17 jeltoqsan. Týǵan kún ıeleri

NUR-SULTAN. QazAqparat – QazAqparat 17 jeltoqsanǵa arnalǵan «Týǵan kún ıeleri» kúntizbesin usynady.

ESІMDER

127 jyl buryn (1894-1938) qazaq til bilimi kóshbasshylarynyń biri, ǵalym-pedagog, ádisker, ádebıetshi, synshy, tarıhshy, aýdarmashy, qoǵam qaıratkeri Teljan ShONANULY dúnıege keldi.

Aqtóbe oblysy Yrǵyz aýdanynda týǵan. Eki synyptyq Yrǵyz orys-qazaq ýchılışesin, Orynbor qyrǵyz (qazaq) muǵalimder ınstıtýtyn, Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ınstıtýtyn bitirgen.

1917 jyly Alashorda úkimetiniń A.Baıtursynov basshylyq etken Oqý komıssııasyna saılanǵan. Muǵalim, Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń (ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti), Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń oqytýshysy, dotsenti qyzmetterin atqarǵan. 30-dan astam oqýlyqtyń avtory. «Jańalyq», «Saýattan», «Kolhoz aýyly», «Oqý quraly» (A.Baıtursynovpen birge), «Til damytý», «Qazaq tiliniń oqý quraly», t.b. latyn árpi, tatar, uıǵyr, túrik tilderi jaıly zertteý eńbekteri bar. «Qazaq jer máselesiniń tarıhy» (1926) atty Tashkentte basylǵan kitabynda qazaq jerin otarlaýdyń 200 jyldyq tarıhy taldanǵan. 1994 jyly Aqtóbede qurylǵan T.Shonanuly atyndaǵy qaıyrymdylyq qory ǵalym murasyn izdestirýmen, zertteýmen aınalysady.

68 jyl buryn (1953) «Qansonar» ańshylar jáne ań sharýashylyǵy sýbektileri qoǵamdyq birlestikteri respýblıkalyq qaýymdastyǵynyń bas dırektory Qadyrhan Mahmutuly OTAROV dúnıege keldi.

Aqtóbe oblysy Shalqar aýdanynyń Bershegir kentinde týǵan. Batys-Qazaqstan aýyl sharýashylyǵy ınstıtýtyn bitirgen. Aýylsharýashylyǵy ǵylymynyń kandıdaty.

Eńbek jolyn 1975 jyly Aqtóbe oblysy «Hlebodarovskıı» keńsharynyń zootehnık-selektsıoneri bolyp bastady. Bas zootehnık laýazymynan bastap oblystyq aýyl sharýashylyǵy basqarmasynyń bastyǵy laýazymyna deıingi eńbek jolyn ótti. 1994 jylǵy mamyrda Qazaqstan Respýblıkasynyń Aýyl sharýashylyǵy Vıtse-mınıstri bolyp taǵaıyndaldy. 1999 jylǵy qarashadan bastap Aqmola oblysy ákiminiń orynbasary, birinshi orynbasary qyzmetterin atqardy. Keıin Qazaqstan Respýblıkasy jer resýrstaryn basqarý agenttiginiń tóraǵasy, Qazaqstan Respýblıkasy Óńirlik damý mınıstrligi jer resýrstaryn basqarý komıtetiniń tóraǵasy qyzmetterin atqardy. 2014 jylǵy maýsym aıynan bastap Aqmola oblysy ákiminiń orynbasary bolyp qyzmet atqarady. 2014 -2019 jj. Aqmola oblysy ákiminiń birinshi orynbasary. QR Agroónerkásip keshenin damytý máseleleri jónindegi Qoǵamdyq keńes tóraǵasy (2019-2020).Qazirgi qyzmetin 2020 jyldyń maýsym aıynan beri atqaryp keledi. «Qurmet» (2001), «Parasat» (2006), 3-dárejeli «Barys» 3-ı (2011) ordendermen, mereıtoı medaldarymen marapattalǵan.

67 jyl buryn (1954) pedagogıka ǵylymdarynyń doktory, matematıka professory, Joǵary mektep ǵylymdary Halyqaralyq Akademııasynyń akademıgi, Qazaq sport jáne týrızm akademııasynyń prezıdenti Qaırat Haırollauly ZAKIRЬıANOV dúnıege keldi.

Shyǵys Qazaqstan oblysynda týǵan. Qazaq memlekettik ýnıversıtetin (ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti) bitirgen. 1993-1995 jyldary - Shyǵys Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetiniń rektory, oblys ákiminiń orynbasary. 1995-1998 jyldary - Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiligi ishki saıasat bóliminiń sektor meńgerýshisi bolǵan. Qazirgi qyzmetinde - 1998 jyldan. AQSh-taǵy Illınoıs ýnıversıtetiniń qurmetti professory. Qazaqstan ýnıversıtetteri Ulttyq sport odaǵynyń prezıdenti, Eýropa men Azııadaǵy sport joǵarǵy oqý oryndary qaýymdastyǵynyń birinshi vıtse-prezıdenti.

40 jyl buryn (1981) «Ulttyq testileý ortalyǵy» respýblıkalyq memlekettik qazynashylyq kásiporyn dırektory Rýslan Toqtarbekuly EMELBAEV dúnıege keldi.

Shyǵys Qazaqstan oblysynda dúnıege kelgen. 2007 jyly E.A.Bóketov atyndaǵy Qaraǵandy memlekettik ýnıversıtetin «Tarıh» mamandyǵy boıynsha bitirgen. 2018 jyly Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetin «Tarıh» mamandyǵy boıynsha magıstratýrany bitirgen. Pedagogıkalyq ǵylymdar magıstri. Eńbek joly: 2007-2010 j.j. - «Qazaqstan tarıhy» pániniń muǵalimi. 2010-2015 j.j. - UBT-ǵa daıyndyq boıynsha Oqý ortalyǵynyń dırektory, Pavlodar qalasy. 08.2015-08.2016 j.j. - Test tapsyrmalaryn qalyptastyrýdy uıymdastyrý bóliminiń basshysy, «DOSTYK» ortalyǵy; 08.2016-01.2019 j.j. - Qoǵammen baılanys jónindegi dırektor, «Education Consulting». 01.2019-08.2021 j.j. – Jobalardy basqarý jónindegi dırektor, «EduCon» JShS. 08.2021-10.2021 j.j. – Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń «Ulttyq testileý ortalyǵy» RMQK dırektorynyń mindetin atqarýshy.

2021 jylǵy 22 qazannan bastap Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne ǵylym mınıstrliginiń «Ulttyq testileý ortalyǵy» RMQK dırektory bolyp taǵaıyndaldy.

Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne ǵylym mınıstriniń Qurmet gramotasymen (2019) jáne basqa da alǵys hattarmen marapattalǵan.

39 jyl buryn (1982) Taraz qalasynyń ákimi Erjan Jumatuly JYLQYBAEV dúnıege keldi.

Ol Ońtústik Qazaqstan oblysy Tólebı aýdanynda dúnıege kelgen. Ońtústik Qazaqstan ýnıversıtetin «ekonomıst-menedjer» mamandyǵy boıynsha, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń janyndaǵy memlekettik basqarý akademııasynyń magıstratýrasyn «memlekettik jáne jergilikti basqarý» mamandyǵy boıynsha, Shyǵys Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetin «zańger» mamandyǵy boıynsha támamdaǵan.

Óziniń eńbek jolyn 2005 jyly Ońtústik Qazaqstan oblysynyń ekonomıka departamentiniń bas mamany bolyp bastaǵan. 2006 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstri Keńsesiniń bas eksperti bolyp jumys atqarǵan. 2007-2009 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý mınıstrliginiń Memlekettik aktıvterdi basqarý saıasaty departamentiniń bólimi bastyǵy, Qazaqstan Respýblıkasy Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstriniń kómekshisi, Shyǵys Qazaqstan oblysy ákiminiń kómekshisi laýazymdarynda jumys atqardy. 2009 jyly Shyǵys Qazaqstan oblysy ákiminiń apparat basshysynyń orynbasary. 2011 jyly Shyǵys Qazaqstan oblysy Semeı qalasy ákiminiń orynbasary. 2012 jyly Shyǵys Qazaqstan oblysy ákiminiń apparat basshysy. 2015 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdent ákimshiliginiń memlekettik baqylaý jáne uıymdastyrý-aımaqtyq jumysynyń memlekettik ınspektory laýazymynda qyzmet atqardy. 2016-2019 jyldary – Almaty q. Medeý aýdanynyń ákimi. (03.2019-04.2019); QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý birinshi vıtse-mınıstri (2019-2020). Jambyl oblysy ákiminiń orynbasary (2020-2021).

Qazirgi qyzmetin 2021 jyldyń naýryz aıynan beri atqaryp keledi.