18 maýsym. QazAqparat kúntizbesi
ATAÝLY KÚNDER
Qazaqstandaǵy medıtsına qyzmetkeri kúni
Ol jyl saıyn maýsymnyń úshinshi jeksenbisinde toılanady. Ony toılaý Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 1998 jylǵy Jarlyǵymen bekitilgen.
Medıtsına qyzmetkeriniń merekesin toılaý dástúri KSRO bolǵannan beri saqtalyp keledi – ol kezde Qarýly Kúshter Prezıdıýmynyń 1980 jylǵy 1 qazandaǵy Jarlyǵymen bekitildi. Odaq ydyraǵannan keıin keıbir elderde mereke toqtatyldy, basqalarynda ol basqa kúnge aýystyryldy. Bul kúni Armenııa, Belarýs, Moldova, Reseı jáne Ýkraınanyń medıtsına qyzmetkerleri de quttyqtaýlar qabyldaıdy.
Qazaqstanda Ákeler kúni
Úkimet basshysy 2023 jylǵy 1-maýsymda qol qoıǵan qaýlyǵa sáıkes, Qazaqstanda Analar kúni – mamyrdyń ekinshi jeksenbisinde, al Ákeler kúni maýsymnyń úshinshi jeksenbisinde merekelenedi. Aqparat jáne qoǵamdyq damý mınıstrliginiń málimetinshe, atalǵan merekelik kúnderdi bekitý elimizdegi otbasy ınstıtýtyn nyǵaıtýǵa yqpal etpek. «Merekelik kúnderdiń tizbesine «Analar kúni» jáne «Ákeler kúni» merekelerin engizý Qazaqstandaǵy otbasylyq qundylyqtardy ilgeriletýge, otbasy ınstıtýtyn nyǵaıtýǵa, sondaı-aq ákeler ınstıtýtyn damytýǵa yqpal etedi. Mundaı mereke kóptegen álem elderinde bar», - delingen mınıstrliktiń túsindirmesinde.
Ornyqty gastronomııa kúni
2016 jyldyń 21 jeltoqsanynda Birikken Ulttar Uıymynyń Bas Assambleıasy óziniń №71 / 246 qararymen 18 maýsymdy Ornyqty Gastronomııa kúni dep jarııalady. 2017 jyly alǵash ret atalyp ótti. Bul kúnniń maqsaty - álemdik qaýymdastyqtyń nazaryn turaqty damý maqsattaryna jetý úshin turaqty gastronomııanyń róli týraly, onyń ishinde aýyl sharýashylyǵyn damytýdy jedeldetý, azyq-túlik qaýipsizdigin arttyrý, halyqtyń tamaqtanýyn jaqsartý, turaqty azyq-túlik óndirisin qamtamasyz etý.
ESTE QALAR OQIǴALAR
2006 jyly Egemendi elimizdiń baılanys jáne habar taratýǵa arnalǵan «KazSat» tuńǵysh geostatsıonarlyq jer serigi josparlanǵan tańǵy saǵat 4.44-te Baıqońyr aılaǵynan ǵaryshqa ushyryldy. Táýelsiz Qazaqstannyń ǵaryshtyq derjavalar qataryna qaraı aıaq basqan alǵashqy qadamynyń habarshysyndaı bolǵan osy jer seriginiń ushyrylý sátin Qazaqstan jáne Reseı Prezıdentteri Nursultan Nazarbaev pen Vladımır Pýtın arnaıy kelip baqylady. «QAZSAT» jer seriginiń tehnıkalyq resýrsy - 12 jyl. Bul elimizdiń eń shalǵaı aýdandary men aýyldaryn telekommýnıkatsııalyq qyzmetpen qamtamasyz etýge múmkindik beredi.
2009 jyly Oralda b.e.d. VІ-ІІ ǵasyrlardaǵy arheologııalyq qazbalar tabyldy. Tabylǵan turmys tirshilik zattary jáne áshekeı buıymdardy baǵalaý úshin Reseıdiń jáne Germanııanyń ǵalymdary shaqyrtylǵan. Ǵalymdar bul qazbalardyń tarıhı mańyzdylyǵy zor ekenin baǵalap, olardy halyqaralyq tizimge enetinin habarlady.
2011 jyly QR Ulttyq banki «Aqtóbe» monetasyn aınalymǵa shyǵardy, onyń nomınaly 50 teńge, dıametri - 23 mm, massasy- 4,71 gramm, taralymy - 50 myń dana, «Osetr» - nomınaly 500 teńge. Moneta 925 synamaly kúmisten ázirlendi, salmaǵy - 24 gramm, jumyrlyǵy 38,61 h 28,81 mm, daıyndaý sapasy - «proof», taralymy- 5 myń dana.
2012 jyly Qazaqstan týmasy, ózbekstandyq sýretshi Lekım Ibragımovtyń «Myń perishte men bir sýret» atty mega-sýretiniń Gınnestiń rekordtar kitabyna engizilýine ótinim berildi. Ótinim «Óner» bólimindegi «1000 bólikten turatyn eń alyp kartına» dep berilgen. Bul aýqymdy jobany qurýǵa «Myń bir tún» ertegileri túrtki boldy. Sýret 1000 bólek kartınalardan turady, olardyń árqaısysynda perishteniń sýreti beınelengen. 528 sharshy metrge sozylǵan kartınanyń sıýjeti aty ańyzǵa aınalǵan shyǵys ertegilerinen quralǵan.
2014 jyly qazaqstandyq ǵalymdar týberkýlezge qarsy buǵan deıin paıdalanylyp kelgen uqsas dárigerge qaraǵanda anaǵurlym tıimdi dári jasap shyǵardy. Týberkýlezben aýyrǵanda bul preparatpen emdeý tıimdiligin de kórsetti.
2015 jyly Qazaqstan Respýblıkasynyń Qazaq kúresi federatsııasy resmı túrde Sporttyq jekpe-jekter jáne sporttyń kúshtik túrleri konfederatsııasynyń quramyna endi.
2017 jyly Astanada alǵashqy «Astana» Búkilálemdik teatr festıvali ashyldy. Ol qazaqstandyq akter, teatr jáne kıno rejısseri Asanáli Áshimovtiń 80 jyldyǵyna arnaldy. Sharaǵa Eýropa men Azııanyń jetekshi teatrlarynyń ókilderi, belgili synshylar, dramatýrgter, Qazaqstan jáne TMD elderiniń mádenıet jáne óner qaıratkerleri, Asanáli Áshimov ónerimen tereńnen tanysqysy kelgen jas óner sheberleri qatysty.
2018 jyly Astanada «Uly dala» III gýmanıtarlyq forýmynda tanymal ǵalymdar túrki áleminiń ǵylymyn damytýǵa qosqan úlesi úshin altyn medaldarmen marapattaldy. Olar: fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor, Reseı ǵylym akademııasy «Tarıh, til jáne ádebıet ınstıtýty» Ýfa ǵylymı ortalyǵynyń jetekshisi Fırdaýs Hısamıtdınova; Fılologııa ǵylymdarynyń doktory, chývash tiliniń zertteýshisi, professor Nıkolaı Egorov; Fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor, Reseı ǵylym akademııasynyń Tarıh jáne fılologııa ǵylymdary departamenti Túrkitaný komıteti tóraǵasynyń orynbasary Oleg Mýdrak jáne tarıh ǵylymdarynyń doktory, Mońǵolııadan kelgen professor Chýlýýn Sambıldonov.
2019 jyly Qazaqstannyń ǵylym qyzmetkerleri Qazan Federaldy ýnıversıteti kitaphanasynyń qoljazbalar men sırek kezdesetin kitaptar bóliminen Abaı jazǵan 133 jyl burynǵy «Qarapaıym qazaqtarǵa arnalǵan kodeks» biregeı qujatyn tapty. «Tutastaı alǵanda jınaq Semeı bolysynda 1885 jyly ótken sezdiń qorytyndysy boıynsha qabyldanǵan resmı qujattardan turady. Onyń tolyq ataýy - «Semıpalat oblasteneń Bıshdıvannyń barcha halfáneń saılanmysh adámnáreneń 1885-nche elynda maı aenda ıar býendagy Karamaly sezdynda ıasalmysh ıraҗáseder». «Kodeksti» qurastyrýda tóbe bı retinde Abaı Qunanbaev qatysty. Qazaq tarıhshylarynyń pikirinshe, ol qarapaıym adamdardyń turmysyn túzeý baǵytynda birqatar jańalyqtar engizgen, sondyqtan da oǵan degen qurmet erekshe. Buny Qazandaǵy biregeı qujat ta dáleldeı túsedi», - dep jazady Tatar-ınform.
2021 jyly Astanada koronavırýspen kúreske zor úles qosqan elimizdiń medıtsına qyzmetkerlerine rızashylyq belgisi retinde «Altyn júrek» memorıaly turǵyzyldy. Memorıaldyń ashylý rásimine Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev qatysty.
