17 tamyz. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 17 tamyz kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
62 jyl buryn (1963) QR Parlamenti Senaty tóraǵasynyń orynbasary Jaqyp Qajmanuly ASANOV dúnıege keldi.
Qyzylorda qalasynda týǵan. Kırov atyndaǵy Qazaq Memlekettik ýnıversıtetin bitirgen. Zań ǵylymdarynyń kandıdaty.
Ýnıversıtetti bitirgennen keıin Qyzylorda oblystyq advokattar alqasynda taǵylymdamadan ótti. 1985-1986 jyldary Qyzylorda oblysynyń prokýratýra organdarynda oblys prokýrorynyń kómekshisi, aǵa kómekshisi jáne oblystyq prokýratýrada bólim bastyǵy qyzmetterin atqardy. 1993-1994 jyldary QR Bas prokýratýrasynyń Jalpy qadaǵalaý basqarmasynyń aǵa prokýrory, QR Bas prokýratýrasynyń Jalpy qadaǵalaý basqarmasynyń Bankter, qarjy-nesıe qatynastary týraly jáne tekserý organdaryndaǵy zańnamanyń saqtalýyn qadaǵalaý bóliminiń bastyǵy. 1994-1996 jyldary QR Prezıdenti Ákimshiliginiń Zańdylyq, quqyqtyq tártip jáne sot reformasyn qamtamasyz etý bóliminiń konsýltanty, sektor meńgerýshisi, 1996-1997 jyldary Ońtústik Qazaqstan oblysy boıynsha Salyq polıtsııasy basqarmasy bastyǵynyń birinshi orynbasary, 1997-2001 jyldary QR Bas Prokýrorynyń aǵa kómekshisi — Áleýmettik-ekonomıkalyq saladaǵy zańdylyqty qadaǵalaý basqarmasy bastyǵynyń orynbasary, osy Basqarmanyń bastyǵy, QR Bas prokýratýrasynyń Memlekettik organdar qyzmetindegi zańdylyqty qadaǵalaý departamentiniń bastyǵy, 2001-2002 jyldary Almaty qalasy prokýrorynyń birinshi orynbasary, 2002-2003 jyldary Pavlodar oblysynyń prokýrory, 2003-2005 jyldary QR Ádilet vıtse-mınıstri, 2005-2007 jyldary «Atameken» Qazaqstan kásipkerleri men jumys berýshileriniń jalpyulttyq odaǵy atqarýshy dırektorynyń orynbasary, «Qazaqstan kommýnaldyq júıeleri» AQ dırektorlar keńesiniń tóraǵasy bolyp qyzmet etti. 2006-2007 jyldary «Ordabasy» korporatsııasy» AQ prezıdenti jáne dırektorlar keńesiniń múshesi, 2007-2011 jyldary IV saılanǵan QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty («Nur Otan» HDP partııalyq tizimi boıynsha). 2012 jyly V saılanǵan QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty («Nur Otan» HDP partııalyq tizimi boıynsha), 2012-2016 jyldary QR Bas prokýrorynyń orynbasary, 2016-2017 jyldary QR Bas prokýrory laýazymyn atqarǵan.
Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń usynýy boıynsha Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń 2017 jylǵy 11 jeltoqsandaǵy № 273-VI PS qaýlysymen Qazaqstan Respýblıkasy Joǵarǵy Sotynyń Tóraǵasy qyzmetine saılandy. Bes jyldyq merzimniń ótýine oraı jáne basqa qyzmetke aýysýyna baılanysty bul qyzmetten bosatyldy.
Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 2023 jylǵy 24 qańtardaǵy Jarlyǵymen Parlament Senatynyń depýtaty bolyp taǵaıyndaldy.
2023 jylǵy 26 qańtardan Parlament Senaty Tóraǵasynyń orynbasary.
Synyptyq sheni — 3-shi dárejeli memlekettik ádilet keńesshisi.
Zań ǵylymdarynyń kandıdaty.
«Qurmet» ordenimen, «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 10 jyl», «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 25 jyl» merekelik medalderimen, «Qazaqstan Respýblıkasy prokýratýrasynyń Qurmetti qyzmetkeri» omyraý beligisimen marapattalǵan.
43 jyl buryn (1982) Jambyl oblysy ákimi apparatynyń basshysy Lesbek Quralbaıuly ІLEBAEV dúnıege keldi.
Jambyl oblysy Taraz qalasynda týǵan. 2004 jyly Qazaq gýmanıtarlyq-zań ýnıversıtetin «zańger» mamandyǵy boıynsha támamdaǵan. «Memlekettik jáne jergilikti basqarý» mamandyǵy boıynsha PhD doktory.
Eńbek joly: 2004-2010 jyldary QR Parlamenti Senaty depýtatynyń kómekshisi qyzmetin atqarǵan. 2010-2013 jyldary QR Prezıdenti janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasynyń doktorantýrasynda «Memlekettik jáne jergilikti basqarý» mamandyǵy boıynsha kúndizgi bóliminde oqyǵan. 2014-2016 jyldary Soltústik Qazaqstan oblysy Tımırıazev aýdany ákiminiń orynbasary, 2016-2017 jyldary QR Parlamenti Májilisi apparatynda, 2017-2018 jyldary «Kaspıı áleýmettik-kásipkerlik korporatsııasy» Ulttyq kompanııasy» AQ basqarýshy dırektory, basqarma tóraǵasynyń mindetin atqarýshy, 2018-2019 jyldary kommertsııalyq uıymdarda basshylyq laýazymdarynda qyzmet atqarǵan. 2020-2023 jyldary Qr Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń Jambyl oblysy boıynsha departamenti basshysynyń orynbasary, Ádep jónindegi keńes hatshylyǵynyń meńgerýshisi bolyp eńbek etti. 2023-2024 jyldary QR Memlekettik qyzmet isteri agenttiginiń Jambyl oblysy boıynsha Departamentiniń basshysy, Ádep jónindegi keńestiń tóraǵasy laýazymynda qyzmet atqaryp keldi.
2024 jylǵy qańtardan bastap — Jambyl oblysy ákimi apparatynyń basshysy.
101 jyl buryn (1924-2020) fılologııa ǵylymynyń doktory, professor, Qazaqstannyń eńbek sińirgen ǵylym qaıratkeri, Qazaqstan Ulttyq ǵylym akademııasynyń akademıgi Rabıǵa Sátiǵalıqyzy SYZDYQ dúnıege keldi.
Aqtóbe oblysynyń Oıyl aýdanynda týǵan. Aqtóbe muǵalimder ınstıtýtyn, Abaı atyndaǵy Qazaq pedagogıkalyq ınstıtýtyn jáne aspırantýrasyn bitirgen.
1951-1957 jyldary Qazaq memlekettik kórkem ádebıet baspasynyń aǵa redaktory, redaktsııa meńgerýshisi, 1957-1961 jyldary Qazaq SSR Ǵylym akademııasy Til bilimi ınstıtýtynyń kishi ǵylymı qyzmetkeri, 1961-1981 jyldary Qazaq SSR Ǵylym akademııasy Til bilimi ınstıtýtynyń aǵa ǵylymı qyzmetkeri, til mádenıeti bóliminiń meńgerýshisi qyzmetterin atqarǵan. 1981 jyldan Qazaqstan Ǵylym akademııasy Til jáne ádebıet ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri, mádenıet jáne qazaq tili bóliminiń meńgerýshisi qyzmetterin atqardy.
Ǵalymnyń negizgi ǵylymı eńbekteri qazaq tili tarıhy men grammatıkasy, til mádenıeti máselelerine arnalǵan. Qazaq jazba ádebıetiniń negizin salýda Abaı shyǵarmalarynyń zor mańyz atqarǵanyn dáleldedi. «Qazaq tiliniń túsindirme sózdigi», «Qazaq tiliniń orfografııalyq sózdigi», «Abaı tiliniń sózdigi», taǵy basqa eńbekterdi jazýǵa qatysty. 15-19 ǵasyrlardaǵy qazaq ádebı tiliniń tarıhyn, Q.Jalaıyrdyń «Jamı-at-taýarıh» atty shejiresi tilin, qazaq til mádenıetiniń máselelerin zerttedi. Onyń «Abaı shyǵarmalarynyń tili», «Abaı óleńderiniń sıntaksıstik qurylysy», «Sózder sóıleıdi», «Sóz sazy», «Qazaq tili ádisteriniń negizgi máseleleri», taǵy basqa eńbekteri jaryq kórdi. R.Syzdyqtyń 130-dan astam ǵylymı eńbegi, onyń ishinde 9 monografııasy, oqýlyǵy, oqý quraly bar. Esimi Qazaqstan Respýblıkasynyń Altyn kitabyna engizilgen.
«Parasat», «Qurmet belgisi» ordenderimen, medaldarmen marapattalǵan. QR Memlekettik syılyǵynyń, Sh. Ýálıhanov atyndaǵy syılyqtyń laýreaty.