatyda Sheıh Ahmed ıbn Kýdaıdad Tarazıdiń «Kórkem sóz óneri» atty kitabynyń tusaýkeseri ótti.
Týyndy 1436-1437 jyldary jazylǵan. Onyń jalǵyz qoltańbasy Bodlean kitaphanasynda saqtalǵan. Osy qoltańba negizinde kitapty fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor Islam Jemeneı alǵash ret qazaq tiline aýdardy.
2013 jyly Astanada QR Ulttyq arhıvinde «Astananyń gúldenýi - Qazaqstannyń gúldenýi» atty derekti kórmeniń tusaýkeseri men saltanatty ashylý rásimi ótti.
2013 jyly Pavlodardyń oblystyq kitaphanasynda «Alashtyń aıbyn ardaǵy - Abylaı han» atty kórme ashyldy.
Kórme Abylaı hannyń 300 jyldyǵyna arnalǵan. Onyń basty bólimi «Elim dep soqqan júregi» dep ataldy, onda qazaq memlekettiligin qalyptastyrýdaǵy Abylaıdyń roli kórsetilgen.
2014 jyly Qazǵarysh basshysy Talǵat Musabaev Aqtóbe oblysynyń ákimi Arhımed Muhambetovke «KazEOSat-1» jerdi qashyqtan zondtaý alǵashqy qazaqstandyq jerseriginen 700 shaqyrym bıiktikte túsirilgen Aqtóbeniń sýretin tabystady.
2014 jyly Koreıa Respýblıkasynyń Prezıdenti Pak Kyn He Qazaqstanǵa memlekettik sapary aıasynda eki el Úkimetteri arasyndaǵy vızalyq talaptardy ózara joıý týraly shartqa qol qoıyldy.
2014 jyly Qostanaıda «Evraz Kaspıan Stal» (EKS) JShS bolat armatýra zaýytynda óndiristi iske qosý saltanatty rásimi ótti.
Zaýyttyń óndiristik qýaty jylyna 450 myń tonnany quraıdy.
2015 jyly Belarýs memleketiniń basshysy Aleksandr Lýkashenko Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevty Belarýs pen Qazaqstannyń dostyq qatynastary men strategııalyq yntymaqtastyǵyn damytýda eleýli jeke úles qosqany úshin «Halyqtar dostyǵy» ordenimen marpattady.
2015 jyly Sankt-Peterbýrgte Peterbýrg halyqaralyq ekonomıkalyq forýmynyń aıasynda «Qazaqstan temir joly» Ulttyq kompanııasy» AQ jáne RF «Sberbanki» Úndistan aýmaǵynda kóliktik-logıstıkalyq jobalardy qarjylandyrý salasyndaǵy yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qoıdy.
2016 jyly Qatar Day aqparattyq agenttigi áli jaýaby tabylmaǵan 8 jumbaqty jarııalady. Ashylmaǵan qupııalardyń qataryna Torǵaı óńirindegi petroglıfter endi.
Álemde mundaı ǵajaıyp tarıhı oryn tabylǵan joq.
ESІMDER
134 jyl buryn (1884-1976) qazaqtyń áıgili halyq aqyny, ánshi, kompozıtor, Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri ÁZІRBAEV Kenen dúnıege keldi.
Jambyl oblysynyń Qordaı aýdanynda týǵan. K.Ázirbaev - qazaq ónerindegi sal-serilik jáne aıtyskerlik dástúrlerdi úzbeı, HH ǵasyrdyń 70-jyldaryna deıin jetkizgen ónerpaz. Ákesi Ázirbaı, sheshesi Uldar da ánshi, dombyrashy edi. Ár jyrdy áýeli ata anasynan úırengen Kenen 11 jasynan dombyraǵa qosylyp, óz janynan óleń, án shyǵara bastady. «Boztorǵaı», «Kóksholaq», «Bulbul», «On altynshy jyl», «Qaıran elim», «Attan» ánderin shyǵaryp, «Álı batyr», «Qyrǵyzbaı» dastandaryn jyrlady. Qazaq, qyrǵyz arasyndaǵy belgili jıyndarǵa qatysyp, aıtysqa tústi, án saıysyna aralasty. Memleket qaıratkerleri O.Jandosov, J.Báribaev, T.Bokın, taǵy basqalarmen tanys-bilis boldy. Uly Otan soǵysy jyldarynda mádenı-úgit brıgadasyn quryp, el aralap, halqymyzdan shyqqan batyr ul-qyzdarymyzdyń erligin, jeńisin jyrlady. «Biz jeńemiz», «Súıgenim-aı, kúıgenim-aı», «Tórt batyr» sııaqty kóptegen óleń, jyrlar shyǵardy. 50-70 jyldary beıbit ómirdi, respýblıka tabystaryn, zamandastaryn beıneleıtin óleń, terme, tolǵaý dastandary týdy. 150-deı án tolǵap, onyń óleńin jazdy.
Onyń ánshi, kompozıtor bolýyna ánshi-jyrshylardyń, dombyrashy-kúıshilerdiń áseri zor boldy. Ásirese, Jambyl, Sarybas, Balýan Sholaq, Shashýbaı syndy belgili ánshi-aqyn, kompozıtorlardan úlgi-ónege aldy. Aqyn-kompozıtordyń «Boztorǵaı», «Kóksholaq», «Bazar-Nazar», taǵy basqa ánderi halyq súıip aıtatyn máńgilik rýhanı qazynaǵa aınaldy. K.Ázirbaev sondaı-aq Qaraǵandy kenshileriniń, Balqash mys qorytýshylarynyń, Shymkent qorǵasynshylarynyń, Kaspıı balyqshylarynyń, Túrksib temir jol qurylysshylarynyń arasynda bolyp, sol alyp qurylystardyń jetistikterin shabytpen jyrlady.
Kompozıtordyń án shyǵarmashylyǵynyń negizgi taqyryby - el ómiri. Ol el ómirindegi mańyzdy oqıǵalar men tarıhı kezeńderge árqashan qulaq túrip, oǵan óz úlesin qosyp otyrdy. Ázirbaevtyń kompozıtorlyǵy jaıynda Qazaqstan óner zertteýshileri A.Jubanov, B.Erzakovıch eńbekter jazdy.
Ázirbaev aıtys janryna erte aralasyp, Shalıpa, Látıpa, Keneqoja, Ábdiǵalı, Bopıpa, Esdáýlet aqyndarmen sóz jarysyna tústi. Ol qazaq halqynyń aıtys óneriniń nasıhatshysy, osy ónerdi keıingi urpaqqa jetkizýshi tálimger-ustaz da bola bildi. Onyń «Shópke barǵanda», «Qudalar», «Álı batyr», «Qyrǵyzbaı», «Kenebaı-Kerbez», «Burynǵy ótken batyrlar», «Jalǵyz qaz», «Jambyl - jyr» atty tolǵaý, dastandary bar. Bul shyǵarmalary - aqynnyń epıkalyq dástúrge qurylǵan kórkem dúnıeleri. K.Ázirbaev halqymyzdyń aýyz ádebıeti nusqalaryn esinde mol saqtaǵan, onyń aıtýynan jazyp alynǵan folklorlyq muralar Qazaqstan Ǵylym akademııasy M.Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń Qoljazbalar ortalyǵynda saqtaýly.
Ol - jyr alyby Jambylmen jarty ǵasyrdaı birge júrip, jańa dáýirdi asqaqtata jyrlaǵan zamana jyraýy. Buǵan eki júzden astam óleń, arnaý, tolǵaýlary aıǵaq. Bul týyndylary áldeneshe ret jınaq bolyp jarııalandy.
1984 jyly aqynnyń 100 jyldyq merekesi ótkizildi. Tańdamaly shyǵarmalarynyń 2 tomdyǵy jáne «Shyrqa, daýysym», orys tilinde «Pesnı gor ı stepeı» kitaptary jaryq kórdi. Derekti kıno-telefılmder túsirildi.
Kenen Ázirbaevtyń esimi Jambyl oblysy Qordaı aýdanyndaǵy Qasyq orta mektebine, Almaty qalasyndaǵy bir kóshege, Jambyl qalasyndaǵy kınoteatrǵa berilgen. Almaty konservatorııasynyń jáne Shymkent mádenıet ınstıtýtynyń úzdik stýdentteri úshin Ázirbaev atyndaǵy stıpendııa beriledi. Jambyl oblysynda aqyn uzaq jyldar boıy turǵan meken Kenen aýyly atanady. Onda K.Ázirbaevtiń murajaı úıi jumys isteıdi.
«Eńbek Qyzyl Tý», 2 márte «Lenın», «Qurmet belgisi» ordenderimen marapattalǵan.
68 jyl buryn (1950) QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Agrarlyq máseleler komıtetiniń múshesi ÚMBETOV Serik Ábikenuly dúnıege keldi.
Almaty oblysy Jambyl aýdany Prýdkı keńsharynda týǵan. Almaty zootehnıkalyq - maldárigerlik ınstıtýtyn «zooınjener» mamandyǵy boıynsha bitirgen. Eńbek jolyn 1968 jyly Almaty oblysy Jambyl aýdany «Amangeldi» keńsharynyń jumysshysy bolyp bastady. 1974-1985 jyldary - Almaty oblysy Kúrti aýdany T. Bokın atyndaǵy keńshardyń brıgadıri, bólimshe meńgerýshisi, bas zootehnıgi, partııa komıtetiniń hatshysy. 1985-1992 jyldary - Almaty oblysy Kúrti aýdany «Jeltorańǵy» keńsharynyń dırektory, Kegen aýdany agroónerkásiptik kesheni birlestiginiń tóraǵasy, Kúrti aýdany T. Bokın atyndaǵy keńshardyń dırektory. 1992-2004 jyldary - Almaty oblysy Kúrti aýdany ákimshiliginiń basshysy, Almaty oblysy ákiminiń orynbasary, oblys ákimi. Jambyl oblysynyń ákimi (1999 jylǵy aqpanynan bastap). 2004-2005 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Aýyl sharýashylyǵy mınıstri. 2005-2011 jyldary - Almaty oblysynyń ákimi. 2011-2012 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Іs basqarýshysy. 2012 jylǵy qyrkúıek aıynan bastap besinshi shaqyrylǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, «Nur Otan» Halyqtyq Demokratııalyq partııasynyń múshesi, partııalyq tizim boıynsha saılanǵan. 2016 jyldan beri altynshy shaqyrylǵan Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń depýtaty, «Nur Otan» partııasynyń múshesi, partııalyq tizim boıynsha saılanǵan.
«Parasat», ІІІ dárejeli «Barys» ordenderimen jáne Ulttyq olımpıada komıtetiniń altyn ordenimen marapattalǵan.
62 jyl buryn (1956) Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstannyń strategııalyq zertteýler ınstıtýtynyń aǵa ǵylymı qyzmetkeri, Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstrligi janyndaǵy Syrtqy saıasat jónindegi konsýltatıvtik keńes tóraǵasynyń orynbasary, shyǵystanýshy, tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty, saıasattaný ǵylymynyń doktory, Qazaqstan Respýblıkasy Áleýmettaný ǵylymy akademııasynyń korrespondent múshesi, Qazaqstan Respýblıkasy Saıasattaný ǵylymy akademııasynyń akademıgi jáne vıtse-prezıdenti SYROEJKIN Konstantın Lvovıch dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. Máskeý memlekettik ýnıversıteti janyndaǵy Afrıka jáne Azııa elderi ınstıtýtyn, KSRO Ǵylym akademııasy Qıyr Shyǵys ınstıtýtynyń aspırantýrasyn bitirgen. 1986-1991 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Ǵylym akademııasy Uıǵyrtaný ınstıtýtynyń kishi, aǵa ǵylymı qyzmetkeri. 1991-1996 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Ǵylym akademııasynyń Shyǵystaný ınstıtýty Qytaı bóliminiń meńgerýshisi. 1996-1997 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstan strategııalyq zertteýler ınstıtýtynyń jetekshi ǵylymı qyzmetkeri. 1997-1998 jyldary - «Kazakhstan» aqparattyq-taldaý ortalyǵyynyń baǵdarlamalar jetekshisi. 1998-2000 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstan strategııalyq zertteýler ınstıtýty dırektorynyń birinshi orynbasary. 2000-2005 jyldary - «Kontınent» jýrnaly aqparattyq-taldaý bóliminiń jetekshisi, «RR jáne saıası taldaý ortalyǵy» JShS-iniń prezıdenti, Tıimdi ınvestıtsııalardy zertteý agenttigi Saraptama ortalyǵynyń basshysy, Qazaqstan Respýblıkasy Ǵylym akademııasy Shyǵystaný ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri qyzmetterin atqarǵan. Qazirgi qyzmetinde 2006 jyldan bastap isteıdi.
400-den astam ǵylymı eńbektiń avtory.
59 jyl buryn Almaty oblysy Qarasaı aýdanynyń ákimi DALABAEV Jandarbek Ermekuly dúnıege keldi.
Almaty oblysynda týǵan. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin 1982 jyly fılosofııa muǵalimi, 1990 jyly Almaty maldárigerlik ınstıtýtyn zooınjener mamandyǵy boıynsha támamdaǵan.
Eńbek joly: 1975-1976 jyldary - «Kástek» asyl tuqymdy qoı zaýytynda shopannyń kómekshisi bolyp eńbek etti.1982-1986 jyldary - Almaty oblysy Jambyl aýdanynyń Oktıabrdiń 60 jyldyǵy atyndaǵy sovhozda komsomol komıtetiniń hatshysy; 1986-1988 jyldary - Jambyl aýdandyq partııa komıtetiniń úgit jáne nasıhat bóliminiń nusqaýshysy; 1988-1989 jyldary - Jambyl aýdandyq partııa komıtetiniń ıdeologııa bóliminiń nusqaýshysy, 1989-1991 jyldary - Jambyl aýdandyq partııa komıtetiniń jalpy bóliminiń meńgerýshisi;1991-1992 jyldary - Jambyl aýdanynyń «Salqyn-Saz» aýyl sharýashylyǵy kooperatıviniń partkom hatshysy, dırektordyń orynbasary; 1992-1994 jyldary «Kástek» asyl tuqymdy qoı zaýytynyń aǵa zootehnıgi; 1994-1997 jyldary - «Progress» sovhozy dırektorynyń orynbasary; 1997-1999 jyldary - Jambyl aýdandyq «Marketıng jáne menedjment» ortalyǵynyń dırektory, 1999 jyly - Jambyl aýdandyq «Otan» partııasy mekemesiniń keńesshisi, 1999-2002 jyldary - Jambyl aýdany ákimi apparatynyń ishki saıasat bóliminiń meńgerýshisi; 2002-2004 jyldary - Jambyl aýdany ákimi apparatynyń basshysy, Jambyl aýdanyndaǵy Sh.Ýálıhanov atyndaǵy orta mekteptiń dırektory, 2004 jyly - Jambyl aýdandyq mádenıet jáne sport bóliminiń bastyǵy, Jambyl aýdany ákimi apparatynyń basshysy; 2004-2012 jyldary - Jambyl aýdany ákiminiń orynbasary; 2012-2013 jyldary - Jambyl aýdanynyń ákimi; 2013-2014 jyldary - Almaty oblystyq bilim basqarmasynyń basshysy; Almaty oblysy ákimi apparatynyń basshysy, 2014 jyldyń tamyz aıynan qazirgi qyzmetinde.
«Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasyna 10 jyl», «10 jyl Astana», «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 10 jyl» merekelik medalderiniń ıegeri, Jambyl aýdanynyń qurmetti Aaamaty.
52 jyl buryn (1966) Lev Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń oqý-ádistemelik jumys jónindegi prorektory, EUÝ «Alash» mádenıet jáne rýhanı damý ınstıtýtynyń dırektory, fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor, memlekettik «Daryn» Jastar syılyǵynyń, Qazaqstan Respýblıkasy Jýrnalıster odaǵynyń Sultanbek Qojanuly atyndaǵy syılyǵynyń, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti stıpendııasynyń ıegeri QAMZABEKULY Dıhan dúnıege keldi.
Ońtústik Qazaqstan oblysy Túlkibas aýdanynda týǵan. Abaı atyndaǵy Qazaq memlekettik pedagogıka ınstıtýtyn (Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıka ýnıversıteti) bitirgen. 1990-1996 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Ǵylym akademııasy Muhtar Áýezov atyndaǵy Ádebıet jáne óner ınstıtýtynyń ǵylymı qyzmetkeri. 1996-2000 jyldary - Lev Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ýnıversıteti Qazaq ádebıeti kafedrasynyń meńgerýshisi. 2000-2001 jyldary - Lev Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ýnıversıtetiniń aǵa ǵylymı qyzmetkeri. 2001-2004 jyldary - Qazaq ulttyq Mýzyka akademııasy Til jáne ádebıet kafedrasynyń meńgerýshisi. 2004-2005 jyldary - Lev Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıteti Gýmanıtarlyq ınstıtýtynyń dırektory qyzmetterin atqarǵan. Qazirgi qyzmetinde 2005 jyldan bastap isteıdi.
Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenttigine úmitkerlerdiń memlekettik tildi bilý deńgeıin anyqtaý jónindegi Lıngvıstıkalyq komıssııanyń múshesi, Qazaqstan Respýblıkasy Premer-mınıstri janyndaǵy Memlekettik til saıasatyn odan ári jetildirý jónindegi komıssııanyń múshesi, Ádebıet jáne óner salasyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik syılyǵyn berý jónindegi komıssııanyń múshesi, Respýblıkalyq Onomastıka komıssııasynyń múshesi, Astana qalasy Onomastıka komıssııasynyń múshesi, Qazaqstan halqy Kishi assambleıasynyń múshesi, Lev Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıteti «Habarshysynyń» (gýmanıtarlyq serııa) jaýapty redaktory, «Lev Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıteti ǵalymdary» ǵylymı anyqtamalyǵynyń jaýapty redaktory. «Smaǵul Sádýaqasuly», «Rýhanııat», «Alash jáne ádebıet», «Paıym» atty monografııalardyń, «Aǵartýshylyq jáne ádebıet» oqý quralynyń, Júsipbek Aımaýytovtyń 5 tomdyǵyn, Smaǵul Sádýaqasulynyń 2 tomdyǵyn, Qoshke Kemeńgeruly tańdamaly shyǵarmalarynyń, Qoshke Kemeńgerulynyń 3 tomdyǵynyń avtory.
«Qazaqtyń Qoshkesi», «Astana týraly bata», «Kózdiń qarashyǵyndaı» derekti fılmderi stsenarııiniń avtory. 450-ge jýyq jýrnal men gazet maqalalarynyń, 150-den astam tele-radıo materıaldarynyń avtory.
«Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýtsııasyna 10 jyl» mereıtoılyq medalimen, Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń alǵys hatymen, Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne Ǵylym mınıstrliginiń Ybyraı Altynsarın atyndaǵy tós belgisimen marapattalǵan.
47 jyl buryn (1971) QR Parlamenti Májilisiniń (VI shaqyrylym) depýtaty, Zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma komıtetiniń múshesi DÚISEMBINOV Berik Sálimjanulydúnıege keldi.
Shyǵys Qazaqstan oblysynda týǵan.
Bilimi: 1995 j. - Shyǵys-Qazaqstan oblysynyń Memlekettik ýnıversıteti
2001 j. - L.N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa Ulttyq ýnıversıteti
Jumys tájirıbesi: 1995-1997 jyldary - Óskemen qalasy, Іshki ister departamentiniń tergeýshisi; 1997-1998 jyldary - «Alıýmınıı Qazaqstan» AQ vıtse-prezıdentiniń kómekshisi; 1998-2003 jyldary - Azamattyq partııanyń Ortalyq Komıtetiniń keńesshisi; 2003-2006 jyldary - Azamattyq partııanyń Ortalyq Komıtetiniń is basqarýshysy; 2006-2011 jyldary - «Atameken» QUEP atqarýshy dırektory; 2007 jyldan - «Atameken» áleýmettik jaýapkershilik qorynyń dırektory. 2011 jyldan - Qazaqstannyń «Aq jol» Demokratııalyq partııasy tóraǵasynyń aımaqtyq saıasat jónindegi orynbasary; 2013 jyldan - Qazaqstannyń «Aq jol» Demokratııalyq partııasy OK-niń aımaqtyq jumys jónindegi hatshysy.
2016 jyldan beri qazirgi qyzmetinde.
42 jyl buryn (1976) «Daryn» memlekettik Jastar syılyǵynyń, «Altyn Juldyz» syılyǵynyń, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Buqaralyq aqparat quraldary salasyndaǵy syılyǵynyń laýreaty BOQASh Ǵalym Qabdýluly dúnıege keldi.
Shyǵys Qazaqstan oblysy Maqanshy aýdanynda týǵan. Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetin bitirgen. Pákistanda, Úndistanda, Japonııada eńbek ótilinen ótken. 1999-2001 jyldary - ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti Shyǵystaný fakýltetiniń hındı jáne ýrdý tilderiniń oqytýshysy. 2000-2001 jyldary - «Qazaq ádebıeti» gazetiniń halyqaralyq sholýshysy, «Habar» agenttigi» JAQ-ynyń Pákistandaǵy arnaýly tilshisi. 2001-2005 jyldary - «Qazaqstan» respýblıkalyq teleradıokorporatsııasy» AQ qoǵamdyq-saıası baǵdarlama redaktsııasynyń jetekshisi, Aqparattyq-taldaý baǵdarlamasynyń dırektory jáne «Mezgil» saraptamalyq baǵdarlamalarynyń júrgizýshisi, basqarma tóraǵasynyń orynbasary. 2005-2006 jyldary - Almaty qalasy ákiminiń orynbasary. 2009-2010 jyldary - Irandaǵy Qazaqstan Respýblıkasy Elshiliginiń keńesshisi bolǵan. 2010 jyldyń sáýir aıynan bastap Pragadaǵy (Chehııa) «Svobodnaıa Evropa-Radıo Svoboda» Radıosynyń Qazaq redaktsııasynda qyzmet atqarady.
«Hronıka ýtrachennogo sveta» derekti fılmi stsenarııiniń avtory.
36 jyl buryn (1982) «Báıterek» UBH» AQ Basqarma tóraǵasynyń orynbasary TÁJIıAQOV Ǵalymjan Bısenǵalıuly dúnıege keldi.
Qazaq memlekettik basqarý akademııasyn, Darema ýnıversıtetinde iskerlik ákimshilik magıstri dárejesin alǵan (2008).
Eńbek joly: 2002-2005 jyldary - «ABN AMRO Bank Kazaqstan» AQ-nyń korporatıvtik klıenttermen jumys jasaý jónindegi menedjer; 2005-2007 jyldary - «Kaspı Bank» AQ-nyń qarjy ınstıtýttary basqarmasynyń basshysy; 2008-2010 jyldary - «HSBC Bank Kazaqstan» AQ munaı-gaz sektory tóraǵasynyń mindetin atqarýshy; 2010-2012 jyldary - «Sıtıbank Qazaqstan» AQ-nyń kishi vıtse-prezıdenti; 2012-2016 jyldary - Eýrazııalyq damý bankiniń basqarýshy dırektory; 2016-2018 jyldary - «Báıterek» UBH» AQ-nyń aktıvteri men passıvterin basqarý jónindegi Komıtettiń múshesi, jobalyq jáne korporatıvtik qarjylandyrý dırektory.
2018 jyldyń qańtar aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.