18 mamyr. Tulǵalar týǵan kún
ASTANA. QazAqparat - Búgin, 18 mamyrda tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? QazAqparat oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
89 jyl buryn (1936) aqyn, memleket jáne qoǵam qaıratkeri, Qazaqstannyń halyq jazýshysy Oljas Omaruly SÚLEIMENOV dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń geografııa fakýltetin bitirip, M.Gorkıı atyndaǵy Ádebıet ınstıtýtynda oqyǵan.
«Kazahstanskaıa pravda» gazeti redaktsııasynyń bólim meńgerýshisi, «Qazaqfılm» kınostýdııasy stsenarıı-redaktsııalyq alqasynyń bas redaktory, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń hatshysy, Qazaq SSR Kınematografııa jónindegi memlekettik komıtetiniń tóraǵasy, QR Joǵarǵy Keńesiniń depýtaty, Qazaqstannyń Italııadaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi qyzmetterin atqarǵan. Óz týyndylaryn orys tilinde jazady.
Óleńderi men poemalarynyń alǵashqy jınaǵy 1961 jyly «Arǵymaqtar» degen atpen jaryq kórgen.
Onyń stsenarııi boıynsha «Atameken», «Kógildir marshrýt», «Qys - qolaısyz maýsym», t.b. fılmder túsirilgen. «Az ı ıA», «Jazý tili» atty til bilimine qatysty zertteýleri, «Nurly túnder», «Meshin jyly», «Kóńil kókjıegi», «Ár kún - araıly tań», «Aq darııa aspany», «Jumyr juldyz», «Shapaǵatty shaq», «Atameken», t.b. jınaqtary shyqqan.
І dárejeli «Barys», «Otan», Eńbek Qyzyl Tý, «Qurmet belgisi», Qazan revolıýtsııasy ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan.
ıAdrolyq synaqqa qarsy «Semeı-Nevada» qozǵalysynyń kóshbasshysy, Qazaq SSR Abaı atyndaǵy Memlekettik syılyǵynyń, Qazaqstan komsomoly, BLKJO syılyǵynyń laýreaty, Tatarstan Respýblıkasynyń Sh.Marjanı atyndaǵy Tarıh ınstıtýtynyń qurmetti doktory. Qazaqstannyń ıÝNESKO janyndaǵy Turaqty ókili boldy.
68 jyl buryn (1957) Qazaqstan jáne Astana Mıtropolıti, Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy Mıtropolıttik okrýg basshysy ALEKSANDR (Aleksandr Gennadevıch Mogılev) dúnıege keldi.
Kırov qalasynda (RF) týǵan. Birinshi razrıad boıynsha Lenıngrad dinı semınarııasyn, Máskeý dinı akademııasyn, Sankt-Peterbýrg zań ýnıversıtetin bitirgen.
Lenıngrad dinı akademııasynda oqyǵan. 2010 jyldyń 5 naýryzynda qasıetti Sınod sheshimimen Orys Pravoslav shirkeýiniń basshylyǵy Astana jáne Almaty arhıeskopy etip taǵaıyndady.
2010 jylǵy 26 shildedegi Qasıetti Sınod sheshimimen Qazaqstan Respýblıkasynda Metropolıten okrýginiń zańdy rásimdelýine baılanysty ataýy «Astana jáne Qazaqstan» bolyp ózgertildi.
60 jyl buryn (1965) Atyraý oblysy sáýlet jáne qala qurylysy basqarmasynyń basshysy Gúlbarshyn Joldasqyzy ARYSTANOVA dúnıege keldi.
A.R.Bırýnı atyndaǵy Tashkent polıtehnıkalyq ınstıtýtyn ónerkásip ınjeneri mamandyǵy boıynsha (1987); Batys Qazaqstan ınjenerlik-gýmanıtarlyq ýnıversıteti, ınjener-kadastr (2013); Batys Qazaqstan ınjenerlik-gýmanıtarlyq ýnıversıteti, ekonomıka jáne bıznes magıstri (2014); Q.Sátbaeva atyndaǵy Qazaq ǵylymı-zertteý tehnıkalyq ýnıversıteti, ınjener-qurylysshy mamandyǵy boıynsha bitirgen (2020).
Eńbek joly: Atyraý qalasy №2 TKSh bóliminiń brıgadıri, bastyǵy, ınspektory (1991-1993); ınjener, ekonomıst, REÝ-2 josparlaý bóliminiń bastyǵy; REÝ-3 Atyraý (1993-1997); «Atyraý jylý elektr ortalyǵy» AQ esepshisi, bólim bastyǵy (1997-2001), «Atyraý-Jaryq» ekonomısi (2001); «Atyraýoblgaz» basqarmasy bastyǵynyń orynbasary (2002); Atyraý oblysynyń qurylys jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq basqarmasynyń bastyǵy (2002-2003), Basqarma bastyǵynyń orynbasary (2003-2004); Atyraý oblysynyń turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq basqarmasynyń basshysy; Atyraý oblysy Tabıǵı monopolııalardy retteý jáne básekelestikti qorǵaý departamenti basshysynyń orynbasary (2005); Atyraý oblysynyń qurylys, sáýlet jáne qala qurylysy basqarmasynyń basshysy (2005-2006); Atyraý oblysynyń sáýlet jáne qala qurylysy basqarmasy basshysynyń orynbasary (2006-2017); Atyraý oblysynyń tabıǵı resýrstar jáne tabıǵatty paıdalanýdy retteý basqarmasy basshysynyń orynbasary (2017).
2017 jyldyń shilde aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
54 jyl buryn (1971) QR Ulttyq mýzeıi dırektorynyń ǵylymı jumys jónindegi orynbasary Aqmaral Ǵosmanqyzy IBRAEVA dúnıege keldi.
Abaı atyndaǵy Almaty memlekettik ýnıversıtetin (qazirgi QazUPÝ) tarıh jáne qosymsha quqyq mamandyǵy boıynsha bitirgen (1993); «Qazaqstandaǵy murajaı isiniń tarıhy» taqyrybynda kandıdattyq dıssertatsııa qorǵady (1999); «Qazaqstandaǵy murajaı isi: qalyptasýy men damýynyń tarıhı tájirıbesi (1831-2006)» taqyrybyndaǵy doktorlyq dıssertatsııa (2010).
Eńbek joly: Abaı atyndaǵy Almaty memlekettik ýnıversıtetiniń (qazirgi QazUPÝ) tarıhnama jáne derektaný kafedrasynyń oqytýshysy, L.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń Qazaqstan tarıhy kafedrasynyń aǵa oqytýshysy, Qazaqstan Respýblıkasy Tuńǵysh Prezıdenti Mýzeıi dırektorynyń ǵylymı jumystar jónindegi orynbasary, M.Q.Qonov atyndaǵy memlekettik ýnıversıtetiniń ǵylym jónindegi prorektory.
«Shapaǵat» medalimen, «Qurmet» ordenimen, «Qazaqstan Respýblıkasy ǵylymyn damytýdaǵy qyzmeti úshin» jáne «Qazaqstan Respýblıkasy bilim berý isiniń qurmetti qyzmetkeri» tósbelgilerimen marapattalǵan.
4 monografııa, 7 tom serııa, 5 tom ǵylymı jınaq, 7 oqý-ádistemelik qural jáne birneshe ǵylymı maqalalardyń avtory.
44 jyl buryn (1981) QR Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstri Saıasat NURBEK dúnıege keldi.
Semeı qalasynda týǵan. L.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń zań fakýltetin bitirgen.
Sıngapýrda memlekettik qyzmet kolledjinde, AQSh-tyń Indıana shtatynda Notr Deım ýnıversıtetinde oqydy, Rımde La Sapienza ýnıversıtetinde halyqaralyq qaýipsizdik jáne geosaıasat magıstri dárejesin aldy, Rımdegi ICU ınstıtýtynda 2 jyldyq taǵylymdamadan ótti. 2000-2002 jyldary kongresmen Mark Smıttiń saılaýaldy naýqanynda jeke kómekshisi, Aıova shtaty úkimetiniń aqparattyq tehnologııalar departamentinde ınnovatsııalyq tehnologııalar qyzmetkeri boldy.
2002-2006 jyldary L.Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetinde «Memleket pen quqyq teorııasy jáne tarıhy» kafedrasynda oqytýshy, Qazaqstan jastar kongresiniń atqarýshy dırektory jáne Astanadaǵy «Art-Motion» JShS-da promoýshn jáne dızaın agenttiginiń dırektory.
2006-2008 jyldary - Týrındegi qysqy Olımpıada oıyndarynda TOROS-ta uıymdastyrý komıtetiniń aýdarmashysy, «Qazyna» Ornyqty damý qory» AQ ınvestıtsııalyq jobalar departamentiniń menedjeri, basqarma tóraǵasynyń keńesshisi, QR Prezıdenti Ákimshiliginiń kadr jumystary jáne memlekettik baqylaý bóliminiń kadr saıasaty sektorynyń meńgerýshisi.
2008-2009 jyldary - QR Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasynyń memlekettik jáne jergilikti basqarý ınstıtýtynyń menedjment kafedrasynyń dotsenti, ǵylym jáne halyqaralyq yntymaqtastyq jónindegi vıtse-rektory.
«Samuryq-Qazyna» UÁQ» AQ kadr saıasaty jáne personaldy basqarý departamentiniń atqarýshy dırektory.
2010-2013 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne ǵylym mınıstrligi «Halyqaralyq baǵdarlamalar ortalyǵy» AQ prezıdenti boldy.
2013 jyldan Nur Otan partııasy qoǵamdyq saıasat ınstıtýtynyń dırektory, Almaty qalasy ishki saıasat basqarmasynyń basshysy boldy.
2016-2017 jyldary «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń basqarýshy dırektory.
2018 jyldan beri BTS Education kompanııasynyń basshysy.
VII saılanǵan QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Halyqaralyq ister, qorǵanys jáne qaýipsizdik komıtetiniń múshesi boldy.
63 jyl buryn (1962-2015) Qazaqstannyń áıgili estrada ánshisi, kompozıtor Batyrhan Qamaluly ShÚKENOV dúnıege kelgen.
Qyzylorda oblysynda týǵan. Qurmanǵazy atyndaǵy Almaty konservatorııasyn bitirgen. 1982 jyldan Roza Rymbaevany súıemeldeıtin «Araı» tobyna kirdi.
1987 jyly «Almaty» tobyn qurady. Keıinnen ol «Almaty-Stýdıo» toby bolyp qaıta quryldy.
1989 jyly óziniń ataqty «Djýlııa» dep atalatyn hıtyn jazdy. Osy jyly «A-Stýdıo» Alla Pýgachevanyń «Rojdestvolyq keshter» ásh keshine qatysqannan keıin ansambl ataǵy burynǵy Sovet odaǵy aýmaǵynda tanymal boldy.
Ánshi 2002 jyly Qazaqstanǵa oralyp, óziniń alǵashqy «Otan ana» atty jeke albomyn shyǵardy.
2007 jyly QR Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń mádenıet jónindegi keńesshisi boldy.
2009 jyly ıÝNISEF erikti elshisi, 2010 jyly Almatydaǵy qaıyrymdylyq baly komıtetiniń qurmetti múshesi boldy.
Batyrhan Shúkenov 53 jasqa qaraǵan jasynda Máskeý qalasynda júrek talmasynan qaıtys boldy. Marqum Almatyda jerlendi.